Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM), bütçe maratonu başlıyor. Cumhuriyet'in 100. yılı olan 2023'ün bütçesi Meclis'e sunuldu. Bütçenin büyüklüğü 4 trilyon 469 milyar lira olarak öngörülürken, 659 milyar liralık bütçe açığı bekleniyor. Emeklilikle yaşa takılanlar (EYT), 3600 ek gösterge düzenlemeleri, memur zamları ve sosyal yardımlar nedeniyle 2023 bütçesinde 2022'ye göre yüzde 60'ın üzerinde artış sağlandı. Bütçe bu yıl başında 1.7 trilyon lira iken yıl ortasında ek bütçeyle 2.8 trilyon lirayı çıkarılmıştı.
SOSYAL ANLAYIŞ HAKİM
Yeni yılın bütçesiyle ilgili basın toplantısı yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay "100'üncü yılın bütçesi, yatırım, üretim, istihdam, ihracat ve büyüme odaklı bir yapıdadır" dedi. Geçmiş yıllarda olduğu gibi vatandaşların ihtiyaçlarına odaklanan aynı zamanda bir atılım bütçesi olan 2023 yılı bütçesinin Türkiye yüzyılının bir kilometre taşı olacağını vurgulayan Oktay, "2023 bütçe kanun teklifimizi vatandaşımızı küresel belirsizliklerden ve risklerden koruyacak, her kesimden insanımızı kollayacak şekilde adil ve sosyal bir anlayışla hazırladık" diye konuştu.
HER KESİME DESTEK
Oktay "Aynı zamanda bütçenin program dağılımına baktığımızda, inovasyonun, teknolojinin ve durmadan ilerleyen Türkiye'nin bütçesi olduğunu görüyoruz. Sosyal bir yapıya sahip olan bütçe teklifimiz, toplumun tüm kesimlerine hitap eden, sahip çıkan programlar, destekler ve ödenekler barındırmaktadır. Emeğin, refahın, istikrarın ve oyun kurucu Türkiye'nin bütçesi olan bu teklifin Türkiye yüzyılının sıçrama zemini olacağı inancıyla, insanımızın işini, aşını ve geleceğini güvence altına almaya devam edeceğiz" dedi. Oktay, sosyal devlet ilkesi gereği toplum kesimlerine 2023 yılı bütçesinden sağlanan refah katkısının yaklaşık 1 trilyon 200 milyar liraya ulaştığına dikkati çekerek, "Bu tutar bütçenin yaklaşık yüzde 27'sine tekabül etmektedir. Refahı toplumun tüm kesimlerine yayma hedefiyle, daha müreffeh bir toplum için milletimizin yanında olmaya devam edeceğiz" şeklinde konuştu.
ASLAN PAY EĞİTİMİN
"2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nde bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar lira, bütçe gelirlerinin 3 trilyon 810 milyar lira olacağı öngörülmektedir" diyen Oktay bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranını ise yüzde 3.5 olarak öngördüklerini söyledi. Personel giderleri için toplam 1 trilyon 102.7 milyar lira ayrıldığını anlatan Oktay "2002 yılından beri eğitimi en öncelikli meselemiz olarak gördük ve 7,5 milyar lira olarak devraldığımız milli eğitim bütçesini 2023 yılında 435 milyar liraya yükselttik. Öğretmenlik Meslek Kanunu'nu yürürlüğe koyduk, böylece öğretmenlerin kariyer imkanlarını genişlettik. Öğretmenlerimiz, uzman öğretmen olduklarında maaşlarında 2023 yılında yaklaşık 2 bin 250 lira, başöğretmen olduklarında yaklaşık 4 bin 500 lira artış olacaktır" dedi.
2023 BÜTÇESİ 4.5 TRİLYON LİRA
Bütçe kalemleri Milyar TL
Bütçe giderleri 4.469.6
Bütçe gelirleri 3.810.1
Sağlık harcamaları 696.8
Eğitim harcamaları 649.8
Sosyal yardım har. 258.4
Reel sek. destekleri 145.4
Tarım harcamaları 142.9
BÜTÇEYE SON DÜĞÜM OKTAY'DAN
Fuat Oktay'ın açıklamalarının ardından geleneksel bütçe bağlama töreni yapıldı. Oktay, masada yer alan bütçe evraklarına son düğümü attı. Toplantıda, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ile Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş da hazır bulundu.
SOSYAL YARDIMLAR 258 MİLYAR LİRA
Ödeme gücü olmayanlara sağlık primi 52.6
65 yaş üstü ve engelli aylığı 31.1
Evde bakım desteği 28.2
Sosyal konut finansmanı 10.0
Aile destek programı 7.5
Sosyal ve ekonomik destek ödemesi 5.0
Yoksullara ekelktrik destek ödemesi 4.8
Engelli eitim taşıma gideri 2.4
SOSYAL HARCAMALARDA 20 YILDA 161 KAT ARTIŞ
Sosyal harcamalar için ayırılan kaynak miktarı, 2002 yılında 1.6 milyar seviyesindeyken 2023 yılı için 258.4 milyar liraya çıkarıldı. Böylece 20 yılda 161 kat artış sağlandı. Bu tutarın 2023 yılı bütçesinin yüzde 5.8'ine denk geldiğini belirten Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay 2023'te, ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık primi giderlerini karşılamak amacıyla da 52.6 milyar lira ayırdıklarını bildirdi.
ENERJİDE ÖDENEK ARTIŞI % 150'Yİ AŞTI
Oktay, ödenek tahsis edilen başlıca bütçe programları ve artış oranlarına ilişkin de bilgi verdi. En fazla ödenek artışı enerji krizi nedeniyle bu alanda sağlandı. Oktay "Enerji arz güvenliği, verimliliği ve enerji piyasası programı kapsamında ayırdığımız kaynağı, bir önceki yıla göre yüzde 154,9 artırarak 406 milyar 535 milyon liraya çıkardık" diye konuştu.
EKONOMİK HEDEFLER
Temel göstergeler 2021 2022 2023
Büyüme (%) 11.4 5.0 5.0
İstihdam (Kişi) 28.8 30.7 31.5
İşgücüne katılım (%) 51.4 53.1 53.6
İşsizlik oranı (%) 12.0 10.8 10.4
İhracat (Milyar $) 225 255 265
İthalat (Milyar $) 271 360 345
Turizm geliri (Milyar $) 20.8 34.0 45.0
KARADENİZ GAZI 2023'ÜN İLK AYLARINDA EVLERDE
Avrupa başta olmak üzere, tüm dünyanın enerji arz güvenliği konusunda belirsizlik içinde bulunduğunu, Türkiye'nin ise kendi çözüm mekanizmasını harekete geçirdiğini belirten Oktay, "Yerli ve milli imkanlarla Karadeniz'de keşfedilen doğal gazı 2023'ün ilk aylarında vatandaşlarımızın evlerinde kullanımına sunacağız" diye konuştu. Oktay, enerji sübvansiyonları için 2023 yılı bütçesine 600 milyar lira konulduğunu da anlattı.