ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Teknoloji perakendecisi Media Markt'ın Türkiye CEO'su Yenal Gökyıldırım, geçtiğimiz yıllarda cüzdanlardan yüzde 5-6 pay alan elektronik harcamalarının, pandemi döneminde yüzde 9'a kadar çıktığını, bu dönemde pek çok ailenin televizyon ekranını büyüttüğünü, evdeki bilgisayar veya tabletlerin sayısının da artığını söyledi. Gökyıldırım, "Şimdi ise tatile gitmek, arkadaşlarımızla buluşmak, dışarıda yemek istiyoruz. Cüzdan payı buralara kaydı. Teknoloji yüzde 7'ye indi" diyor.
Bu ara dünyanın bir numaralı gündemi aşı. Bazı şirketler aşılanmayan çalışanlarıyla yollarını ayırıyor. Perakendede durum nasıl?
Sektör temsilcileri eylül ayı için hazırlık yapıyorlar. Özellikle restoran kısmında risk daha yüksek olduğu için, 'aşılı olmayanlar gelmesin' noktasındalar. Biz şu an çalışanlarımız 'aşılanmaya hızla adapte oluyorlar mı' diye bakıyoruz. Gördüğümüz kadarıyla sırası gelen aşısını yaptırıyor. Eylülde duruma bakıp bir karar alacağız. Bu hassas bir konu. Sert çizgilerden yana değiliz. Yasak değil, kuvvetli teşviği tercih ediyoruz. Yurtdışında da henüz o keskin çizgiyi kimse çizmedi.
Mağazalar uzun bir süre kapalıydı, siz ne yaptınız bu dönemde?
Bizim mağazaların kapalı kalma dönemi Avrupa'nın en uzun dönemi oldu. Tam 10 hafta kapalı kaldık. Bu dönemde dijital kaslarımızı çok kuvvetlendirdiğimizi test etmiş olduk. Hızlı bir aksiyonla mağazadan sevkıyat işini hayata geçirdik. Verdiğiniz siparişi merkez depodan değil, size en yakın mağazadan göndermeye başladık. Birden bütün mağazalarımız depoya döndü. Bütün yıla baktığımızda internet satışımız yüzde 60 arttı. Totalde ise yüzde 45 gibi bir büyüme sağladık. Bunun bir kısmı kur ve enflasyondan bir kısmı da adet artışından geldi.
Bir dönem ekmek makineleri moda olduğunu duyduk, sonra tıraş makinelerinin. Sizde hangi ürünlere yönelim oldu?
Maslow'un İhtiyaçlar Piramiti'nde ilk sırada, sağlık ve güvenlik var. Dolayısıyla pandemiyle birlikte ilk gündemimize giren konu hijyen oldu. Elektrik süpürgesi, çamaşır, bulaşık makinesi gibi ürünlere birden yoğun talep oldu. Sonra evde daha çok yemek yapar olduk. Fırınlar, pişirme cihazları gündeme geldi. Buna paralel olarak evindeki teknik ekipmanı işini yapmaya yeterli olmayanlar hemen o konuyu telafi etmeye başladı. Hoparlörden printer'a çok çeşitli ürünlere talep yükseldi. Evde geçirdiğimiz zaman daha da artınca eğlence ön plana çıktı. Tüketici "madem tatile gidemiyoruz bari televizlyonu keyifle izleyelim" dedi. Herkes evindeki televizyonu büyüttü. Müzik ve sinema sistemleri devreye girdi. Bu arada insanlar kendi kendinin kuaförü olmaya başladı. Bu da yeni ürünler gerektirdi. Yani pandemi tüm ürünlerimize tek tek değdi.
UYKUSUZ KALAN KLİMA ALMAYA KOŞTU
Peki pandeminin flaş ürünü ne oldu?
Türkiye'de cep telefonu 1 numaradan hiçbir zaman düşmüyor. Yılda 10 milyon satılıyor. Ve telefon sahipliği oranı da kişi başına 1'den fazla; 1.2 ila 1.3 arasında. Ama bu dönemde telefonla yarışan bir de bilgisayar dünyası oldu. Evde çalışma ve evde eğitim hayatımıza girince evdeki cihaz sayısını artırma ihtiyacı ortaya çıktı. Eskiden 1 evde bir cihaz yeterli oluyordu. Ama aynı anda 2 kişi çalışıp, 2 kişi eğitim alınca tablet işi birden umulmadık şekilde hız kazandı. Tüm günümüzü online görüntülü toplantılarda geçirmeye başlayınca daha önce hayatımızda olmayan kameralara da yoğun bir talep oldu.
Bu yaz her zamankinden biraz daha sıcak geçiyor. Klima satışları nasıl?
İnsanlar sıcaktan 2 geceyi uykusuz geçirince hemen klima almaya koşuyorlar. Bu, son günlerde çok oldu. Geçen hafta, klima satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artış gösterdi.
Geçen yıl elektronik perakendeciliğinde pazar %30 civarında büyüdü. Biz de piyasanın %50 üzerinde büyüyerek pazar payımızı artırdık. Bu sene de çift haneli büyüme bekleniyor. Biz de yine pazarın üzerinde büyüyeceğiz.
Geçen yıl MediaMarkt Saturn Perakende Grubu Operasyondan Sorumlu İcra Kurulu Üyesi olarak atanan Yenal Gökyıldırım, pandeminin en yoğun günlerinde dahi seyahat etmeyi sürdürdüğünü, haftanın 4 gününü farklı ülkelerde geçirdiğini anlattı.
CÜZDAN PAYI TATİLE KAYDI
Geçen yıl tüketici mobilyaya, elektroniğe daha fazla para harcamıştı. Normalleşmeyle birlikte durum değişti mi?
Eskiden cüzdan payında elektroniğin payı yüzde 5-6'ydı. Pandemide bu oran 9'a çıktı. Bu sene ise tüketicinin öncelikleri değişti. Tatile gitmek, arkadaşlarımızla buluşmak, dışarıda yemek istiyoruz. Kaçınılmaz olarak cüzdan payında bir kayış oldu. Ve bu oran yüzde 7'ye düştü. Ama 7'nin altına ineceğini sanmıyoruz.
KİMLER GELDİ, KİMLER GEÇTİ...
Türkiye teknoloji perakendesi pazarı bir dönem çok sayıda oyuncunun girdiği hızlı bir piyasaydı. Sizce şimdi sular duruldu mu, siz Media Markt olarak hedeflediğiniz noktada mısınız?
Türkiye enteresan bir şekilde bütün dünya oyuncularının gelip gittiği bir pazar oldu. Best buy geldi, gitti; Electroworld geldi, gitti; Darty geldi gitt;, EP geldi gitti. Bununla beraber Türkiye'de Bimeks ve Gold gibi güçlü oyuncular vardı. Onlar da artık yok. Kimler geldi kimler geçti. Biz tüketicinin güvenini kazanmayı başaran bir marka olarak işimizi iyi yaptık. Şu anda büyük metrekareyle iş yapan ve her kategoriyi temsil eden tem perakendeciyiz. Media Markt bütün Avrupa'da pazarın 1 numaralı oyuncusu. Bir sonraki oyuncuyla aramızda 2 katı fark var. Biz aynı modeli bütün faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde korumak istiyoruz. Dolayısıyla Türkiye'de de pazarın açık ara 1 numaramı oyuncusu olmak gibi bir hedefimiz var.
İNTERNETTEN ÖDEYİP MAĞAZADAN ALIYORLAR
Online satışların artması mağazacılık stratejinizi değiştirdi mi.. Mağaza yatırımlarınız sürecek mi?
Biz çoklu kanala inanıyoruz. Bugün internet satışlarımızın yüzde 20'si mağazalardan teslim alınıyor. Bu da bize mağazanın hâlâ ne kadar önemli olduğu gösteriyor. Bu senenin başında, '100 milyon TL yatırım yapıp 10 yeni mağaza açacağız' demiştik. 80 mağazayla başladık, 85'lere geldik. Yılı 90 mağazayla kapatmak için çalışıyoruz. Bizim için mağazalar hala çok önemli. Çoklu kanal önümüzdeki dönemin kazanan formülü. Yaptığımız hesaplara göre toplam 125 mağazamız olduğunda Türkiye genelinde her yere ulaşıyoruz. Önümüzdeki yıllarda da mağaza yatırımlarımız sürecek.