Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda aylık bazda yüzde 3.28, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2.81 artış gösterdi. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 61.98, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 42.25 olarak kaydedildi. Aylık TÜFE beklentilerin altında kalırken kasımda çekirdek enflasyon tarafından ise olumlu sinyal geldi.
Özel kapsamlı C endeksi adlandırılan TÜFE'de aylık artış hazı 3 aydır yavaşlama sürecine girdi. Eylülde yüzde 5.28, ekimde ise yüzde 3.72 olan artış kasımda yazde 1.96 oldu. Enerji, gıda, içecek, tütün, altın hariç tutlarak hesaplanan çekirdek enflasyon piyasalarda da en fazla izlenen endeks olma özelliği taşıyor.
Kasım ayında havaların soğumasıyla birlikte Türkiye'nin hane başı doğalgaz tüketiminin artmasıyla doğalgaz fiyatları TÜFE hesaplamalarına yeniden dahil edildi. Böylece doğalgaz faturalarının etkisiyle konut kategorisi yüzde 11.17 artış kaydederek aylık enflasyonu en yüksek grup oldu. Mayıs seçimleri öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hanelere ilk 25 metreküp doğalgazın Hazine tarafından ödenmesi vaadini hayata geçirmişti. Böylece doğalgaz kullanımı olmadığı için enflasyona yansımıyordu.
Kasımda en fazla zam gören konut kategorisi olurken konutu yüzde 9.16 ile alkollü içecekler ve tütün; yüzde 3.43 ile haberleşme izledi. Giyim ve ayakkabı kategorisinde kasımda aylık negatif enflasyon görüldü. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise % 92.86 ile lokanta ve oteller oldu. Bu grubu yüzde 82.13 ile sağlık; yüzde 81.49 ile eğitim izledi.
Kasım rakamlarıyla birlikte politika faiziyle yıllık enflasyon arasındaki makasın da daraldığı görüldü. Son verilerin ardından politika faiziyle yıllık enflasyon farkı 22 puana geriledi. Böylelikle iki yılın en düşük farkı izledi. Ekonomistler, geçmiş enflasyonist etkilerinin zayıflamasıyla, TÜFE'nin aylık artış hızının yavaşlama eğiliminde olduğunu dile getirirken, bu eğilimin devamını ise gelecek dönemde döviz kurları, işgücü maliyetleri, iç talep, kamu zamları ve vergi ayarlamaları gibi unsurların destekleyici olmasına bağlı buluyorlar.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, çekirdek enflasyondaki düşüşün cesaret verici olduğunu söyledi. Sosyal medya hesabından TÜİK tarafından açıklanan kasım ayı enflasyon verilerine ilişkin paylaşım yapan Şimşek "C endeksindeki aylık artışlar önemli ölçüde zayıfladı. Artış kasımda yüzde 1.96'ya geriledi" dedi. Bu oranın, enflasyonda ciddi momentum kaybına işaret ettiğini belirterek, "Yıllıklandırılmış çekirdek enflasyon, hedeflerimizle uyumlu. Enflasyonla mücadele süreç işi, programımızı kararlılıkla uyguluyoruz, başaracağız" ifadesini kullandı.
Aylık enflasyon beklentilerin altında gelirken, enflasyonla mücadele için verilen 'sabit fiyat' sözlerinin birçok kalemde tutulmadığı görüldü. Özellikle zincir marketler, indirim sözü vermesine rağmen gıdadaki aylık artış yüzde 2.78 oldu. lokanta ve oteller de aylık bazda yüzde 2.51 zam yaparak gıda sektörüne destek oldu.
Ayrıca 'efsane cuma', 'şahane pazartesi' gibi isimlerle indirimlerin duyurulduğu kasımda aylık bazda düşüş gösteren tek ana grup yüzde 0.31 ile giyim ve ayakkabı olarak kayıtlara geçti. Gıda zamlarında başı ise süt ve süt ürünleri çekti. Kasımda fiyatı en fazla artan ürün yüzde 13.68 ile "tereyağı", en çok düşen ürün ise yüzde 4.96 ile "taze meyveler" oldu.
Kasım enflasyonunun belli olmasıyla memur ve emeklilere yapılacak zam da kısmen netleşti. Verilere göre 5 aylık dönemdeki enflasyon yüzde 33.65 olarak gerçekleşti. Bu rakama göre, aralık ayında aylık enflasyon sıfır çıksa daha işçi ve Bağ-Kur emeklileri ocakta yüzde 33.65 oranında enflasyon farkı zammı alacak. Temmuzda yüzde 6 toplu sözleşme zammı alan memur ve memur emeklilerinin enflasyon farkı zammı ise 27.65 oldu. Ocakta bu zammın üstüne yüzde 15 de toplu sözleşme zammı alacak olan memur ve memur emeklileri ise 44.89 düzeyinde olacak. Net rakam aralık ayına ilişkin enflasyon verisiyle belli olacak. Böylece 6 aylık enflasyon oranı ve maaş zamları 3 Ocak'ta netleşmiş olacak. Hükümetin bu oranların üzerine refah payı ekleme ihtimali de bulunuyor.
Beş aylık enflasyon aynı zamanda asgari ücret pazarlığında da önemli bir veri olarak yer alacak. Komisyon ilk toplantısını 11 Aralık tarihinde gerçekleştirecek.