Akşam
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0.04, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0.65 artış gösterdi. Yıllık TÜFE yüzde 43.68'den yüzde 39.6'ya gerileyerek son 17 ayın en düşük seviyesine indi. Yurt içi üretici fiyatlarında da yüzde 40.76 ile son 24 ayın en düşük seviyesi görüldü. Aylık bazda ise son 48 ayın en düşük aylık enflasyonu garçekleşti. Enflasyondaki düşüşte, hükümetin ücretsiz doğalgaz dağıtımının etkisi de görüldü. Enflasyon aylık bazda Haziran 2018'de yüzde 0.03 olmuştu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mayısta 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 63.72, yurt içi üretici fiyatları yüzde 95.8 arttı. TÜFE, mayısta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 15.26, Yİ-ÜFE ise yüzde 7.81 yükseldi. Ekonomistler, TÜFE'nin mayısta aylık bazda yüzde 0.07 artacağını öngörmüştü. Ekonomistler, bir önceki ay yüzde 43.68 olan yıllık enflasyonun yüzde 39.62'ye gerileyeceğini hesaplamıştı.
DOĞALGAZ ETKİSİ
TÜİK, konut doğalgaz abonelerinin 24 Nisan 2023 tarihinden 31 Mayıs 2023 tarihine kadarki fatura kullanım bedellerinin devlet tarafından karşılanmasına yönelik karar doğrultusunda mayıs ayı TÜFE hesaplamaları kapsamında doğalgaz için 'sıfır fiyat' yöntemi uygulandı. Böylece mayıs ayında en fazla fiyat düşüşü yüzde 100 ile "şehir gazı ve doğalgaz"da gerçekleşti. Doğalgaz fiyatlarını yüzde 17.72 ile sebze, yüzde 6.40 ile yumurta izledi. Tüketici fiyatları bazında mayısta en fazla fiyat artışı ise yüzde 37.1 ile patateste yaşandı. Patatesteki artışı sezon zamları nedeniyle yüzde 18.87 ile çocuk giyimi, yüzde 15.51 ile erkek giyimi ve yüzde 10.56 ile kadın giyimindeki artışlar izledi.
MAKAS DARALIYOR
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı "Üretici fiyatlarındaki yıllık artışın son 2 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 40.76'ya gerilemesi fiyatlar arasında açılan makasların kademeli bir şekilde daralacağına ve belirsizliğin fiyatlandığı dönemin sona erdiğini göstermesi açısından önemli" dedi.
İŞYERİ KİRA ZAMMI % 63.72
TÜİK'in açıkladığı TÜFE'nin 12 aylık ortalamasına göre hesaplanan kira zam oranı, mayıs ayı enflasyonunun açıklanmasıyla yüzde 63.72 oldu. Konut kirasına ise 'yüzde 25 tavan' getirilmişti. 1 yıllığına hayata geçen uygulamanın temmuzda yeniden devam etmesi bekleniyor.
GÖZLER HAZİRANDA
Emekli için beş aylık gösterge: Yüzde 15.26
Temmuz ayında emekli ve memur maaşlarına yapılacak olan zam için son aylara girildi. Memur ve emekli maaşları 6 aylık enflasyon farkına göre belirlenecek. Mayıs ayı ile birlikte 5 aylık enflasyon yüzde 15.26 oldu. Buna göre haziran enflasyonu sıfır çıksa bile işçi emeklileri en az yüzde yüzde 15.26 zam alacak.
REFAH PAYI YOLDA
Ocakta yüzde 8 toplu sözleşme zammı alan memur ve memur emeklileri ise temmuzda yüzde 6 toplu sözleşme zammının yanında yüzde 7.26'lık enflasyon farkını garantilemiş oldu. Böylece memur ve memur emeklisinin temmuz zammı enflasyon haziranda sıfır çıksa bile yüzde 13.26 olacak. Ancak hükümet temmuzda en düşük memur maaşı için 22 bin lira, emekliler için de kademeli refah payı öngörüyor.
ŞİMŞEK'E POZİTİF KARŞILAMA
Ekonomide direksiyona Mehmet Şimşek'in geçeceği beklentisiyle son dönemde yükselişini hızlandırarak geçen hafta yüzde 11 prim yapan Borsa İstanbul açıklanan kabine sonrası bu trendini koruyor. Borsa İstanbul yeni haftaya pozitif görünümle başlayarak yüzde 5.04 prim yaparken 3 ayın zirvesini gördü. Dolar kuru ise haftanın ilk iş günü 21 lirayı aşarken gram altın yüzde 2 prim yaptı. Piyasalar artık, Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve başlayan Mehmet Şimşek'e eşlik edecek ekonomi kadrolarının açıklanmasını bekliyor. Yeni ekonomi yönetiminin özellikle enflasyonla mücadeleye vurgu yapmasının önemine dikkati çeken analistler, son dönemde gerileyen enflasyonla daha güçlü mücadele edilmesi sinyali verilmesinin finansal istikrarı desteklemesinin beklendiğini kaydetti. Görevi önceki gün devralan Şimşek, "Hükümetimizin temel hedefi toplumsal refahı yükseltmektir. Türkiye'nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeceği kalmamıştır" açıklaması yapmıştı. Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevini devralan Cevdet Yılmaz da dün yaptığı açıklamada "Vatandaşlarımızın hayatını etkileyen enflasyonla mücadeleye özel bir önem ve öncelik vereceğiz" dedi. Bu arada küresel piyasalar da ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecek hafta yapılacak toplantıda faiz artırmayabileceğine yönelik beklentilerin güçlenmesiyle yeni haftaya pozitif başladı.
TÜRKİYE'NİN RİSK PRİMİ 500 BAZ PUANIN ALTINDA
Türkiye'de bir süredir devam eden belirsizliklerin yavaş yavaş ortadan kalkması, ülkenin risk primi üzerinde etkili olmayı sürdürüyor. Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), yaklaşık bir ay aranın ardından yeniden 500 baz puanın altına düştü. Analistler, yeni ekonomi yönetiminin verdiği mesajların piyasalarda olumlu karşılandığını, atılacak adımların yatırımcıların odağına yerleştiğini ifade etti.