Türkiye’de koronavirüs salgının ilk görülmeye başlandığı mart ayından bu yana ekonomide atılan adımlar, normalleşme süreciyle birlikte etkisini belirgin bir şekilde göstermeye başladı. Özellikle verilen destekler sayesinde işçisini kaybetmeyen ve ayakta kalan reel sektör normalleşmenin başladığı haziran ayına hızlı bir başlangıç yaptı.
SANAYİDE CANLANMA
En güçlü veri ise sanayi cephesinden geldi. Video konferans yöntemiyle Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Meclis Toplantısı’na katılan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank sanayideki öncü göstergeleri izlediklerini belirterek “Mayıstan itibaren ekonomi dipten dönüş sinyalleri vermeye başladı, haziranda reel sektördeki canlanma hız kazandı” dedi.
ELEKTRİK TÜKETİMİ % 31 ARTTI
Bakan Varank sanayideki canlanmayı ise “Bu ayın ilk iki haftasında sanayideki elektrik tüketimi, nisan ve mayısı şimdiden geride bıraktı. Haziranın ilk yarısında OSB’lerdeki elektrik tüketimi, mayısa göre yüzde 31 arttı” sözleriyle anlattı. Varank, otomotiv, tekstil ve mobilya gibi öncü sektörlerin dirilmeye başladığının altını çizerek, ekonomiye güvenin arttığını ifade etti. Bu yılın ilk 5 ayında sanayi siciline 5 bin 547 işletmenin kaydolduğunu bildiren Bakan Varank “İlk 5 ayda 5 bin 547 işletme reel sektöre yeni oyuncu olarak girdi, ekonomiye yeni soluk getirdi” dedi. Varank organize sanayi bölgelerinde yılın ilk 5 ayında 520 yeni fabrikanın da üretime geçtiğini belirterek yatırım iştahının da sürdüğünü anlattı.
67 MİLYARLIK YATIRIM YOLDA
Bakan Varank “Yatırım talebi de pandemi koşullarına rağmen, geçen seneye göre güçlü seyrediyor. Ocak-mayıs döneminde 67 milyar liralık yatırım teşvik belgesi düzenledik. Bu yatırımlar hayata geçtiğinde, 110 bin vatandaşa iş imkanları doğacak. Türkiye’deki ekonomik canlanmanın hızlanmasını ve yılın son iki çeyreğinde güçlü büyüme oranlarına ulaşmayı bekliyoruz” diye konuştu.
SANAYİDE ANTİKOR TESTLERİ 13 İLDE BAŞLIYOR
Bakan Varank, salgında ikinci bir dalgayla karşılaşmamak ve reel sektördeki iş güvenliğini azami seviyeye çekmek için adımlar attıklarını söyledi. Varank, 13 ilde sanayide antikor testlerine başlayacaklarını belirterek, “İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Konya, Tekirdağ, Adana, Sakarya, Gaziantep, Manisa, Eskişehir, Bursa ve Kayseri’de antikor testleri yapılacak” dedi. Varank, Konya, Bursa ve Kocaeli’nde testlerin başladığını da ifade etti. Varank, iş yerlerinde alınacak tedbirlerin testler kadar önemli olduğuna dikkati çekerek, ‘Güvenli Üretim Kalite Belgesi’ için şimdiye kadar 177 sanayi kuruluşunun başvurduğunu ve denetimi biten 24 firmanın belgelendirme işlemlerinin tamamlandığını bildirdi.
YILI POZİTİF BÜYÜMEYLE TAMAMLARIZ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Ankara Sanayi Odası’nda yaptığı konuşmada “Biz ‘Yılı pozitif büyümeyle tamamlayacağız’ azmiyle yolumuza devam etmek zorundayız ve göreceksiniz yıl sonunda bunu başaracağız” dedi. Oktay amaçlarının Türkiye’yi tedarik zincirlerinde ve seyahat rotalarında olmazsa olmaz bir ülke haline getirmek olduğunu söyledi.
YENİ ŞİRKET KURULUŞU % 54 ARTTI
İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, yeni normalin ilk 15 gününde İstanbul’da yüzde 54 artışla 2 bin 416 yeni firma açıldı. Firmaların kapasite raporu talebi de yüzde 120 arttı. Dış ticaret belgesi sayısı 100 bine yaklaşırken, faaliyet belgesi talebi de 26 bini geçti. İTO Başkanı Şekib Avdagiç “Kontrollü hayatta ekonomide de kontrollü yükseliş devam ediyor” diye konuştu.
ATILAN ADIMLAR ÖRNEK OLDU
Türkiye'de reel sektörü desteklemeyi amaçlayan proaktif adımlar dünyada da izleniyor. Maliye Bakanlığı ile Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi tarafından alınan kararları değerlendiren Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi’nden Dr. Halis Kıral, Türkiye’nin dünyadaki önlemlere ek olarak istihdam kanalını da destekleyecek teşvikler vererek öne çıktığını söyledi.
3 AY DOLMADAN 400 BİN İŞÇİ ’KISA ÇALIŞMA’YA SON VERDİ
Üç aylık kısa çalışma ödeneği alan birçok işletme, süre dolmadan çalışanını çağırıp işbaşı yaptı. Böylece son 10 günde 400 bin işçi, normalleşip işine döndü. Bakan Selçuk “Bu güzel gelişme bizi mutlu etti” dedi.
Ekonomideki normalleşme süreci istihdama da yansıyor. ‘Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvuran 3.5 milyon çalışanın 400 bini son 10 gün içinde işine döndü. Anadolu Ajansı Editör Masası’na katılan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk “Normalleşme sürecini başlattıktan sonra benim için ve ülkemiz adına çok güzel bir gelişme oldu. İlk bir hafta, 10 gün içinde kısa çalışma başvurusundan 400 bin geri çıkış aldık. Yani 400 bin çalışan, 3 ay bitmeden kısa çalışmadan vazgeçti. İşverenimiz ’400 bin çalışan için ben artık bu desteği almak istemiyorum’ dedi. İşverenlerimizin bu şekilde hemen hızlı tepki vermesi de bizi mutlu etti” dedi. Selçuk bu süreçte toplam 10 milyar kısa çalışma desteği ödediklerini anlattı. Ayrıca 6 milyon haneye 6 milyar nakdi yardım yaptıklarını belirten Selçuk ”Sosyal Koruma Kalkanı’yla 20.5 milyar nakdi destek sağladık” dedi.
FESİH YASAĞI SÜRECEK
İstihdam Koruma Kalkanı ile beraber bazı programların içeriğinin değişeceğini bildiren Bakan Selçuk, işten çıkarmayı engelleyen düzenlemeyi de 3 ay daha uzatacaklarını sözlerine ekledi.
TES’TE % 1 DEVLET KATKISI VERECEĞİZ
Bakan Selçuk, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile işçilerin kazanılmış haklarının geri gitmemesini hedeflediklerini belirterek devletin de yüzde 1 katkı sağlayacağını söyledi. Kıdem tazminatında 1 senenin karşılığının 30 gün olduğunu hatırlatan Selçuk “Bu 30 gün kıdem almanın karşılığı yüzde 8.33. Biz bunun üstüne çıkıyoruz. 20 günün karşılığı yüzde 5.55’i hiç dokunmadan aynen devam edecek. Buna artı olarak, 10.8 günlük karşılık olarak yüzde 3’ü fonlara aktarılacak. Toplamda 30.8 güne denk gelecek. Dolayısıyla işçimizin kazanılmış hakkında eksilme yok” dedi.