Enerji krizi ve savaşın etkisiyle dünya genelinde rekor kıran doğalgaz fiyatları, elektrik fiyatlarının da tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmasına neden oldu. Bazı ülkelerde son 1 yıldaki fiyat artışı yüzde 537'ye ulaştı. Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember, enerji borsası Nord Pool ve Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) verilerinden derlenen bilgilere göre, Fransa'da elektrik piyasa fiyatı Ağustos 2021'de megavatsaat başına aylık ortalama 77.4 euro iken, bu rakam Ağustos 2022'de megavatsaat başına ortalama 492.99 euroya çıktı.
500 EURO'YU GEÇTİ
Almanya'da elektrik piyasa fiyatı söz konusu dönemde megavatsaat başına ortalama 82.81 euro seviyesinden 469.35 euroya yükseldi. İtalya'da Ağustos 2021'de megavatsaat başına aylık ortalama 112,66 euro olan elektrik piyasa fiyatı Ağustos 2022'de megavatsaat başına ortalama 543.48 euroyu buldu. Türkiye'de spot piyasada elektrik fiyatları da doğalgaz ve kömür fiyatlarının rekor kırması ve dövizdeki dalgalanmanın etkisiyle son bir yılda artış gösterdi. Ağustos 2021'de megavatsaat başına ortalama 557,37 lira olan elektrik piyasa fiyatı Ağustos 2022'de 3 bin 66 liraya çıktı.
AVRUPA'DA REKOR
Böylece, ortalama elektrik piyasa fiyatları Fransa'da bir yılda yüzde 537, Almanya'da yüzde 466,7 ve İtalya'da yüzde 382,4 artışla rekor seviyeye ulaştı.
İspanya'da fiyatlar yüzde 46,2 yükselirken, Birleşik Krallık'ta elektrik piyasasındaki fiyat artışı son bir yılda yüzde 246,6 olarak hesaplandı. Türkiye'de spot elektrik fiyatları da söz konusu dönemde yüzde 450 artış gösterdi.
'IŞIĞI SÖNDÜR' ÇAĞRISI YAPTILAR
Fransa Ticaret ve Sanayi Odası (CCI) ülkede yaşanan enerji krizi nedeniyle gazeteler aracılığıyla elektrik tasarrufu çağrısı yaptı. Les Echos, Le Parisien'in de olduğu çok sayıda gazete, "Aydınlığın ülkesinde (ışığı) kapatmasını da biliriz" mottosuyla ilan yayınladı.
REKOR FRANSA'DA
Ortalama elektrik fiyatları son 1 yılda Fransa'da yüzde 537 oranında arttı. Fransa'yı ise Almanya takip ediyor.
2025'TEN ÖNCE UCUZLUK YOK
Ember Elektrik ve İklim Veri Analisti Ufuk Alparslan, piyasada 2025'e kadar vadeli doğalgaz fiyatlarının yüksek seyredeceğinin öngörüldüğünü ve bu nedenle elektrik fiyatlarının da birkaç yıl boyunca yüksek kalmasının beklendiğini ifade etti. Bu nedenle Avrupa Birliği ülkelerinin elektrik piyasası tasarımında geçici ya da kalıcı birtakım değişikliklere gitme kararı almaya başladığını söyleyen Alparslan "Öte yandan, kömür fiyatlarında da benzer bir yükseliş söz konusu olduğundan, doğal gaz fiyatı artmasaydı kömür elektrik fiyatlarını yukarıda tutacaktı. Türkiye de döviz kurundaki yükseliş nedeniyle fosil yakıt fiyatlarındaki artıştan bir o kadar daha etkileniyor" diye konuştu.
DEV EKONOMİLERDEN ENFLASYONA KARŞI PAKET
Hükümetler enflasyonun vatandaşlar üzerindeki baskısını hafifletmek için çare arıyor. Yüksek enflasyonun gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra gelişmiş ekonomilerin de sorunlarının ilk sırasında yer alması, hükümetleri fiyat artışlarından en çok etkilenen düşük gelirlilere yönelik tedbir almaya zorluyor. ABD hükümeti enflasyonla mücadele için gelecek 10 yılda 433 milyar dolarlık harcama yapmayı planlarken, Almanya 95 milyar avroluk, Fransa 20 milyar avroluk, AB ise 140 milyar avroluk paket açıkladı.
SANAYİCİYE LİSANSSIZ ELEKTRİKTE KOLAYLIK
Sanayici, elektrik tüketimi ihtiyacının tamamını karşılayabilecek şekilde Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içinde veya dışında herhangi bölgede birden fazla üretim tesisi kurabilecek ve üretim ile tüketime ilişkin mahsuplaşma Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından yapılacak. Alınan bilgiye göre, sanayici bir veya birden fazla tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamak üzere farklı görevli tedarik şirketi sınırları içinde de bir veya birden fazla üretim tesisi kurulabilecek. OSB içinde bulunan bir üretim tesisi de OSB sınırları dışındaki bir tesisin tüketimiyle ilişkilendirilebilecek. Ardından da EPİAŞ mahsuplaşma yapacak. Düzenleme yakında Resmi Gazete'de yayımlanacak.