Binaların ülke çapında depreme ve diğer doğal afetlere dayanıklı hale getirilmesi gerekiyor. Dünya Bankası'na göre evleri güvenli hale getirmenin maliyeti 465 milyar doları buluyor. Londra merkezli "Middle East Eye" haber sitesine göre Dünya Bankası Aralık 2021'de bu konuda bir rapor yayımladı. Rapora göre milyonlarca özel mülkün acilen güçlendirilmesi gerekiyor. Dünya Bankası, Türkiye'deki yapı stokunun büyük bölümünün 2000'den önce inşa edildiğine dikkat çekti. Bu yapıların, depreme ve iklim kaynaklı afetlere "dayanıksız" olduğu vurgulandı. Yapıların depreme ve diğer afetlere dayanıklı hale getirilmesi için güçlendirilmesi ya da yeniden inşa edilmesi gerekiyor.
Rapora göre, Türkiye'de konut olarak kullanılan 6,7 milyon binadan sadece yüzde 4'ü yenilenmiş. Geri kalan binaların yenilenmesi için ek finansal metotlar geliştirilmesine ihtiyaç var. Binaların yenilenmesi için evsahiplerinin bu fonlara ulaşabilmesi gerekiyor. Böylece orta ve alt gelir grubunun da, kentsel dönüşüm sürecinin parçası haline geleceğine dikkat çekiliyor.
TÜRKİYE'YE DESTEK
Dünya Bankası, daha önce Türkiye'ye, kamu binalarının depreme dayanaklı hale getirilmesi için finansal destek verdi. Haziran 2021'de 140 okul, hastane ve diğer kamu binasının yenilenmesi projesine 265 milyon dolar fon sağlandı. 2004'ten 2015'e kadar "İstanbul Proje Koordinasyon Birimi'ne de kamu binlarının yenilenmesi için 550 milyon dolar katkı sunuldu. Dünya Bankası, depremin ardından Türkiye'ye 1.78 milyar dolar yardım vaadinde bulunmuştu.
JP MORGAN: ALTYAPI MALİYETİ 25 MİLYAR DOLARI BULACAK
ABD'nin büyük bankalarından JP Morgan, depremlerin bina ve altyapı maliyetinin 25 milyar dolar (471 milyar lira) seviyesinde olacağını tahmin etti. JP Morgan Türkiye'ye ilişkin başka tahminlerde de bulundu. Analizde ayrıca Merkez Bankası'nın gelecek haftaki para politikası toplantısında faizleri 100 baz puan daha düşürerek yüzde 8'e indireceği öngörüldü. Diğer tahminler şöyle:
Artan gıda fiyatları ve artan mali destekler nedeniyle yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 43'ten yüzde 45'e revize ediyoruz.
Ekonomik büyümenin birinci çeyrekte daha zayıf olmasını bekliyoruz, ancak konutların yeniden inşa edilmesi ikinci çeyrekte ve yılın ikinci yarısında toparlanma sağlayabilir.
Bütçe açığının bu yıl GSYH'nin yüzde 4,5'i (önceki tahmin GSYH'nin yüzde 3,5'i) civarında olmasını bekliyoruz.
Cari açığın GSYH'nin yüzde 3'ü oranında olmasını öngörüyoruz, ancak uluslararası yardım TL üzerindeki baskıyı telafi edebilir.
Genişlemeci maliye ve kredi politikaları yakın vadede depremin etkisini azaltabilir.
EBRD: DEPREM BÜYÜMEYİ 0.5 PUAN AŞAĞI ÇEKER
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), deprem öncesi açıkladığı % 3.5'lik 2023 büyüme tahminini % 3'e düşürdü. EBRD; aylık raporunda, en çok finansman sağladığı ülke olan Türkiye'de önümüzdeki aylarda artış göstermesi beklenen inşaat faaliyetlerinin altyapı ve tedarik zincirlerindeki tahribatın etkisini hafifleteceğini öngördü. Banka, % 1'lik GSYİH daralmasının "makul bir tahmin" olduğunu ifade etti.