Merkez Bankası'ndaki başkan değişimi sonrası ilk işlem gününde piyasalar hareketlendi. Ancak ilk günkü oynaklıkta yabancı yatırımcıların hafta sonunda yaptığı yorumların etkisi büyük oldu. Dolar Asya piyasalarında gece saat 01.00'de 8.47 seviyesini görürken, iç piyasada ise yabancıların 'çirkin bir tepki olacak' sözleriyle güne 8.05 liradan başladı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'dan gelen 'serbest piyasa mekanizmasından taviz verilmeyecek' açıklamasıyla gevşeyen dolar günü ise yüzde 8.4 artışla 7.82 lira seviyesinden tamamladı.
BORSADA KAYIP % 9.8
Benzer hareketlerin yaşandığı euro ise gece 10 liranın üzerini test etti. Euro günü yüzde 9.2 artışla 9.38 liradan tamamladı. Çeyrek altın ise sabah yüzde 7.8 değer kazanarak 732 lira olurken günü de aynı fiyattan kapattı. Piyasalardaki satış baskısından Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri de nasibini aldı. Yüzde 6.65 düşüşle açılan borsada, iki kez devre kesici devreye girdi, işlemler yarım saatliğine durduruldu. Borsa günü ise yüzde 9.97 kayıpla tamamlarken Türkiye'nin risk primi de 158 puan arttı.
YABANCI MESAİ YAPTI
Piyasalarda yaşanan oynaklığın ateşini ise yabancılar körükledi. Yabancı yatırım bankaları ve uzmanlar hafta sonu mesaisini Türkiye'deki Merkez Bankası Başkanı değişimine ayırdı. Yapılan yorumlarda üstü kapalı tehditler de yer almıştı. Bluebay Asset Management Kıdemli Gelişen Piyasalar Stratejisti Timothy Ash "Pazartesi sabahı piyasalar karara 'çirkin bir tepki' verecek" açıklaması yapmıştı. Ash'ın bu açıklamasını Financial Times Gazetesi de sayfalarına taşıdı. Ağbal'ın görevden alınmasını 'Brexit kadar kötü bir karar' olarak niteleyen Ash, Twitter'da 'Lira haftaya nereye gider?' başlıklı bir anket de açmıştı. Ash "Kavcıoğlu'nun piyasalar tarafından cezalandırılacağını ve Ağbal'dan daha fazla faiz artırımı yapmak zorunda bırakılacağını" yazdı. Capital Economics Analisti Jason Tuvey, Türkiye'ye ilişkin notta "Çalkantılı bir ödemeler krizi tekrar hayli güçlü bir olasılığa dönüştü" derken Cambridge Üniversitesi Queen's College Başkanı ünlü ekonomist Mohamed El-Erian ise 'Ateşle oynanıyor" yorumunu yapmıştı. TD Securities ise TL'de yüzde 10-15 değer kaybı öngörmüştü.
'FAİZİ ARTIR' BASKISINA BAŞLADILAR
Uluslararası yatırım bankaları piyasalardaki gelişmeler üzerine dün Türkiye'ye 'faizi artır' baskısına başladılar. DeutcheBank piyasa notunda "Piyasaları yatıştıracak adımlar yeterli olmaz ise faiz artırımı yapılabilir" ifadesini kullanırken Commerzbank ise "Yeni bir faiz artışı gelebilir ancak faiz artışlarının piyasaları yatıştırma etkisi muhtemelen zarar gördü" ifadesini kullandı. JP Morgan ise Türkiye'ye dönük faiz tahmininde değişikliğe gitmeyeceğini duyurdu.
SALDIRIDA SINIR TANIMADILAR
Financial Times gazetesi, Bluebay Asset Management Kıdemli Gelişen Piyasalar Stratejisti Timothy Ash'in "Çirkin bir tepki olacak" sözlerini sayfalarına taşırken Türkiye'ye dönük 'en çirkin iddia' ise Eurasia Group'tan geldi. Eurasia Group hazırladığı raporda bundan sonraki süreçte temel senaryonun yüzde 60 olasılıkla 'sermaye kontrolü' ve 'kapalı ekonomi' olduğunu yazarak bugüne kadar Türkiye'de hiç başvurulmayan bir yöntemi gündeme getirerek yabancı yatırımcıyı etkilemeye çalıştı.
EKONOMİK TEMELİ YOK RAYINA OTURUR
Uzmanlar, yatırımcıların sakin olmasını istedi. Prof. Dr. Sefer Şener kurda hareketin ekonomik temeli olmadığını belirtirken, piyasaların kısa bir süre sonra yeniden rayına oturacağını söyledi. Şener "Bu, yabancı yatırımcıların algısıyla ilgili" dedi. Vakıf Yatırım'dan Altan Aydın ise "Yatırımcı sakin kalıp, pozisyonları hemen kapatmamalı" derken Nurol Yatırımı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Akkurt ise panik havasının kısa bir sürede dağılacağını söyledi.
CANİKLİ: BAŞKAN DEĞİŞİMİ MEYDAN OKUMAK DEĞİL
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ekonomi İşleri Başkanı Nurettin Canikli, "Bugüne kadar görev yapan tüm Merkez Bankası başkanları kanunla verilen fiyat istikrarının sağlanması hedefine hep sadık kalmışlardır. Merkez Bankası Başkanı'nın değiştirilmesi piyasalara meydan okumak değildir" açıklamasını yaptı. Canikli, Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Merkez Bankası Başkanlığı görevine getirilen herhangi birisinin bu hedefin dışına çıkması mümkün değildir, eşyanın tabiatına aykırıdır" diye konuştu.
Canikli, Türkiye ekonomisinin, 19 yıldır piyasa kurallarını hiç taviz vermeden uyguladığını, iç ve dış şokların yoğunlaştığı dönemlerde dahi sermaye hareketlerinin liberalizasyonunu sağladığını belirtti. Canikli liberalizasyonun kırmızı çizgi olmaya devam edeceğini vurguladı.
ELVAN: SERBEST PİYASADAN TAVİZ YOK
Piyasalardaki oynaklık üzerine sabah erken saatlerde bir açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, serbest piyasa mekanizmasından taviz verilmeyeceğini söyledi. Bakan Elvan, yaptığı yazılı açıklamada, makroekonomik istikrarın ön koşullarının fiyat istikrarı ve finansal istikrar olduğunu bildirdi. Bu alanlarda istikrar olmaksızın, güçlü, kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeye ulaşmanın mümkün olmayacağına işaret eden Elvan, "Uygulamakta olduğumuz 'enflasyonda düşüşü önceliklendiren' makro politika çerçevesi, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecektir. Maliye politikalarını, para politikasını tamamlayıcı yönde fiyat istikrarını desteklemek amacıyla uygulamaya devam edeceğiz" diye konuştu.
KARARLIYIZ
Piyasaların etkin ve sağlıklı işleyişini son derece önemsediklerini vurgulayan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, şunları kaydetti: "Bu kapsamda serbest piyasa mekanizmasından herhangi bir taviz kesinlikle söz konusu olmayacak, liberal kambiyo rejiminin uygulanmasına kararlılıkla devam edilecektir. Ekonomi Reform Paketi'nde yer alan eylemler de yapısal temellerimizi daha da güçlendirecek, olası şoklara karşı direncimizi artıracaktır."