Akşam Gazetesi
Sıfır atık hareketinin önemli bir aşaması olan Depozito Yönetim Sistemi (DYS) için imzalar bugün atılıyor. Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) temsilcileri ile Depozito Saha Yönetim Sistemi'nin kurulması ve işletilmesine ilişkin protokol, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un katılacağı törenle bugün imzalanıyor. Kurum, programda Sıfır Atık Hareketi'nin yeni aşaması olacak sistemin ayrıntılarını kamuoyuyla paylaşacak.
PARA YÜKLENECEK
Sistemin devreye girmesiyle vatandaşın dönüşüm makinalarına attığı her cam, alüminyum ve plastik atık, e-cüzdanına para olarak dönecek. Sistemin işleyişi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı Türkiye Çevre Ajansı tarafından sağlanacak. Depozito Yönetim Sistemi'yle ilk etapta, 0.1- 3 litre hacme sahip şişe ve kutu ambalajların geri dönüşümü sağlanacak. Yazılımı yerli mühendisler tarafından yapılan makineye, ambalajlı atıkların barkodu okutulacak. Makineler atıkları, cam şişe, pet ve alüminyum ambalajlı ürün olarak kategorilere ayıracak ve ilgili atık haznesine yönlendirecek. Ambalajlı ürünler, makineye atıldıktan sonra karşılığında şişe başına ücret alınacak ve bu ücret alışverişte kullanabilecek. ilk etapta bu makinalar AVM ve marketlere kurulacak.
5 BİN MAKİNE KURULACAK
Türkiye'de yıllık yaklaşık 50 milyar tek kullanımlık içecek ambalajı piyasaya sürülüyor. Bunların çevre sorunu olmaktan çıkması ve dönüştürülerek ekonomiye kazandırılması için hazırlanan sistem tüm il ve ilçelerde yaygınlaştırılacak. Depozito Yönetim Sistemi (DYS) sayesinde yılda 25 milyar cam, pet ve alüminyum içecek ambalajının dönüştürülmesi bekleniyor. Türkiye genelinde gelecek yıl içinde 5 bin, 2028'e kadar da 30 bin noktaya geri dönüşüm makinelerinin kurulması hedeflenirken, vatandaşlar bu makinelere cam, alüminyum ve pet şişeleri tanıtarak atabilecek ve e-cüzdan vasıtasıyla bu ambalaj iadesini alabilecek.
PİLOT UYGULAMA BAŞARILI
Sıfır Atık Projesi kapsamında hayata geçirilen "Depozito Yönetim Sistemi", pilot bölge seçilen Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde 2 yıldır başarıyla uygulanıyor. İlçenin 6 farklı noktasına depozito iade makineleri yerleştirildi. Yoğun ilgi gösterilen sistem sayesinde sokak ve caddelerde, cam şişe, pet ve alüminyum ambalaj atıkları gözle görünür düzeyde azaldı. Topladıkları atıkları makinelere atanlarambalaj başıan 25 kuruş ek gelir elde ederken ilçe esnafının da ekonomisi canlandı.
40 ÜLKEDE UYGULANIYOR
Yeni yıl ile hayata geçirilecek sistem hakkında bilgi veren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün, Depozito Yönetim Sisteminin, dünyada 40'tan fazla ülkede kullanıldığını ve bu rakamın hızla arttığını söyledi. Görgün, "Depozitoda boşaltılan ambalajı çöpe atarsanız atık haline gelir, atmadığınızda temiz bir malzemedir. Ondan dolayı atık değil 'stratejik hammadde' demeliyiz. Bu stratejik hammaddeleri, makinaya attığımızda toplanan ürünler tekrar geri dönüşüme gidip, ekonomiye kazandırılıyor. Depozito hepimizin aşina olduğu bir yöntem. Eskiden ambalajlı bir ürünü tükettikten sonra boş ambalajı geri verdiğimizde karşılığında dolu bir şişe alırdık. Tekrardan aynı yöntem gelecek" diye konuştu.