Türkiye'nin önde gelen giyim devi Collezione konkordato istedi. Şirkete üç ay süre ile geçici mühlet verildi. Akyiğit Mağazacılık A.Ş adına Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesine başvuran şirket konkordato başvurusunda bulundu. Konkordato eğer borçlu bütün borçlarını ödemek zorunda bırakılırsa, borçlunun elindeki mevcudu bütün borçlarını ödemeye yetmeyecektir. Konkodato iyi niyetli borçlunun alacaklılarıyla yaptığı, ticaret mahkemesinin onayıyla geçerlilik kazanan anlaşmadır.
Konkordata neden yapılır?
Eğer borçlu bütün borçlarını ödemek zorunda bırakılırsa, borçlunun elindeki mevcudu bütün borçlarını ödemeye yetmeyecektir. Konkodato iyi niyetli borçlunun alacaklılarıyla yaptığı, ticaret mahkemesinin onayıyla geçerlilik kazanan anlaşmadır. Konkordato elinde olmayan nedenlerle borçlarının tümünü ödeyemeyen iyiniyetli borçlular için kabul edilmiş bir borç ödeme anlaşmasıdır. Bu yolla borçlu haciz ve iflas takibinden kurtulur. Konkordato ile borçlu, alacaklılarının çoğunluğuyla bir anlaşma yapar. Bu anlaşma ile alacaklılar bir oranda alacaklarından vazgeçerler. Borçlu da elindeki tüm mal varlığıyla borçlarını kabul edilen oranda öder ve geri kalan borçlarından kurtulur.
Böyle bir borçlu (eğer iflasa tabi ise) iflasın eşiğinde bulunmaktadır. Borçlu iflasa tabi değilse, elini çabuk tutup borçlunun mallarını daha önce haczettiren alacaklılar alacaklarına tam olarak kavuşacaklar, biraz daha geç davrananlar ise elleri boş döneceklerdir.
İşte, bu durumda olan bir borçlu, alacaklılarının çoğunluğu ile bir anlaşma yapar. Bu anlaşmaya göre, alacaklılar alacaklarının yüzde belli bir miktarından (mesela yüzde otuzundan) vazgeçerler. Borçlu, elindeki mevcudu ile, bütün borçlarını kabul edilen yüzde (Örnekde yüzde yetmiş) oranında öder, geri kalan borçlarından (Örnekde yüzde otuzundan) kurtulur.
Borçlunun alacaklılarının üçte iki çoğunluğu ile yaptığı ve onu kabul etmeyen diğer alacaklıları da bağlayan bu anlaşmaya konkordato denir.
Buna göre konkordato, borçlunun alacaklılarının (en az 2/3) çoğunluğu ile yaptığı ve ticaret mahkemesinin tasdiki ile hüküm ifade eden öyle bir anlaşmadır ki, bununla imtiyazsız alacaklılar borçluya karşı alacaklarının belirli bir yüzdesinden feragat ederler ve borçlu, borçlarının konkordatoda kabul edilen kısmını (yüzdesini) ödemekle, borçlarının tamamından kurtulur. Burada anlatılacak olan konkordato resmi konkordatodur. Bunun yanı sıra özel konkordato vardır. Alacak miktarında İndirim veya süre verilmesi şeklinde yapılabilen bu özel konkordato, tamamen alacaklılar ile borçlu arasında yapılmış bir anlaşmadır ve sözleşmenin tarafları olan alacaklılar ile borçlunun iradesine dayanır. Resmi konkordatodan farklı olarak özel konkordato, kabul etmeyen alacaklıyı bağlamaz ve resmi organların hiç bir şekilde katılımı söz konusu değildir.
I. Konkordato Talebi Konkordato hükümlerinden yararlanmak isteyen herhangi bir borçlu, İcra Tetkik Mercii Hakimliği?ne başvurur. Borçlu dilekçesinde, konkordato projesini bildirir ve ayrıntılı bir bilançosunu verir.
Tetkik mercii, borçlunun konkordato teklifini, konkordato mühleti verilebilmesi için gereken şartların bulunup bulunmadığını re?sen araştırır ve inceler. Borçlunun mevcudunun asgari yüzde elliyi karşılamaya yetip yetmediği ve borçlunun teklifinin mevcudu ile mütenasip olup olmadığının tespiti için, Tetkik Merciinin re?sen bilirkişiye başvurması gerekir. Mercii bu şekilde yapacağı inceleme neticesinde şu iki karardan birini verecektir.
* Konkordato mühleti verilmesi için gerekli şartların mevcut olmadığı kanısına varırsa, konkordato teklifini reddeder.
II. Konkordato Mühleti Konkordato projesini alan Tetkik Mercii, bu teklifi inceler ve teklifin öngörülen şartları haiz olduğu kanısına varırsa, borçluya iki aylık bir konkordato süresi verir. Mühlet verilebilmesi için borçlunun şu şartları taşıması gerekir.
Konkordato başvurusu nereye, nasıl yapılır?
Mali durumu bozularak ödeme gücünü kaybetmiş ve konkordato hükümlerinden faydalanmak isteyen borçlu, İcra Tetkik Mercii Hakimliği’ne başvurur. Borçlu dilekçesinde konkordato sürecinde borçlarını ödeyebileceği durumu gösteren projesini ve ayrıntılı bilançosunu verir.
Başvuru makamı borçlunun teklifini, konkordato süresi verilebilmesi için uygun şartlarının olup olmadığını araştırıp inceler. Borçlunun varlıklarının, borçların en az %50 sini karşılamaya yetip yetmeyeceği ve borçlunun teklifinin varlıkları ile uygun olup olmadığını tespit etmek için İcra Tetkik Merciinin bilirkişiye başvurması gereklidir. İcra Tetkik Mercii bilirkişinin yapacağı inceleme sonucunda;
Konkordato süresi verilmesi için gereken şartları borçlunun taşımadığı sonucuna varılırsa, konkordato başvurusu reddedilir.
Borçlunun gerekli şartları taşıdığı sonucuna varılırsa, borçluya konkordato süreci tayin edilir ve komiser atanır.
Konkordato süresi
Konkordato projesini inceleyen Tetkik Mercii, borçlunun teklifinin gerekli şartları taşıdığı kanısına varılırsa, borçluya iki aylık bir konkordato süresi verir. Süre verilebilmesi için borçlu;
Dürüst olmalıdır: Konkordato başvurusu yapan borçlu işlerinde dürüst ve teklifinde samimi olmalıdır.
Tetkik mercii bu şartların varlığı durumunda borçluya iki aylık konkordato süresini verir. Bu kararla bir de konkordato komiseri atar ve mehil verildiğini ilan eder.
Süre, kararın verildiği tarihten itibaren işler ve takip eden ikinci ayın aynı gününde biter. Konkordato komiseri bu süre içerisinde rapor ve konkordato dosyası hazırlayarak mahkemeye verilmek üzere icra dairesine teslim etme mecburiyetindedir. Rapor üzerine Ticaret Mahkemesi konkordatonun tasdik edilip edilmeyeceği hakkında inceleme yapmaya başlayacaktır.
Konkordato sürecinin sonuçları nelerdir?
Konkordato sürecinin amaçları, verilen süre içerisinde borçlunun teklif ettiği konkordatonun alacaklılar tarafından incelenmesi ve mahkemece kabulü için zaman tanınmasıdır. Süreç içerisinde şu sonuçlar oluşabilir;
Borçluya karşı takip yapma yasağı: Konkordato sürecine giren borçluya kural olarak icra takibi yapılamaz, sürenin verilmesinden önce başlanmış takipler durur ( 3 ). Buna rağmen yapılan her türlü takip işlemleri geçersizdir, konkordatonun re’sen dikkate alınması gerekir. Konkordato süresi içerisinde borçlu aleyhine takip yapılması yasağının sonucu olarak süre ile kesişen zaman aşımı ve hak düşürücü süreler aşağıdaki durumlar haricinde işlemez.
İcra ve İflas Kanunu 206. maddesinin 1. sırasında yazılı alacaklılar (Hizmetçi ücretleri, müstahdem ücretleri, Cenaze masrafları, nafaka alacakları, işçi ihbar ve kıdem tazminatları) mühlet süresince takip yapabilirler veya başlamış olan takiplerine devam edebilirler.
Konusu şahıs varlığı hakkı olan veya borçlunun malvarlığı ile ilgili olmayan ilamlı takipler devam edebilir.
Süreç içinde borçlu aleyhine dava açılabilir ve ihtiyati tedbir kararı alınabilir.
Borçlunun tasarruf yetkisinin kısıtlanması: Borçlu, malları üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir. Fakat; yetkisinin kullanılması konkordato komiserinin denetimindedir. Borçlu, süreç içinde komiserin denetiminde işlerini yapmaya devem eder. Ancak, konkordato süresinin ilanından sonra borçlunun bazı işlemleri yapması kesinlikle yasaklanmış olup buna rağmen yaptığı işlemler hükümsüzdür. Bunlar; Mallarını rehnetmek,
Gayri menkullerini satmak ve gayri menkulleri üzerinde ayni hak tesis etmek,
Kefil olmak,
İvazsız tasarruflarda bulunmak (bağışlama, ariyet gibi)