SELİM KARAHAN
ABD Başkanı Donald Trump, gelecek hafta imzalayacağı karar ile çelik ürünlerinin ithalatına yüzde 25, alüminyuma da yüzde 10 vergi getireceğini söyledi. Amerikan sanayinin önde gelen isimleriyle Beyaz Saray’da bir araya gelen Trump, uzun yıllardır ABD ile diğer ülkeler arasında ‘adaletsiz ve ABD aleyhine’ ticaret yapıldığını söyledi ve Amerikan çelik ve alüminyum endüstrilerini yeniden yapılandırmayı vaat etti. Trump’ın korumacı politikaları benimsemesi kimseyi şaşırtmasa da çelik endüstirisini öncelikli olarak ele alması beklenmiyordu.
‘SİZİ ÖLDÜRÜYOR’ DEMİŞTİ
Donald Trump gerek seçim çalışmaları esnasında gerekse başkanlığının ilk yılı boyunca sık sık Çin’in ticarette haksız rekabetle ABD şirketlerini ve ekonomisini zor durumda bıraktığını belirtti. Trump 2016 yılında Pittsburgh kentinde yaptığı seçim konuşmasında “Çin ABD’nin her tarafına çelik yolluyor ve bu sizi öldürüyor. Biraz daha iyi bir fiyatan alıyoruz ama bütün işler de kayboluyor” açıklamasında bulunmuştu. Trump 3 gün önce ise 2001 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) katılan Çin’in ekonomik reform sözlerini tutmadığına işaret ederek “ABD elindeki tüm araçları kullanarak Çin’in küresel rekabeti aksatmasını engelleyecektir” uyarısında bulundu.
110 ÜLKEDEN ALIYOR
Çelik ve alüminyum ithalatına getirilecek ek vergiler bu açıklamalarla uyumlu görünse de söz konusu vergiler Çin’i çok da fazla etkilemiyor. ABD Ticaret Bakanlığı’nın aralık ayında yayımladığı ‘ABD Çelik İthalatı’ raporuna göre ABD 2017 yılının 3. çeyreği itibarıyla 110 ülkeden çelik ithal ediyor. Söz konusu dönemde ülkenin yıllık çelik ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre değer olarak yüzde 34 artışla 21.9 milyar dolara ulaştı. Çelik ithalatı miktar olarak ise yıllık 22.5 milyon tondan 26.9 milyon tona yükseldi.
Biz de boş durmayacağız!
Trump’ın açıklaması tüm dünyadan büyük tepki topladı. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada birkaç gün içerisinde ‘misilleme’ yapılacağını belirtti. Juncker, “Korumacılık, çelik sektöründeki sorunun yanıtı olamaz. Binlerce kişiye istihdam sağlayan sanayimizi riske sokan bu adil olmayan tedbirler karşısında boş durmayacağız” ifadelerini kullandı. Kanada Ticaret Bakanı Francois-Philippe Champagne, gümrük vergisinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Trump bu tepkiler üzerine “Bir ülke tüm ülkelerle ticaretinde milyarlarca dolar kaybediyorsa ticaret savaşları iyidir ve kazanılması kolaydır” tweetini attı.
Önemli bir etkisi olmaz
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Namık Ekinci “ABD’ye ihracatımızda bu aşamada önemli bir etkilenme beklemiyorum” diye konuştu. Borusan Holding’in CEO’su Agah Uğur ise “ABD’nin çeliğe vergi kararı bu yıl bizim için önemli bir kayıp yaratmayacak” dedi.
ABD’nin payı sadece %1
Çin 2017’nin üçüncü çeyreği itibarıyla dünyanın en büyük çelik ihracatçısı. Ülkenin yıllık çelik ihracatı 57.9 milyon ton. Çin’den yıllık 610 bin ton çelik alan ABD ise Çin’in en çok çelik ihraç ettiği 26. ülke konumunda. ABD’nin Çin’in çelik ihracatındaki payı yüzde 1’in biraz üzerinde. Fitch de ABD’nin kararının Çinli üreticileri ‘sınırlı’ etkileyeceğini belirtti.
Türkiye altıncı sırada
ABD’nin en çok çelik ithal ettiği ülkelerin başında Kanada geliyor. Kanada’nın, ABD’nin yıllık çelik ithalatındaki payı yüzde 16. Kanada’yı yüzde 13 payla Brezilya, yüzde 10 ile Güney Kore, yüzde 9’la Rusya ve Meksika, yüzde 7 ile Türkiye, yüzde 5 ile Japonya, yüzde 4 ile Tayvan, yüzde 3 ile Almanya ve yüzde 2 ile Hindistan takip etti. Türkiye ABD’ye 2017 genelinde 1.1 milyar $’lık çelik ihraç etti.
Asya borsalarında sert düşüş
Trump’ın açıklamasının ardından küresel piyasalar büyük düşüşler yaşadı. Açıklamanın ardından Wall Street’te dün gün içinde 150 puan yükseliş kaydeden Dow Jones yüzde 1.68’lik düşüş yaşadı. Asya Borsaları da Trump’ın açıklamalarından olumsuz etkilendi Japonya’da Nikkei’nin yüzde 2.5’lik düşüşle kayıplara öncülük ettiği Shanghai Borsası yüzde 0.56, Hong Kong Borsası ise yüzde 1.47 kayıpla günü kapattı.