Evlenme ödeneği olarakta bilinen çeyiz parası desteği devlet tarafından yapılan bir düzenlemedir. Bilindiği üzere devlet çeşitli alanlarda vatandaşlara destek imkanları sunmaya devam etmektedir. Söz konusu 2021 yılında koronavirüs tedbirleri kapsamında evliliklere ve düğünlere ara verilsede bu destek süreci ile ilgili ayrınıtlar merak edilmektedir. Konu ile ilgili internet aramalarında araştırılan "Çeyiz parası (evlenme ödeneği) nedir, kimlere verilir, alma şartları nelerdir?" soruların yanıtlarını bu haberimizde derledik.
ÇEYİZ PARASI (EVLENME ÖDENEĞİ) NEDİR?
Devletimiz, birçok konuda vatandaşlarına maddi destek sağlamaya devam ediyor. Bunlardan bir tanesi de çeyiz parasıdır. Halk arasında çeyiz parası olarak da isimlendirilen evlenme yardımı, anne ve babanın ölümü sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan yetim aylığı ( ölüm aylığı ) almakta olan kızların evlenmeleri durumunda SGK tarafından verilen parasıdır. Evlenme ödeneği olarak da isimlendirilir. Evlenme ödeneğini sadece kız çocukları alabilmektedir. Erkek bireylerin çeyiz parası alma hakları bulunmamaktadır.
SGK tarafından kendilerine verilen gelir veya aylıklar evlenme durumunda kesileceği için kız çocuklarına bir kereye mahsus olma şartı ile aylıklarının 2 yıllık toplamı hesaplanarak kendilerine çeyiz parası ( evlenme ödeneği ) adı altında verilmektedir. Ancak bunun için resmi olarak evlenme şartı aranmaktadır ve sadece kız çocukları için geçerli bir uygulamadır.
ÇEYİZ PARASI KİMLERE VERİLİR, ALMA ŞARTLARI NELERDİR?
Çeyiz parası uygulaması, 2016 yılından bu yana hayatımızda olan bir uygulamadır. Şimdiye kadar yüz binlerce kadın vatandaşımız çeyiz parası almaya hak kazanmış ve bu ücretleri de hesaplarına yatırılmıştır. Sizler de evlenirken bir destek niteliğinde olan çeyiz parası alabilirsiniz. Ancak bu tutarı almak için bazı başvuru şartları bulunmaktadır.
Çeyiz parası alabilmek için ilk şart kız çocuklarının vefat eden anne ve babasından ölüm aylığı alıyor olmalıdır.
Diğer şart ise bu ölüm aylığını almaya devam ederken evlenmeleridir.
Dul olan kişiler yeniden evlenirlerse çeyiz parası almaya hak kazanamazlar.
Çeyiz parası bir kereye mahsus verilen bir ücrettir. Her evlenildiğinde ödenmez.
Bekar olarak çalışırken evlenen kızlar SGK'dan evlenme ödeneği alamazlar. Çünkü bir kız çocuğu çalışıyorsa kendisine anne ve babasından dolayı herhangi bir yetim aylığı bağlanmaz.
ÇEYİZ PARASI NASIL ALINIR, ALMAK İÇİN NEREYE BAŞVURULUR?
Çeyiz parası almak için müracaatlar oldukça basittir. Müracaatlarınızı ikamet adresinizin bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine veya SGK hizmet merkezlerine yapabilirsiniz.
Ancak bu hususta bir istisnai durum bulunmaktadır. Şayet yetim aylığınızı emekli sandığı üzerinden alıyorsanız ve aylık almış olduğunuz ebeveyn 1 Ekim 2008 tarihinden önce kamu görevlisi olmuşsa, çeyiz parası başvurusunu Ankara ilimizde bulunan SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dair Başkanlığı'na yapmanız gerekmektedir. Şayet memuriyet tarihi 1 Ekim 2008'den sonra ise bağlı bulunduğun SGK il veya ilçe müdürlüğüne yapabilirsiniz. Çeyiz parası başvurunuzu aşağıda devlette.com olarak vermiş olduğumuz evraklarla beraber gerçekleştirmelisiniz.
ÇEYİZ PARASI BAŞVURUSU SIRASINDA İSTENİLEN BELGELER NELERDİR?
Bir devlet desteği olan evlenme ödeneği alabilmek için kız çocuklarının başvuru dilekçesi ve evlenme cüzdanı ile birlikte SGK müdürlüklerine teslim edilmektedir. Bunların yanında kimliğinizin bulunması evlenme ödeneği başvurusu yapmak için yeterlidir. Peki tüm başvurularınızı usule uygun bir biçimde gerçekleştirdiniz, ne kadar evlenme ödeneği alacaksınız?
ÇEYİZ PARASI NE KADARDIR?
Evlenme ödeneği ya da çeyiz parası miktarı kişinin SGK'dan bir ayda aldığı aylık ya da gelir miktarına bağlı olarak hesaplanmaktadır. Kız çocuklarına almış oldukları yetim aylığının 12 ya da 24 katı kadar çeyiz parası verilmektedir. Şayet almış olduğun yetim maaşı emekli sandığı üzerinden alıyorsanız 12 katı kadar çeyiz parası yani devlet katkısı alırsınız. Ancak 4/A veya 4/B üzerinden maaş alıyorsanız da 24 katına kadar evlenme ödeneği alabilirsiniz.
Çeyiz parası hesaplaması için bir örnek verecek olursak: En son almış olduğunuz yetim aylığı 1000 TL olsun. SSK üzerinden maaşınız yatırılıyorsa da 24 katı yani iki yıllık maaş toplamınız kadar evlenme ödeneği alacaksınız. Bunun üzerine çeyiz parası miktarı 24 bin TL olacaktır. Çeyiz parası hesaplamasının son alınmış olan maaş üzerinden gerçekleştirildiğini unutmamalısınız.
EVLENME ÖDENEĞİ ALAN KIZ ÇOCUĞUNUN YETİM AYLIĞI – MAAŞI KESİLİR Mİ?
Kız çocuğu evlenme ödeneği almak için başvuruda bulunsa da bulunmasa da evlenmesi durumunda anne veya babasından aldığı ölüm aylığı kesilmektedir. Aslında çeyiz parası bu gelir veya aylığın 2 yıl daha ödenmiş olması anlamına gelmektedir.
Bir diğer önemli nokta ise ailedeki kız çocuğunun evlenme ödeneği alması durumunda diğer hak sahiplerinin maaşlarında herhangi bir azalma, artma ya da kesinti olup olmayacağı. Anne veya babanın vefatından sonra geride hem kız çocuğuna yada varsa annesine, erkek kardeşine, büyük annesine, büyük babasına hak sahibi olarak gelir bağlanmış olabilir. Kız çocuğu evlendiği taktirde aslında aylığı kesildiği için diğer hak sahiplerinin gelir veya aylıklarında artış olması gerekmektedir. Fakat evlenme ödeneği alındığı için diğer hak sahiplerinin gelir veya aylıklarındaki artış 2 yılın sonundan itibaren başlar.
ÇEYİZ PARASI NE ZAMAN YATAR?
Çeyiz parası başvurduktan sonra ne zaman ödenir, kaç gün sonra alınır oldukça çok merak edilmektedir. Çeyiz parası müracaatınızı yaptıktan sonra gerekli incelemelerin yapılması 3 ayı bulabilmektedir. Genel olarak 3 ay sonunda müracaatlarını gerçekleştirdiğiniz çeyiz parası ödemesi gerçekleştirilir.
ÇEYİZ PARASI HANGİ BANKAYA YATIRILIR?
Çeyiz parası başvurunuz kabul edilmesinin ardından Ziraat Bankası hesabına yatırılmaktadır. Bu bankadan bir hesabınız olmasa bile çeyiz parası Ziraat Bankası'na yatırılır. Bu ücreti çekmek için kimliğiniz ile beraber herhangi bir Ziraat şubesine müracaat etmeniz yeterlidir.
ÇEYİZ PARASI SORGULAMA
Çeyiz parası almak için yaptığınız müracaatın durumunu ve bankaya yatırılıp yatırılmadığını E-Devlet üzerinden görebilmekteyiz. Bunun için "https://www.turkiye.gov.tr/sgk-sahis-odemeleri-sorgulama" sayfasına giriş yapmanız yeterlidir.
EVLENME ÖDENEĞİ (ÇEYİZ PARASI) ALAN KIZ ÇOCUĞU BOŞANIRSA?
Kız çocuğunun evlenmesi durumunda kendisine çeyiz parası ödendiğini varsayarsak; bu kız çocuğu 2 yılı doldurmadan boşanırsa, kendisine bir daha gelir ya da aylık bağlanması için bu iki senenin sonunu beklemesi gerekmektedir. Bu iki yılı doldurduktan sonra kız çocuğu çalışmamak şartı ile yine evlenmeden önce almış olduğu yetim aylığını isterse başvuruda bulunarak alabilir.
EVLENME ÖDENEĞİ ALAN KİŞİLER SAĞLIK YARDIMLARINDAN YARARLANABİLİR Mİ?
2008 yılından önceki uygulamada kız çocuklarına herhangi bir sağlık hakkı verilmemekteydi. Ancak 5510 sayılı kanunda yapılan düzenleme ile evlenme ödeneği alan kız çocuğuna, şayet eşinden bir sağlık güvencesi yoksa iki yıllık sürenin sonuna kadar Genel Sağlık Sigortası kapsamında kendi üzerine sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
EVLENME ÖDENEĞİNDE HERHANGİ BİR ZAMAN AŞIMI SÜRESİ VAR MI?
Evlenme ödeneği için aslında bir başvuru süresi mevcut kanunda öngörülmemiştir. Sadece evlendiği tarihten sonra başvuruda bulunması yeterli sayılmaktadır. Fakat 5510 sayılı kanunun 97. Maddesinde gerek kısa vadeli sigorta kolları, gerekse ölüm sigortası kolundan sağlanan diğer haklarda hakkın dolumundan itibaren şayet beş sene içerisinde herhangi bir talep edilmemiş ise bu hakkın düşeceği yönünde bir düzenleme yapılmıştır. Dolayısıyla bir kız çocuğu evlendiği tarihten sonra çeyiz parasını 5 sene içerisinde istememiş ise bu hakkı ortadan kalkmaktadır.
ÇEYİZ PARASI GERİ ÖDENİYOR MU?
Çeyiz parası evlenen kız çocuklarına bir kereye mahsus verilen ve geri ödemesi olmayan bir devlet katkısıdır. Yani çeyiz parası boşansanız dahi geri ödenmez.
ÇEYİZ PARASI İKİNCİ KEZ ALINIR MI?
Çeyiz parası bir kerelik verilmektedir. Boşanıp yeni evlilik gerçekleştirdiğinizde yeniden çeyiz parası almazsınız.
ÇEYİZ PARASI ALIRSAM ANNEMİN MAAŞI KESİLİR Mİ?
Çeyiz parası annenizin aylığından kesilmemektedir. Hatta çeyiz parası almanız durumunda maaş bölümü bir eksileceği için annenizin maaşı artar. Ancak bu artış çeyiz parasını peşin aldığınız için 2 yıl sonra gerçekleşir.