Çarklar dönüyor rekabet zorluyor

Deprem bölgesindeki hazır giyim tesislerinde çarklar dönüyor. Ancak artan rekabet şartları ve maliyetler nedeniyle sektör ihracat ve istihdam desteği bekliyor.

YAŞAR KIZILBAĞ

Deprem bölgesindeki illerde hazır giyim tesislerinde yüzde 20'lik istihdam kaybına rağmen çarklar dönüyor. Ancak tesisler dünyada yaşanan talep durgunluğu ve artan maliyetler nedeniyle destek bekliyor. Bölgede özellikle finansmana erişim ve döviz işlemleri üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ile kısa çalışma ödeneği talep ediliyor. Bu talep Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanları Ramazan Kaya ve Sanem Dikmen ile birlikte deprem bölgesindeki hazır giyim tesislerine yaptığımız ziyarette sıkça dile getirildi. Ziyarete Türkiye'den yıllık 21 milyar dolarlık alım yapan yabancı markaların alım ofisi temsilcileri de eşlik etti.

İSTİHDAM KAYBI % 20

Ziyaret kapsamında önce TGSD'nin geçtiğimiz nisan ayında Adıyaman'da kurduğu 308 konteynerlik yaşam alanı ile OSB'deki hazır giyim tesislerini, ardından Gaziantep'e ve Kahramanmaraş'a geçerek bölgedeki tesisleri inceleme fırsatı bulduk. Bölgedeki son durumu paylaşan Ramazan Kaya "Depremin vurduğu 11 il, hazır giyim sektörünün üretim kapasitesinin yüzde 10'unu, istihdamının da yüzde 20'sini barındırıyor. Bölgede istihdam kaybımız yüzde 20" dedi. İş dünyasını frenleyen belirsizliklerin seçimlerin ardından büyük ölçüde ortadan kalktığına dikkat çeken Kaya ancak özellikle ihracat pazarlarında yaşanan enflasyonun ve buna bağlı olarak düşen alım gücü nedeniyle markaların depolarında oluşan stokun bir talepsizlik yarattığını anlattı.

İHRACAT DÜŞÜYOR

Bunun sonucu olarak hazır giyim ihracatının yüzde 5 düştüğünü anlatan Kaya'nın verdiği bilgiye göre geçen yıla göre sektörde kapasite kullanımı da yüzde 84'ten yüzde 77.6'ya indi. "İstihdamda da 2022 yılı Ağustos ayından sonra yaklaşık 30 bin kişilik kayıp söz konusu" diyen Kaya yaşanan daralmanın tek sebebinin talepsizlik olmadığına işaret ederek içeride özellikle işçilik bazında artan maliyetlerin ve her geçen gün kötüleşen finansman koşullarının da etkili olduğunu savundu. Kaya, "Türk hazır giyim sektörü olarak yeni hükümetimizden ihracatımızı artırıp rekabet gücümüzü korumamız için finansmana erişim olanaklarının artırılmasını ve döviz işlemleri üzerindeki kısıtlamaların kaldırılmasını; istihdam kaybının önüne geçmek için ise yıl sonuna kadar kısa çalışma ödeneğinin sağlanmasını bekliyoruz" dedi. "Önlemler alınırsa yılın son çeyreğinde toparlanma başlar" diyen Kaya, kısa çalışma ödeneğinin de sektöre nefes aldıracağını söyledi. Kaya sanayiciye de bu zor dönemi aşmak için katma değerli üretim yapmaya çağırdı.

ÜRETİMDE SIKINTI YOK

TGSD Eşbaşkanı Sanem Dikmen ise "Sektör rekabeti sürdürmek için katma değerli üretim yapmalı" dedi. Alım ofislerinin temsilcilerine de bir çağrı yapan Dikmen, "Alım ofislerimiz, depremin ilk anından itibaren bölgenin yeniden ayağa kaldırılması için yaptığımız çalışmalara önemli katkı sağladı. Adıyaman'daki konteyner kentin kurulumuna da büyük destek verdiler. Şimdi hem kapasiteleri doldurmak hem de bölgenin sorunlarını giderebilmek için eskisinden daha da fazla desteklerine ihtiyacımız var. Bu ziyaretimiz ile de yerinde tespit ettiğimiz üzere deprem bölgesindeki üretimimizde bir sıkıntımız yok, çarklar dönmeye devam ediyor" dedi.

SANKO, ADIYAMAN'DA 110 KİŞİYİ İŞE ALDI

Adıyaman ziyaretimiz sırasında Sanko Holding'in üretimin devam ettiği Adıyaman'daki iplik tesislerini de ziyaret ettik. Sanko, 1.100 kişinin çalıştığı bu fabrikanın yanına çalışanları için 840 adetlik konteyner kent kurmuş. Sanko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Yiğitcan Konukoğlu deprem sonrası 60 kişiyi işe aldıklarını 50 kişi daha alacaklarını söyledi. Gelişim Tekstil'in ortaklarından Mustafa Akçay ise depremde 6 çalışanı kaybettiklerini belirterek "50'si ise şehir değiştirdi" dedi.

KAHRAMANMARAŞ'TA KÖYLERE İŞÇİ SERVİSİ

Kahramanmaraş ziyareti sırasında TGSD yönetimini ağırlayan KİPAŞ Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve İstanbul Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Ahmet Öksüz, sanayinin yüzde 70'inin bulunduğu Gaziantep ve Adana yolu üzerindeki tesislerin sıkıntılı olduğunu anlattı. Kendi tesislerinde de boyahanenin hasarlı olduğunu belirten Öksüz, "60 can kaybımız var. Şimdi çalışanlarımızın yüzde 30'u köylerden geliyor. Köylere servis koyduk. Konteyner kentler de yeterli. Kalıcı konutlar da hızla yükseliyor" dedi.

TGSD'NİN KURDUĞU KONTEYNER KENTTE 1.200 KİŞİ YAŞIYOR

Adıyaman OSB'nin yanında 22 dönümlük arazide kurulan TGSD Konteyner Kent ve Yaşam Alanı'ndaki 324 konteynerde yaklaşık 1.200 kişi yaşıyor. Hemen yakınında aile sağlığı merkezi olan alanın içinde de Halk Eğitim Merkezi, kütüphane, psikososyal destek merkezi, anaokulu, çocuk parkı ve çamaşırhane bulunuyor. Bir evin tüm temel ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde tasarlanıp tefriş edilen barınma konteynerlerinin yüzde 50'sini ise Türkiye'den mal alan yabancı alım ofisleri karşıladı.