Türkiye ekonomisi 2024 yılının ilk çeyreğinde, küresel zorluklar ve devam eden parasal sıkılaştırmaya rağmen yüzde 5.7 büyümeyi başardı. Türkiye'nin söz konusu büyüme oranıyla, verisi açıklanan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) üye ülkeler arasında birinci, G20 ülkeleri arasında ikinci en hızlı büyüyen ekonomi oldu. Türkiye'yi OECD içindeki sıralamada yüzde 3.4 ile Güney Kore, yüzde 2.4 ile İspanya takip ederken G20'de ise en hızlı büyüyen ülke yüzde 7.8 ile Hindistan oldu. Bu ülkeyi yüzde 5.7 ile Türkiye izlerken, yüzde 5.4 ile Rusya üçüncü oldu.
POZİTİF AYRIŞTIK
Türkiye geçen yıl da yıllık bazda yakaladığı yüzde 4.5'lik büyüme ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) üye ülkeler arasında ikinci, G20 ülkeleri arasında üçüncü ülke olmuştu. Böylece Türkiye bu yıl da yakaladığı yüzde 5.7'lik büyüme ile üst üste 15 çeyreklik kesintisiz büyürken dünya devlerinde de pozitif ayrışmış oldu.
ÇALIŞAN PAYINDA REKOR
2024 yılının ilk çeyreğinde yıllık milli gelir 1 trilyon 158 milyar dolara ulaşırken büyümeye en yüksek katkı 5.5 puanla yerel seçim öncesi hızlanan tüketimden geldi. TÜİK verilerine göre tüketim harcamaları yüzde 7.4 arttı. Büyümede ilk çeyrekte tek negatif etki eksi 4.4 puanla stoklardan geldi. İlk çeyrekte çalışanların büyümeden aldığı pay asgari ücrete yapılan ara zamlarla yüzde 42 ile rekor seviyeye çıktı. Söz konusu veri geçen yıl ilk çeyreğinde ise yüzde 37.8 olarak kaydedilmişti. TÜİK verilerine göre, çalışanların büyümeden aldığı pay 2021'de yüzde 30.1 olarak gerçekleşirken, 2022'de yüzde 26.5'ye gerilemişti. Net ihracatın da uzun süre sonra pozitif etkisi görüldü.
İNŞAAT % 11.1 BÜYÜDÜ
İlk çeyrek performansı bakımından Türkiye ekonomisinde en çok dikkat çeken sektör inşaat oldu. İnşaat sektörü yılın ilk çeyreğinde yüzde 11.1 büyüdü. Tarımda yüzde 4.6 büyüme ile son dönemlerin en iyi çeyreği yaşandı. İlk çeyrekte bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 5.5, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 5, sanayi yüzde 4.9, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2.5 ve finans ve sigorta aliyetleri yüzde 2 büyüdü. Genel beklenti yılın ikinci yarısında iç tüketimin yavaşlayacağı yönünde. Ekonomistler yılın kalanında "daha dengeli bir büyüme kompozisyonu" bekliyor.
İYİLEŞME DÖNEMİNDEYİZ REFAHI ARTIRACAĞIZ
Büyüme rakamlarını değerlendiren ekonomi yönetimi, göstergelerin iyileştiğini belirtirken refahı artırmaya devam edeceklerini söylediler. Açıklamalar şöyle:
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz: Cari açığın düştüğü, rezervlerin arttığı, risk göstergelerinin iyileştiği bir dönemdeyiz. Enflasyonda ikinci yarıda yıllık bazda belirgin düşüşler gelecek. Kalıcı refah artışı için Orta Vadeli Program'ımızı kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Fiyat istikrarına doğru yol aldığımız bu süreçte yapısal reformlara hız vererek katma değerli üretimi ve verimlilik artışını desteklemeye devam edecek, vatandaşlarımızın refahını kalıcı olarak artıracağız. İç talebin büyümeye verdiği katkı 4.1 puan iken, net dış talebin katkısı 5 çeyrek sonra pozitife dönerek 1.6 puan oldu.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat: İhracatın artması ve ithalatın azalması eğilimi sonucunda net ihracatın büyümeye katkısının 2024 genelinde pozitif olması bekleniyor. Daha kaliteli bir büyüme patikasına ilerliyoruz.
FİNANSAL İSTİKRAR ADIMLARIMIZ SÜRECEK
Merkez Bankası, Finansal İstikrar Raporu'nu yayımlarken Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan yaptığı değerlendirmede, "Piyasa mekanizmasının etkinliğini artıracak ve makro finansal istikrarı sürdürecek adımları atmaya devam edeceğiz" dedi. Karahan "Sıkı para politikası duruşumuz ve makroihtiyati politikalar finansal piyasalara hızlı ve etkili bir şekilde yansımaktadır. Türk Lirası mevduat faizlerinin seviyesi tasarrufları teşvik ederek Türk Lirası'na olan ilgiyi artırmaktadır. Mevduat kompozisyonunda Türk Lirası'nın payı önemli ölçüde artmıştır" diye konuştu.
G20'LERDE İKİNCİ OLDUK
Ülkeler Değişim (%)
Türkiye 5.7
Hindistan 7.8
Rusya* 5.4
Çin 5.3
Endonezya 5.11
Malta 4.6
Hırvatistan 3.9
Güney Kore* 3.4
Litvanya* 2.9
ABD 2.9
Singapur 2.7
İspanya* 2.4
Meksika 1.6
Fransa* 1.1
İtalya 0.7
İsviçre 0.6
Euro Bölgesi* 0.4
İngiltere* 0.2
Almanya -0.2
Japonya -0.2
Hollanda* -0.7
S. Arabistan* -1.8
Estonya -2.4
* Tahmini büyüme oranları
İLK ÇEYREKTE YÜZDE 5.7 BÜYÜDÜK
2020
1. çeyrek 4.4
2. çeyrek -10.3
3. çeyrek 6.5
4. çeyrek 6.4
Yıllık 1.9
2021
1. çeyrek 7.5
2. çeyrek 22.2
3. çeyrek 7.9
4. çeyrek 9.6
Yıllık 11.4
2022
1. çeyrek 7.8
2. çeyrek 7.6
3. çeyrek 4.1
4. çeyrek 3.3
Yıllık 5.5
2023
1. çeyrek 4.0
2. çeyrek 3.9
3. çeyrek 6.1
4. çeyrek 4.0
Yıllık 4.5
2024
1. çeyrek 5.7
İŞ DÜNYASI: BÜYÜME BİZE ÜMİT VE GÜVEN AŞILADI
DEİK Başkanı Nail Olpak: Açıklanan veriler, 2024 yılının geri kalan dönemi için iş dünyamıza ümit ve güven aşıladı.
MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı: Ekonomimizin ilk çeyrekte yüzde 5.7 büyümesi, takdiri hak eden bir gelişme olmuştur. Türkiye ekonomisi pozitif büyüme patikasında önemli bir adımı daha geride bıraktı.
ASKON Başkanı Orhan Aydın: Dengeli, sürdürülebilir büyümeye giden yolda dış talebi son derece önemsiyoruz.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç: İlk çeyrek büyüme verileri aslında öngördüğümüz 'dengelenme' sinyallerini veriyor.
ATO Başkanı Gürsel Baran: Büyüme, önümüzdeki dönemler için bizi motive ediyor.
İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz: Türkiye ekonomisi, zorlu küresel koşullara rağmen orta vadeli yüzde 4 büyüme hedefine uygun ilerliyor..
TİM Başkanı Mustafa Gültepe: Bu dönem büyümeye net ihracat 1.6, ihracat ise 0.9 puan katkı verdi. Rekabetçiliğimizi koruyabilirsek daha çok katkı veririz.