Yıllardır her platformda ‘iş adamı değil’, ‘iş insanı’ vurgusu yaparak, TÜSİAD’ın A’sının değişmesine belki de en büyük katkıyı sağladı. 2012’de meşhur ‘kara cuma’ indirimini Türkiye’de ilk o uyguladı. Yarattığı markayı 15 ülkeye yaydı, Kardashian’lardan Sharon Stone’a kadar dünyanın en ünlü isimlerini giydirmeyi başardı. Kendi hikayesini anlattığı ‘Kaşmir Yolu’ kitabıyla çok satanlar listesine girdi, gençlere özellikle de kendi işini kurmak isteyen genç kızlara ilham kaynağı oldu. Silk and Cashmere’in kurucusu Ayşen Zamanpur’dan söz ediyorum. Adı ister kara cuma ister efsane cuma olsun, bu kampanyanın perakende sektörüne büyük hareket getirdiğini söyleyen Zamanpur, ‘cuma’nın sektöre etkisini, “3.5-4 aylık satışı bir günde yapıyoruz” diye anlattı.
Türkiye’ye ‘black friday’i ilk getiren siz oldunuz. Nasıl başladı?
Oğlum, Amerika’da okuduğu yıllarda ‘Black Friday’ indirimlerinden çok faydalanmış. Hem de okulda bu konuyu işlemişler. 2012’de Türkiye’ye dönüyordu. ‘Neden biz de yapmıyoruz’ gibi bir fikirle geldi. Ben bu fikre karşı çıktım, “Hem kara hem cuma bize hayatta uymaz” dedim. Ferhat, işe yeni girmiş ve CEO’yu ikna etmeye kararlı bir çalışan gibi çok ciddi bir dosya hazırladı. Ve bize son derece bilimsel bir sunum yaptı. Bu sunumda satış artış verilerinden, neden ‘black’ dendiğine kadar akla gelebilecek tüm soruların yanıtları vardı...
‘YAZ İÇİN DE BUL’ DEDİLER
Nereden geliyormuş ‘kara cuma’?
Amerika’da bir yıl Şükran Günü’nden sonraki cuma Şikago’da Noel alışverişi başladığında o kadar yoğun bir trafik olmuş ki, insanlar saatlerce evlerine gidememiş. Ertesi gün bir gazete de ‘Kapkara bir cumaydı’ diye manşet atmış. Fakat ortaya çıkıyor ki o gün muhasebe hesaplarında bütün zarar rakamları pozitife dönmüş. Bir köşe yazarı ‘kara cuma’ lafını kullanıyor ve o gün öyle anılmaya başlanıyor. Dini bir gönderme kesinlikle yok. Baktık 2-3 aylık satışlar da 2-3 gün içinde yapılıyor, ikna olduk ve 2012’de biz de bunu uygulamaya başladık.
Peki sonuç nasıl oldu?
Mağaza koordinatörüm sabah beni aradı ve ‘Ayşen Hanım bunu görmeniz lazım’ dedi, şoktaydı. İlk yıl inanılmaz bir satış yaptık. İlk yıllarda bu kampanyada yalnızdık ama son 3 senedir herkes yapıyor. Geçen seneki Black Friday’den sonra perakendenin abileri yani Abdullah Kiğılı, Mustafa Taviloğlu, Kamil Özçoban, Aykut Hamzagil gibi isimler bana mektup yazdılar; ‘Yaz için de bir gün bul’ dediler.
ÇEKİNENİN BAŞARI İHTİMALİ SIFIR
‘Kaşmir Yolu’ kitabı çok iyi sattı. Yeni bir kitap daha olacak mı?
Yazmaya başladım. Son 7 yılda Türkiye ciddi zorluklara göğüs gerdi. Bu zorlu süreci yazıyorum.
Bir nevi ayakta kalma formülü gibi mi… Gençlere tavsiyeleriniz olabilir mi?
Öncelikle hata yapmaktan, parmakla gösterilmekten çekinmeyeceksin. Çekindiğin sürece başarılı olma şansın sıfır. Eğer bunlara maruz kamak istemiyorsan hiçbir şey yapmayacaksın. İkincisi dünyayı çok yakından takip edeceksin. Üçüncüsü okuyacaksın. Dördüncü; yardım ve destek çok önemli. Karşılık beklemeden iyilik yapacaksın. Son olarak da diyorum ki bir ekibin ya lideri ya da çok iyi bir elemanı ol.
PEKİN’E LÜKS MAĞAZA
Silk and Cashmere UK’i açtık. Zürih’te ve Çin’de online mağazalarımızı açıyoruz. Çin çok büyük bir ülke. Çin’de kendimizi daha üst sınıfa konumlandırmaya karar verdik. Siteden sonra Pekin’de çok lüks bir mağaza da açabiliriz.
7 YILLIK DÖNGÜ BİTMEK ÜZERE
Zor zamanlardan sonra şimdi durum nasıl?
Türkiye’nin en önemli gücü çabuk toparlanma gücü. Birçok ülkenin 3 senede geçirebileceği bir travmayı biz 3 ayda geçiriyoruz. Bu nedenle de 2019 bizim için bir toparlanma yılı. Dünya ekonomisinde 7 yıllık döngülerden söz edilir. Bu döngünün 2020’de biteceğini düşünüyorum. 2021 bizim için bu açıdan önemli bir yıl olacak. Silk and Cashmere’e gelecek olursak bu yıl enflasyon kadar büyüdük ama 2020 ve 2021 için yüzde 13-14 büyüme hedefi koyduk.
RUSYA’DAN, iRAN’DAN GELiYORLAR
Bu yıl beklentiniz nasıl?
Eğer indirimin içini boşaltmadıysan, fiyatlarını yükseltip yükseltip indirmiyorsan ve daha aralık gelmeden, yılbaşı gelmeden fiyatlarını pat diye yüzde 50 indiriyorsan müşteri bundan etkileniyor. Gerçekten de 24 saat sonra o fiyatlar 2 misline çıkıyor. Biz kara cumada 3.5-4 aylık satışımızı 1 günde yapıyoruz.
Yabancı ilgisi de var mı bu meşhur cumaya?
Azerbaycan, Rusya, BAE, İran gibi ülkeler de öğrendiler. Black Friday indirimi için Türkiye’ye alışverişe gelen yabancılar var. Yabancı ciromuzda yüzde 30 artış oluyor.
BANKALARDAN HIZ VE ESNEKLİK BEKLİYORUZ
Son dönemde perakendede batan zincirler de duyduk. Sektöre etkisi oldu mu?
Hükümetin özel sektöre çeşitli teşviklerle, zaman zaman düşük faizli kredilerle zaman zaman uzun vadelerle arka çıkmaya çalıştığı belli. Bu önemli ve güzel bir şey. Ama bankaların bu söylemlere rağmen bize tanınan düşük kredı borç erteleme gibi nefes aldırıcı önlemleri uygulamada hükümetin verdiği mesajlar kadar esnek, hızlı ve kararlı davranmadığı açık. Sunulan her türlü teşvikin bize bankalar tarafından aynı kararlılıkla, hızla tanınması gerektiğini düşünüyoruz.
‘MAGAZİN’DE BİLE ARTIK ‘İŞ İNSANI’ KULLANILIYOR
Türkiye’de iş adamı yerine artık birçok alanda ‘iş insanı’ lafının yerleşmesinde de katkınız büyük…
Senelerce yer aldığım her platformda ‘iş adamı değil iş insanı’ vurgusu yaptım. İş insanı demeyen yerlerin konuşma tekliflerini geri çevirdim. İş insanı derneklerine isimlerini değiştirmeleri yönünde teklifte bulundum. Erol Bilecik de bunu kabul etti. TÜSİAD’ın ismi değiştirildi. Şu anda artık magazin programlarında bile iş insanı deniyor. İş insanı lafını Türkiye’ye kazandırmaktan çok büyük gurur duyuyorum. Özellikle kız çocuklarının kendilerini iş dünyasına yabancılaştırmamaları açısından bunu çok kıymetli buluyorum.