Brexit tedirginliğiyle piyasayı terse yatırdı

İngiltere, 0.25 puanlık indirimi ağustosa bıraktı. Ülkedeki Brexit kararı sonrası, piyasalara moral için faiz indirimine kesin gözüyle bakılıyordu. Uzmanlar, ''İngiltere'de faiz 322 yılın en düşüğünde. Buna rağmen hala indirim bekleniyor olması, dünyada düşük faiz çağına inancın göstergesi'' görüşünde.

SELİM KARAHAN

İngiliz Merkez Bankası, ağırlıklı piyasa beklentisinin aksine faizi yüzde 0.50’de tuttu. Brexit kararı sonrası, belirsizliği azaltmak için İngiltere'nin faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyordu. Bu sebeple faizleri düşürerek iç talebi, dolayısıyla ekonomik hareketliliği canlı tutmak uzmanların çoğu tarafından mantıklı bir hamle olarak görünüyordu. 

Uzmanlar, "Normalde merkez bankaları atacağı adımları bu kadar net açıklamaz ama Brexit’in yarattığı güvensizlik ortamınının dağılması için piyasaların bu seferlik tartışmaya açık kapı bırakmayacak net bir açıklamaya ihtiyacı vardı. Bu sağlandı" yorumu yapıyorlar. Öte yandan gösterge faizin 3 yüzyıldır olmadığı kadar düşük bir seviyede olmasına rağmen piyasaların hala indirim beklentisinde olması, dünyanın içinde bulunduğu ‘düşük faiz çağı’ne işaret ediyor. Yine uzmanlara göre ekonomilerin hiç olmadığı kadar birbirine entegre olduğu günümüzde merkez bankaları da bu trende uygun hareket ediyor. 

FAİZDE YÜZDE 6’LIK DİLİMDEYİZ 

Dünya genelinde toplamları 24 trilyon dolar ekonomilerde gösterge faiz yüzde 0 ile 1 arasında. Ekonomik büyüklüğü 12 trilyon dolar olan ülkelerde ise faiz oranı yüzde 0'larda seyrediyor. 

Toplamı 5.3 trilyon dolar olan ekonomilerde ise negatif faiz uygulanıyor. Yani, 2015 sonu itibarıyla 74 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşan dünya ekonomisinin yüzde 56’sı yüzde -1 ile 1 arasındaki faizlerle idare ediliyor. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu faizin yüzde 5 ile 10 arasında olduğu toplam ekonomik büyüklüğü 4.9 trilyon dolar ülkelerin ekonomilerinin dünya ekonomisindeki payı ise yüzde 6.6. 

Gelişenler düşürdü 3. dünya yükseltti

Geçen ay 26 ülkenin merkez bankası faiz indirimine gitti. İndirime giden ülkeler genelde Türkiye, Endonezya ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkeler yer aldı. Faizlerin zaten düşük olduğu gelişmiş ülkelerin merkez bankaları ise ABD Merkez Bankası Fed dikkatle takip ediliyor.Fed’den bir hamle gelene kadar muhtemelen bu bekleyiş sürecek. Gelişmemiş veya 3. dünya olarak tanımlanan ülkeler ise haziranda faiz artırımına gitti. Aralarında Sudan, Mozambik, Angola gibi ülkelerin bulunduğu 15 ülkede faiz artırım kararı çıktı.   

Türkiye üst bandı düşürdü gözler politika faizinde 

Türkiye Merkez Bankası, yeni başkan Murat Çetinkaya’nın getirdiği yeni anlayışın da katkısıyla bu yıl faiz koridorunun üst bandını 175 baz puan indirerek yüzde 9’a düşürdü. Merkez, üst üste aldığı faiz indirimi kararlarıyla birçok sektördeki önemli oyuncunun ‘indirimi’ talebine kulak verdiğini ve ekonomiyi destekleme iradesini güçlü bir şekilde gösterdi. Bu indirimlerin olumlu etkileri görülse de reel sektör yüzde 7.5’lik politika faizinin de indirilmesini talep ediyor.