Türkiye'de biyoteknolojik yöntemlerle geliştirilen tahıl ürünlerinin çeşitleri her geçen gün artıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü ve TÜBİTAK'tan edinilen bilgilere göre, kurumların işbirliğinde ileri biyoteknolojik yöntemlerle tahıl ürünleri geliştiriliyor. TÜBİTAK, destek programları kapsamında 2002'den bu yana tohum, buğday, arpa, nohut, bulgur, mısır, siyez ürünlerinde 113 firma ve 6 üniversitenin 184 projesine 110 milyon lira hibe desteği verdi. 19 yılda bu ürünler için 365 projeye 255.1 milyon lira destek sağlandı.
HASTALIĞA DAYANIKLI
TÜBİTAK ve Enstitü işbirliğiyle Türkiye'de nohut üretimini kısıtlayan ve yüzde 100'e varan verim kayıplarına yol açan antraknoz hastalığına dayanıklı Atabay, Tunç ve Göktürk isimlerinde yeni nohut çeşitleri ıslah edildi. Hastalığa dayanıklı, makineli hasada uygun çeşitlerin tohumlukları üretilerek çiftçilere sunuldu. Gelecek yıllarda bu çeşitlerin ekiminin yaygınlaşmasıyla nohut üretimi ve ihracatın artması bekleniyor.
İLK KAVUZSUZ ARPA
Türkiye'de kavuzsuz arpa ıslah çalışmaları 1997'de başladı. Melezleme sonunda elde edilen kavuzsuz hatlar Orta Anadolu'nun farklı yerlerinde verim ve bölge verim denemelerine alındı. Yazlık hatlar içerisinden öne çıkan, verim ve kalite yönüyle üstün performans gösteren bir hat, 2012'de 'Özen' ismiyle Türkiye'nin ilk tescilli kavuzsuz arpası olarak hizmete sunuldu. Bunun ardından, kışa dayanımı iyi, yüksek verim potansiyeline sahip İç Anadolu ve geçit bölgelerinin yarı taban ve taban alanlarına önerilen bir diğer hat, 2014 yılında 'Yalın' ismiyle tescil ettirildi.
KKTC İÇİN YENİ ARPA ÇEŞİDİ YOLDA
Türk bitki ıslahçıları, KKTC'nin ilk milli arpa çeşidi 'Beşparmak'ı geliştirerek hasadını yapmalarının ardından ikinci çeşidin tescilini almak üzere Nisan 2022'yi hedef koydu. Beşparmak arpa çeşidi, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Ar-Ge Destek Programı çerçevesinde 2013'te başlatılan 'Kuzey Kıbrıs Koşullarına Uygun Arpa Çeşitlerinin Geliştirilmesi, Yetiştiriciliği ve Kademeli Tohumluk Üretim Sisteminin Oluşturulması Projesi' kapsamında Türkiye'de geliştirildi. Projeyle 2013-2018 döneminde büyük kısmı Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü arpa ıslahçıları tarafından yürütülen çalışmalar sonucu, KKTC'nin ilk milli arpa çeşidi üretilmiş oldu. KKTC koşullarında geliştirilen Beşparmak, bu yıl 15 Nisan'da tescil ettirilirken mayıs sonunda da ürünün ilk hasadı yapıldı. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Arpa Islah Birim Başkanı İsmail Sayim, "KKTC için şimdi yeni bir arpa çeşidinin üzerinde çalışıyoruz" dedi.
SİYEZ BUĞDAYI ÖNEM KAZANDI
Kars ve Doğu Anadolu'da Kavılca, İç Anadolu'da Gacer ismiyle bilinen siyez buğdayı ise Türkiye'nin her bölgesinde yetiştirilebiliyor. Genellikle kıraç, toprak derinliği az olan alanlarda daha iyi performans gösteren ve Kars başta olmak üzere Doğu Anadolu ve İç Anadolu'da yaygın yetiştirilen buğdayın, son yıllarda 'sağlıklı gıda' olarak nitelendirilmesi ve Bakanlığın başlattığı Ata Tohumu Projesi'yle önemi arttı.