ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Ariş Pırlanta Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Güzeliş, altın, gümüş gibi madenlerin yüksek talep gördüğü bu ortamda, pırlantanın gözden kaçmış en iyi yatırım araçlarından biri olduğunu ifade ediyor. Son dönemde Bitcoin'e artan ilgiye anlam veremediğine dikkat çeken Güzeliş, "Bitcoin'in sınırlı sayıda olduğunu, bu yüzden değerinin arttığını söylüyorlar. Bitcoin dediğiniz sanal para ama aslında ortada bir şey yok. Tüm dünyada yeraltından çıkmış elmasları toplasanız ancak 2 katlı bir otobüs kadardır. Ve bu minimum 1 milyar yılda oluşan bir taş. Eğer Bitcoin 10 yılda 60 bin dolar olabiliyorsa pırlanta kim bilir ne olacak... O yüzden ben insanlara diyorum ki, bütçenizi çok zorlayın, iri bir taş alın. Ve bekleyin."
2020 zor bir seneydi. Sizin sektörde işler nasıldı. Siz Ariş olarak pandemi dönemini nasıl geçirdiniz?
Pandemi başladığında herkes gibi biz de şoka girdik. Bazı siparişlerimiz iptal oldu. Ben iyimser bir insanım. "Bu sadece bizim başımıza gelen bir olay değil" deyip, bir daralma olacağını kabul ettik. 'Neler yapabiliriz diye bakalım, dijitalde nasıl büyüyebiliriz diye bir strateji belirleyelim' diye düşündük. Diğer sektörlerle kendimizi mukayese ettiğimizde gıda lojistik gibi iyi giden birkaç sektör dışında pek çok sektöre göre daha iyiyiz. Ancak artık şirketler ince bir ipin ucunda yürüyor. Giderler çoğaldığı, gelirler azaldığı anda denge bozuluyor. Bizde de bu süreçte biraz dengeler bozuldu.
Talep hemen geri gelecek diye düşündük ama bir taraftan dolarla birlikte altın ve pırlanta da çok pahalandı. İnsanlar biraz temkinli hareket etmeye başladı.
Mağaza trafiğinde durum nasıl? Siz bir önlem aldınız mı?
Giriş çıkışlarımız yüzde 50 düştü. Biz de müşterilerimizi arayıp, davet etmeye, fırsatlar konusunda bilgilendirmeye başladık. Trafikteki düşüşe karşın, alışveriş oranında artış oldu. Eskiden mağazaya giren 10 kişiden 4'ü alışveriş yapıyorsa şimdi mağazaya 5 kişi giriyor ama 3.5'u alışveriş yapıyor. Ama tabii rakamlar düştü. Pandemi öncesi bir aile düğün alışverişi için geldiğinde 8-9 parça alıyorsa bu 6-7'ye düştü. Tektaşa ayrılan bütçe de ortalama 5 bin TL ise 3 bin 500 TL'ye geldi. Biz de altındaki fiyat artışını ürünleri hafifleterek, altını daha az kullanıp, gösterişi artırarak telafi etmeye çalıştık.
Sonuç nasıl oldu, yılı nasıl tamamladınız?
Biz 2020'yi dolar bazında yüzde 20 eksiyle bitirirsek bizim için iyi bir sene olur diye düşünüyorduk. Yılı da eksi 15-18'lerde tamamladık. Tabii eğer bu şekilde kendimizi hatırlatmasaydık, düşüş yüzde 40'ı bulabilirdi. Önlemlerle satışları hızlandırdık. Ama kârlılık oranımızı da düşürdük.
Bu yıla dair beklentileriniz nasıl? Planlarınızı nasıl bir kovid senaryosu üzerinden kurguluyorsunuz?
Biz 2021 hedeflerimizi 2019 rakamları üzerinden kurguladık. Bu yıl dolar bazında 2019'u yakalarsak memnun olacağız. 100 milyon TL ciro hedefliyoruz. Ben bu yıl sonunda hastalığın azalacağını, 2022 ortasında da bitmeye yüz tutacağını düşünüyorum.
Türkiye'de mücevherde işçilik çok kaliteli, fiyatlar çok uygun. Aynı ürünü Avrupa'dan 2-3 katına alıyorsunuz. Bu yüzden pandemi öncesinde birçok mağazamızda satışlarımızın %30'u turistlerden geliyordu.
ALMANYA'DAN AVRUPA'YA AÇILACAĞIZ
Siz ailenin üçüncü kuşağısınız değil mi? 3. Kuşak olarak markayı yurtdışına taşıma planınız var mı?
Ariş'in tarihi 1906 yılına, dedeme dayanıyor. Dedem ve babam Mardin'in ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin çok önemli ustalarıydı. 1959 yılında Mardin'den İstanbul'a geldik. Ariş markasını ise ailenin üçüncü kuşağı olarak 1984 yılında ben kurdum. Ve ilk kurulduğumuz günden itibaren hedefimiz dünya markası olmak. Pandemi bu hedefimize biraz sekte vurdu. Ama biraz ötelesek de hedeflerimizden vazgeçmedik. Şu anda Almanya'da 20 satış noktasında varız. Bir de mağaza açtık. Almanya'yı merkez kabul ettik. Avrupa'ya buradan açılacağız. İlk etapta Hollanda ve Avusturya'da olacağız. Hong Kong'da da bir şirket kurduk. Pandemiden dolayı orayı da henüz geliştiremedik. Ama dünya pazarına açılmak için de bu şirketimizi kullanacağız. 2040'lara geldiğimizde dünyada tanınan bir marka olmayı hedefliyoruz.
TASARIMLARDA SPİRİTÜELİZM ETKİSİ
Yöneticiliğin yanı sıra sizin bir de tasarımcılık yönünüz var değil mi?
Ben 40 yıldır spiritüalizmle ilgileniyorum. Oradan edindiğim bilgileri de sanatıma yansıtmaya çalışıyorum. Melekler koleksiyonumuz, çakra koleksiyonumuz da ortaya bu şekilde çıktı. Koleksiyonlarımızda sevgiyi, merhameti, şifayı anlatmaya çalışıyoruz. Ben harflerin, sembollerin, sayıların gücüne de inanıyorum. Bunları da tasarımlarda kullanıyorum.
SERTİFİKASIZ ELMASIN HİÇBİR KIYMETİ YOK!
Yatırım için pırlanta almak kazançlı olur mu?
Bütün dünyada yeraltından çıkmış tüm elmasları bir araya getirin, toplamı ancak 2 katlı bir otobüs kadardır. Ve bu minimum 1 milyar yılda oluşan bir taş. Çeşitli süreçlerden geçmesi gerekiyor. Yüksek ısı altında kalması ve büyük bir basınçla, patlamayla açığa çıkması lazım. Düşünün ki Eminönü gibi bir alanda kazı yapıyorsunuz, oranın damarını buluyorsunuz. Ve 200 tane kamyondan ancak bir tanesinde 1 karatlık bir taş çıkıyor. Bu gerçekten zor bir işlem. Oysa son dönemde fiyatı 60 bin dolara kadar çıkan Bitcoin'e bakın. Bitcoin dediğiniz sanal bir para. Aslında ortada bir şey yok. Eğer onun fiyatı 10 yılda 60 bin dolar olabiliyorsa pırlanta kimbilir ne olacaktır. O yüzden ben insanlara diyorum ki, bütçenizi çok zorlayın ve iri bir taş alın. Burada önemli olan alacağınız taşın sertifikalı olması.
Sizin farklı alanlarda yatırım planlarınız var mı?
Gıda sorunu beni çok endişelendiriyor. Bence dünyada yapılabilecek en iyi iş bir tohum bankası kurmak. Yarı emeklilik durumuna geçtiğimde organik ürünlerle ilgili veya topraksız ya da güneşsiz tarımla ilgili girişimde bulunabilirim.