1
Fransa'da sanat meraklılarının müzelerin önünde oluşturdukları sonu gelmez kuyruklar, yerini metrelerce uzayan, kavgaların ve tartışmaların eksik olmadığı benzin kuyruklarına bıraktı. Rafinerilere giden yollar kapatıldı. Nükleer santrallarda çalışanlar iş bıraktı. Alışveriş merkezlerinin elektriksiz kaldığı Fransa’da benzin bulabilmek, Mona Lisa'nın önünde ‘selfie’ çektirmekten daha zor hale geldi.
İŞSİZLİK SÜREKLİ ARTIYOR
Uzayan kuyruklar, çıkan kavgalar, sinirli sürücüler, sürücü başına litre sınırlaması getiren benzinciler, Türkiye'nin karneli, kuyruklu zor yıllarını hatırlatıyor. Uzun süredir artarak devam eden işsizlik, Fransız siyasetinin elitleşerek halktan uzaklaşması ve sokaktaki memnuniyetsizliğin küçümsenmesi, eylemlerin arkasındaki nedenler olarak gösteriliyor.
GREVLERLE SARSILIYOR
Bir gençlik protestosu olarak başlayan ‘Nuit Debout – Gece Ayakta’ eylemleri grev hareketiyle birleşince toplumsal tepki, farklı iş kollarına da sıçradı. Tren hatlarında başlayan grev dalgası, şehir içi toplu taşıma, havayolu sektörlerinin yanı sıra petrol ve enerji gibi stratejik alanları da etkiliyor.
SÜRESİZ UZATILABİLİR
Mart ayından beri ulusal tren ağını aralıklarla etkileyen grev hareketinin, 31 Mayıs'tan itibaren süresiz uzatılma ihtimali var. Benzer şekilde havacılık sektörü ve Paris toplu taşıma servisinin, 31 Mayıs'tan itibaren her gün grevden etkilenmesi bekleniyor. Bu hafta ülkedeki sekiz petrol rafinerisinin tamamında grev kararı alınması nedeniyle benzin arzında kesintiler yaşandı. Birçok bölgede adeta ‘karneli’ benzin sistemi uygulanıyor. Ülkede her beş benzin istasyonundan birinde kısmi veya tam anlamıyla benzin kıtlığı yaşanıyor. Bazı şehirlerde ise araç başına yalnızca 20 ila 30 litre benzin alınmasına izin veriliyor.
115 GÜNLÜK REVERVİ VAR
Fransa'nın en büyük sendikal örgütü Fransa Genel Çalışma Konfederasyonu (CGT) tarafından kapatılan rafineriler polis zoruyla boşaltılmasına rağmen hükümet, toplamda 115 gün yetecek şekilde saklanan, ülkenin stratejik rezervlerinin kullanılmasına izin verdi. Fransa Petrol Sanayicileri Birliği'ne (UFIP) göre Fransa, üç gündür yedek petrol rezervlerini kullanıyor.
Ülke basını, fotoğrafları yayınlamaktan kaçınıyor
Polisin göstericilere saldırdığı fotoğraflar sosyal medya dışında neredeyse hiçbir mecrada paylaşılmadı. Hatta valilik, polisin kadın bir göstericiye saldırdığı anı fotoğraflayan bir fotomuhabirinin, Paris'in belli bölgelerinde belli saatlerde dolaşmasını bile yasakladı. Fotomuhabirinin yasak emrini sosyal medyada paylaşmasından 24 saat sonra, yasak geri çekildi. Kısacası devlet, kolluk kuvvetlerine sonuna kadar sahip çıkıyor, arabası yakılan polislere madalya takıyor ve bu konuda da medya araçlarını sonuna kadar kullanıyordu.
15 YILIN ZİRVESİNDE
Fransız ekonomisinin 2015'te %1,3 büyüyebilmesi ve ülkenin %10.5 ile son 15 yılın en yüksek işsizlik oranıyla karşı karşıya kalması nedeniyle çalışma pazarında reform ihtiyacı bulunuyor.
Fransız polisine serbest!
Eylemler arttıkça, polis de olaylara müdahalede şiddetin dozunu artırdı. Biber gazına demir coplar ve Türkiye'de kullanılması yasak olan plastik mermiler eşlik ediyor. Her eylem sonrası yayımlanan basın bildirilerinde, yaralanan polis sayısına vurgu yapılıyor, bunların hesabı sorulacak deniyor, ancak gösterilerde kaç eylemcinin yaralandığından hiç bahsedilmedi.
Yeni yasa ne diyor?
Yoğun protestolara yol açan yeni çalışma yasa tasarısının yasalaşması halinde, günlük azami 10 saatlik çalışma süresi 12 saate çıkarılacak, çalışanlar işten atılabilecek, yarı-zamanlı çalışanların haftalık 24 saat olan asgari çalışma süresi ve fazla mesai ücretleri düşürülecek.
Orantısız güce tam destek
Petrol rezervlerindeki sıkıntıya ek olarak bir de nükleer santrallerde grev kararı alınınca, ülkede elektrik kesintilerinin baş göstermesi bekleniyor. 13 Kasım'dan bu yana olağanüstü hal uygulamasının devam ettiği Fransa'da, izinsiz toplanmaların yasak olduğu kesin bir dille ifade edildi. Fransız Polis, Republique meydanına birkaç kez müdahale etti. Fransa’da eylemciler televizyon kanalları tarafından yerden yere vuruldu. Açık oturumlarda ‘orantısız güç’ kullanmakla eleştirilen polise tam destek var.
ELEKTRİK YOK EURO 2016 RiSKE GiRDi
Elektrik kesintilerinin arttığı ve benzin kuyruklarının sıradanlaştığı Fransa'daki 19 nükleer santralin tamamında 26 Mayıs'tan itibaren geçerli olacak grevle birlikte, elektrik üretiminde ciddi bir düşüş yaşanması bekleniyor. Çalışma yasasının 10 Haziran'da Fransa Senatosu'nun gündemine gelmesinin ardından, 14 Haziran'da da ülke genelinde yeni bir grev dalgası yaşanabileceği söyleniyor. Bu grev dalgasının özellikle, 10 Haziran'da Fransa'nın ev sahipliğinde başlayacak EURO 2016 Futbol Şampiyonası'nı etkileme riski bulunuyor.