ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
2020 hazır giyim sektöründe tüm ezberlerin bozulduğu bir yıl oldu. Pandemiyle birlikte alışveriş alışkanlıklarından koleksiyonlara kadar pek çok konuda radikal değişimler yaşandı. Müşteri kitlesini ağırlıklı olarak çalışan kadınların oluşturduğu giyim markası Adil Işık'ın yönetim kurulu başkan yardımcısı Zehra Işık bu değişimi; "Bazen 1 gün içinde 3-4 kıyafet değiştirmek zorunda kalan kadın tüketici birdenbire kendini evde buldu" diye özetledi. Işık, yılın ikinci yarısından ise beklentilerinin oldukça yüksek olduğunu ifade etti.
2020 perakende sektörü için zor bir yıl oldu. Sizde kayıp var mı?
Her şirkette olduğu gibi bizde de A, B, C planları vardır. Ama bu hiç beklenmedik bir senaryoydu. Bizim müşterimizin yüzde 70'i çalışan kadınlardan oluşuyor. Bu dönemde kadınların evden çalışmaya geçmesi veya işini kaybetmesi ya da gelir kaybına uğraması da bizi etkiledi. Bir taraftan turist ciromuz da ciddi anlamda etkilendi. Geçen yıl Türkiye ciromuzda yüzde 40'lık düşüş oldu. Bunu yurtdışıyla dengelemeye çalıştık ama yurtdışında da virüsün etkileri sürüyor. Azerbeycan'da cadde mağazaları kapandı. Arabistan'da da uzun süre mağazalar kapalı kaldı. Sonra bir ambargo krizi başladı. Biz yumurtaları farklı sepetlere koysak da pandemi bütün dünyayı etkiledi.
Yabancı turistlerin toplam satıştaki payı neydi?
İstanbul'da bazı aylarda ciromizun yüzde 40'ı turistlerden geliyordu. İstinyepark, Cevahir, Beyoğlu mağazalarımızda yoğun turist alışverişi söz konusuydu. Bu mağazalarda turist alışverişlerinin ciro içindeki payının yüzde 70'lere kadar çıktığı zamanları gördük. Şu anda bu oranlar yüzde 15-20 seviyesine kadar indi.
E-ticaret arttı mı?
E-ticarette hızla aksiyon aldık ve yüzde 300-400 büyümeler yaptık. Yılın genelinde ise e-ticarette yüzde 200 büyümemiz oldu. Tabii e-ticaret arttı ama bu artış kaybımızı telafi edecek boyutta değil.
Pandemi koşulları sizde strateji değişikliklerine neden oldu mu?
Pandemi dönemine kadar e-ticaretten alışveriş yapan kesim maksimum 35-40 yaşa kadardı. Benim annem 65 yaşında. Ve bu dönemde e-ticaretten alışveriş yapmaya başladı. Bu dönemde e-ticaret bir alışkanlık oldu. Hafta sonlarının kapalı olduğu dönemlerde online'ın toplam satış içindeki payı yüzde 35'e kadar çıktı. Bizim için aslında burada ideal oran yüzde 20'ler civarında. Biz de mağazacılığı biraz sorgulamaya başladık. Amiral mağazalar her zaman devam edecek. Ama 'her köşede olmalıyım, her ilçede mutlaka ADL olmalı' düşüncemizden vazgeçtik.
Mağaza sayınız ne oldu?
Pandemide bazı mağazalarımızı kapattık. 120 mağazamız vardı, 106 mağazaya indik. Burada biraz da kiralar belirleyici oldu. Bu bizim için bir küçülme anlamına gelmiyor. O mağazalarımız hastaydı, hastalığı vücuttan atmak için kapattık diyebiliriz. Yeni bir mağaza kapaması öngörmüyoruz. Olmak istediğimiz yeni yerler de var. Kısa vadede 15 yeni mağaza açma planımız var.
Koleksiyonları da değiştirdiniz mi?
Hemen bir rahat giyim koleksiyonu çıkardık. Daha rahat ve esnek örme gruplarına yer verdik.
2'İNCİ YARIDAN BEKLENTİMİZ YÜKSEK
Yılın geri kalanına dair beklentileriniz nasıl? 2021'i nasıl kapatırsınız?
Biz bu yıl 2019'daki kadar satış yaparız diye öngördük. Şu an bütçenin altındayız. Ama umutluyuz. Vaka sayılarının düşeceğini ve yılın ikinci yarısını çok iyi geçireceğimizi düşünüyoruz. Burada aşılama çok önemli. İnsanlarda bastırılmış dürtüler var. Eğlenme dürtüsü, alışveriş yapma dürtüsü var. Kadınlar eşofmandan, spor ayakkabısından bıktı. Şık giyinmeyi özledi. Bence bu süreç bittiğinde kadınlar mağazalara hücum edecek. 1918'de İspanyol gribinden sonra da böyle olmuş.
AVRUPA'YA 4 ÜLKEYLE GİRİYORUZ
Yurtdışında nerelerde var ADL markası?
Yurtdışında Azerbeycan, Katar, Arabistan ve Dubai'de toplam 44 mağamız var. Yılsonuna kadar Dubai'de 4 mağaza daha açıyoruz. Katar'da ve Arabistan'da da yeni mağazalar geliyor. E-ticaret olarak Rusya'da varız.
Avrupa'da mağazalaşmayı da düşünüyor musunuz?
Avrupa'da e-ticaret satışına başlıyoruz. Eylül, ekim aylarında Almanya, Fransa, Hollanda ve İspanya olmak üzere 4 ülkede aynı anda satışa çıkacağız. Ama biz mağazacılığı seven bir markayız. O yüzden oralarda da mutlaka mağaza açmak istiyoruz. Özellikle Londra'da mutlaka mağazamızla var olmak istiyoruz.
YURTDIŞINA GİDEMEYENLER 'LÜKSÜ' TÜRKİYE'DEN ALDI
Bu dönemde tüketicinin alışveriş alışkanlıklarında nasıl değişimler oldu?
Türk markaların en büyük dertlerinden bir tanesi belli bir kategorinin üstünden tüketicinin alışverişini yurtdışında yapmasıydı. Biz bu süreçte bu kitlenin yurtdışına gidemediği için alışverişini Türkiye'ye kaydırdığını gördük. Haziranda mağazalar açıldığında lüks grubumda, özel koleksiyonlarımızda önemli bir artış yaşadık. Ayrıca dolardaki artışın etkisiyle de Türk tüketicinin yerli markalara kaydığını gözlemledik. Tüketici bu dönemde yerli markaları daha fazla tercih etmeye başladı. İnşallah bu bilinç biraz daha oturur. Çünkü bu dönemde gördük ki, her ülke aslında kendinden sorumlu. Bir kapanma halinde kendimizi yine kendi üretimimizle çeviriyoruz.