AKŞAM GAZETESİ
Türkiye'de Ar-Ge faaliyetleri için yapılan harcama 2015-2024 döneminde 1.6 trilyon liraya yaklaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgiye göre savunma, havacılık ve uzay teknolojileri başta olmak üzere sanayinin temel taşı Ar-Ge harcamaları 10 yılda rekor seviyeye çıktı. Ar-Ge harcamaları 2015'te 22 milyar 741 milyon liraya seviyesindeyken 2021'de ilk kez 101 milyar 738 milyon lirayı gördü. Bu tutar 2022'de 198 milyar 670 milyon lira olarak gerçekleşti. Harcamalar 2023'te 377 milyar 542 milyon lirayken 2024'te tarihi seviye olan 651 milyar 822 milyon lirayla zirveye ulaştı
29 KAT ARTIŞ VAR
Böylece Ar-Ge harcamaları 2015-2024 döneminde yaklaşık 28.7 katına çıktı. Toplamda ise harcamalar 10 yılda 1 trilyon 592 milyar 604 milyon lirayı buldu. Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı 2015'te yüzde 0.97 iken 2024'te 44 trilyon 587 milyar liralık GSYH içindeki oranı yüzde 1.46 olarak gerçekleşti. 10 yıllık süreçte Ar-Ge harcamalarının finansmanın yarısından fazlası şirketler tarafından karşılanırken devletin finansmana katkısı yüzde 32.1 oldu.
İSTANBUL BAŞI ÇEKİYOR
Ar-Ge harcamalarının geçen yıl en yüksek olduğu bölge 2015'teki gibi yine İstanbul oldu. İstanbul'u, Ankara, Kocaeli bölgeleri ile Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova bölgesi takip etti. İmalat sanayiinde teknoloji düzeyine göre Ar-Ge harcamalarına bakıldığında, orta-yüksek teknolojiye yapılan yatırımlarının başı çektiği görüldü. Yüksek teknolojide Ar-Ge harcaması 10 yılda 42,3 katına çıkarak 98.6 milyara çıktı.
AR-GE HARCAMALARI (MİLYON TL)
Yıllar Harcama Çalışan
2015 22.741 116.905
2016 29.412 139.177
2017 36.86 158.563
2018 47.802 178.820
2019 56.978 194.952
2020 69.038 218.127
202 101.73 243.905
202 198.670 272.638
2023 377.542 290.850
20 651.822 310.473
TOPLAM 1.592.604
310 BİN KİŞİ AR-GE YAPIYOR
Toplam Ar-Ge personeli sayısı söz konusu dönemde 193 bin 568 kişi artış gösterdi. Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden personel sayısı 2015'te 116 bin 905 kişi iken 2024'te 310 bin 473 kişiye çıktı. Kadın Ar-Ge personel sayısı, geçen yıl 106 bin 74 kişiyle toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 34,2'sini oluşturdu. Bu pay 2015'te 43 bin 48 kişiyle yüzde 31.4 seviyesindeydi. Geçen yıl Ar-Ge personeli öğrenim durumu incelendiğinde, yüzde 39.9'unun lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 30.6 ile doktora veya eşdeğeri, yüzde 20.3 ile yüksek lisans, yüzde 4.9 ile meslek yüksekokulu, yüzde 4.4 ile lise ve altı kategorileri takip etti.