Akşam
Yaşar Kızılbağ
BigA'dan doğan ve Doğtaş, Kelebek, Lova Yatak, Ruum Store ve Kelebek Mutfak markalarının yanı sıra son dönemde Afrika pazarı için kurduğu BigA Home ile mobilyada devleşen Doğanlar Holding yeni bir organizasyona gitti. Doğanlar Mobilya Grubu'nun CEO'luğunu Mustafa Karamemiş'e devreden İsmail Doğan, grubun Yönetim Kurulu Başkanı oldu. Seneagal'e kurdukları fabrika ve "Büyük Afrika" anlamına gelen yerel marka BigA'ya o coğrafyada büyük ilgi olduğunu anlatan İsmail Doğan "Ciddi bayilik talepleri var. Üç BigA mağazası açtık. 5 yıl içinde 80 mağaza açacağız" dedi. İsmail Doğan fabrikayı da toplam 50 milyon euro yatırımla daha da büyüteceklerini anlattı. Doğan'la, yaşanan organizasyon değişimi sonrası grubun mobilyadaki hedeflerini ve gelecek planlarını konuştuk.
■ Neden böyle bir adım atıldı?
Profesyonelleşme ve kurumsallaşma anlamında CEO'luğu devrettim. Şirket ciddi büyüyünce böyle bir karar aldık. Ben de mobilya grubunun yönetim kurulu başkanı oldum. Son olarak Biga Home ile birlikte mobilyada 6 markamız oldu. Biga Home'un Senegal'deki fabrikasını da buradan yönetiyoruz.
■ Mobilya markalarınız kaç mağazaya ulaştı?
Yurtiçi 600, yurtdışı 85 mağazamız var. Yıl sonuna kadar 700'e yaklaşırız. İki yurt içi bir de yurt dışı tesisimiz var. Doğtaş Çanakkale Biga'da, Kelebek Düzce'de, BigA Home ise Senegal'de üretim yapıyor.
■ Senegal'deki fabrika yatırımınız ne durumda?
Afrika'nın en büyük mobilya üretim tesisini kurduk. Fabrika anlamında da bölgede ilk. Genelde bölgede küçük imalatçılar var. İlk etapta 15 milyon euro yatırım yaptık. 50 milyon euroya kadar çıkacak.
■ Afrika'da mağazalaşma çalışmaları başladı mı?
BigA Home ismiyle 3 mağaza açtık. Ciddi bayilik talebi var. Sırayla sözleşmeleri yapıyoruz. Hükümetin bölgede attığı adımlar nedeniyle Türkler Afrika ülkelerinde çok seviliyor. Markamıza karşı ciddi sıcaklık oldu. Önce Senegal ardından Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) denilen ülkelere açılacağız. Bu ülkelerden de talep var. Bölgede önce yatağın ne olduğunu anlattık. Yüzde 60-70'i yerde yatıyor. ECOWAS ülkelerinde 500 milyon nüfus var. Tesisi sadece Senegal için kurmadık. Şöyle bir avantajımız var. Türkiye'den ABD'ye yatak sattığımızda yüzde 22 vergi var. Senegal'den ihraç ettiğimizde vergi yok. ABD'ye yakın olması ve ABD'nin bu ülkeye dönük kotası olmaması bizim için avantaj.
■ Mağazalaşmada bölgedeki hedefiniz ne?
Muhtemelen 70-80 tane BigA Home mağazası açarız. 5 yıl içinde ciddi bir potansiyel yakalayabiliriz. Bölgede ayrıca Doğtaş ve Kelebek bayilikleri de veriyoruz. BigA Home oranın yerel markası haline geldi.
■ Peki mobilya grubunda toplam ciro ve ihracatta ne durumdasınız şu an?
Depremin etkisiyle bütçenin yüzde 7-8 altındayız. Anca düğün sezonu nedeniyle bu açığı önümüzdeki dönem kapatırız. İhracat tarafında ise sektör yüzde 10 geçen yılın gerisinde olmasına rağmen bizde durum tam tersi. Çünkü ABD ve İngiltere'de markamızı kendimiz konumlandırdık ve kendi organizasyonumuzla pazarımızı büyüttük. Şu anda ihracatımız geçen yıla göre yüzde 25 yukarıda. 7 milyar 200 milyon lira ciro hedefliyoruz. Ancak yılı 7.5 milyar lirayla kapatırız. İhracatımızın ciro içindeki payı şu an yüzde 15. Her yıl bunu yüzde 5 büyüterek 5 yılda yüzde 30'a ulaştırmayı hedefliyoruz. Bu seviyeye getirdiğimizde tüm dengelerimiz sağlıklı olacak. Şu anda grubun cirosunun yüzde 60'ı mobilyadan geliyor.
■ Doğanlar Mobilya Grubu e-ticaret tarafında ne durumda?
E-ticarete önem veriyoruz. Gün geçtikçe de ciro artarak devam ediyor. Şu anda e-ticaretin ciro içindeki payı yüzde 3'lerde. Hedefimiz bunu yüzde 15-20'lere kadar çıkarmak. Çünkü artık insanlar, özellikle yeni nesil gezerek alışverişte zaman geçirmeyi sevmiyor. Kolayca oturduğu yerden almak istiyor. Pandemide sonra bu iş ciddi şekilde ilerledi. Ruum Store markamızla yüzde 100 online satış yapıyoruz. Ayrıca ABD ve İngiltere'de şirket kurduk. Ciddi büyüme hedefimiz var. ABD'de Doğtaş'ı, İngiltere'de de Kelebek'i büyüteceğiz. Online tarafını da bu iki pazarda büyüteceğiz.
EĞİTİME DESTEK İÇİN VAKIF
■ Bir de eğitim vakfı kurduğunuzu duyduk... Evet, zaten okullarımız vardı. Daha disiplinli olması için Ayşe-Ali Doğan Eğitim ve Kültür Vakfı'nı (ADVAK) kurduk. Yeni nesiller de bu işe sahip çıksın istiyoruz.
MOBİLYADA TAKSİT 12-24 AYA ÇIKMALI
■ Sektör olarak yaşadığınız sorunlar neler?
Türkiye'de üretilse de kullandığımız ana kalem ürünler dövize endeksli. Dövizde hareketlenme olduğunda fiyatlara yansıyor. Dövizdeki ani yükseliş ve düşüşler etkiliyor. Tansiyon gibi bir şey... Bir de bütçemizde hiç yokken EYT çıktı. Ayrıca enflasyondaki artıştan dolayı çalışana ikinci zam yaptık. Onu da bütçeye koymamıştık. Şimdi tasarruf tedbirleri yaparak bütçe dengesi sağlıyoruz.
■ EYT'den dolayı kalifiye eleman kaybı oldu mu?
Sektör genel olarak kalifiye eleman bulamıyor ama bizim bir kaybımız olmadı. Genelde küçük işletmelerde kayıp oldu. En büyük sıkıntımız ise finansmana erişim ve mobilyadaki taksitin az olması. Şu anda 9 taksit var. Bu yeterli değil. Önceden 12 taksitti. Enflasyonist ortam nedeniyle bu 12-24 taksite çıkarılmalı. Bununla ilgili görüşmelerimiz sürüyor. Çünkü tüketicinin krediye ulaşması zorlaştı.
■ 11 bin 402 liraya çıkarılan asgari ücretle ilgili düşünceniz nedir?
Beklenen bir rakamdı ancak bütçede öngörmediğimiz şeydi. Baktığımız zaman asgari ücretli enflasyonun altında eziliyor. Bizim gibi kurumsal işletmelerde sorun yok. Ama asgari ücret artınca diğer işletmeler sigortasız eleman çalıştırmaya başlıyor. Adam 'sen bana sigorta yaptırma, oraya vereceğin parayı bana ver' diyor. Böyle olunca da haksız rekabet doğuyor. Bizdeki en büyük problem kayıtdışı...
İTALYAN MARKAYI ALMAK İÇİN GÖRÜŞÜYOR
■ Önümüzdeki dönem yeni planlarınız var mı?
Mobilya tarafında bir İtalyan markası satın almayı düşünüyoruz. Yıl sonuna kadar sonuçlandıracağız. Görüşmeler devam ediyor. Böylece bir İtalyan, bir Türk, bir de Afrika firması şeklinde fuarlarda katılacağız. İtalyan markasının enteresan imajı var.
■ Artık fuarda yan yana üç ülkeden markanız olacak!
Tabii. Afrika 850, Türkiye 1100, İtalyan 2250 lira! Bu üçlü çok güzel olacak. Türkiye'den istiyorsan bu para, İtalya'dan istiyorsan bu para.
■ Bizim tasarımlarımız da güzel aslında İtalya'dan...
Tasarım yetmiyor. Bugün Çin'de de aynı şey yaşanıyor. Çin malı dediğinde insanların kafasındaki rakam belli. Dünyada konjonktür böyle. Biz de ürünümüzü anlatırken 'İtalyan tasarımına Çin malı fiyatı' diyoruz.