YAŞAR KIZILBAĞ
Tosyalı Holding, Cezayir'in Oran kentindeki demir çelik tesislerinde yeni yatırıma başladı. Şimdiden ülkenin en büyük özel sanayi tesisi haline gelen fabrikaya bugüne kadar 2.5 milyar dolar yatırım yapan Tosyalı başladığı 4. etap tesise 2 milyar dolar daha harcayacak. 5'inci etapla birlikte toplam yatırım 6 milyar dolara ulaşacak. Böylece Tosyalı Akdeniz ve Afrika'nın en büyük entegre tesislerinden birini hayata geçirmiş olacak.
2008'DE YATIRIMA BAŞLADI
5 milyon metrekare üzerine kurulu fabrikayı geçen hafta Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ve şirketin ortağı. aynı zamanda yöneticisi Alp Topçuoğlu'yla birlikte gezdik. Cezayir'e 25-30 yıl önce fuar için geldiğini o esnada Alp Topçuoğlu'nun babasıyla tanıştığını belirten Tosyalı, şirketin kuruluş hikayesini şu sözlerle özetledi: "Alp'in babası (Alper Topçuoğlu) bize büyük abilik yaptı, yolumuzu açtı. Onun yardımıyla 2007'de 7 pasaportla ortak şirket kurduk. 3 ay sonra Cezayir'de bir yasa çıktı ve 'yüzde 51 Cezayir ortaklığı zorunluluğu' getirildi ama biz etkilenmedik. 2008'de yüzde 100'ü bize ait şirketle yatırıma başladık."
4 BİN KİŞİ ÇALIŞIYOR
"Şu anda fabrikada 500'ü Türk 3500'ü Cezayirli toplam 4000 çalışanımız var. Her etapta ilave 2000-2500 ek istihdam oluşacak" diyen Tosyalı yatırım tamamlandığında toplam üretim kapasitesinin 4 milyon tondan 8.5 milyon tona çıkacağını söyledi. Tosyalı'nın verdiği bilgiye göre halen İskenderun ve Osmaniye'deki 6 milyon tonluk üretimle birlikte 5 yılda yıllık 15 milyon ton üretim kapasitesine ulaşmayı hedefleyen şirket dünyada ilk 25 çelik devi arasına girecek.
CEZAYİR'İ 'AY-YILDIZ'LA DONATTIK
Fuat Tosyalı, Oran Havalimanı'ndan fabrikaya geçerken inşaatına 19 yıl önce başlanan ve henüz tamamlanmayan ek havalimanı terminaline dikkat çekti ve kendilerinin ilk çelikhaneyi 19 ay gibi rekor sürede bitirdiklerini vurguladı. Tosyalı, fabrikanın açılışıyla ilgili bir anektot da paylaştı:
AÇILIŞ ERTELENDİ
"2013'ün Nisan sonuydu. O dönem Cezayir başbakanı fabrikayı açmaya geldi ve 'burayı ne kadar sürede yaptın' diye sordu. '19 ayda yaptık' dedim. Şaşırdı ve memnun oldu. 'Peki biz o zaman Sayın Erdoğan'ı çağıralım burayı beraber açalım, bugün açmıyoruz o zaman' dedi ve gitti. Açılış için 5 Haziran günü kararlaştırıldı. Cezayir tarafı 'Bizde sadece cezayir bayrağın var aman bize bayrak yetiştirin' dedi. Uçak gönderip İstanbul'dan Türk bayrağı toplayıp getirdik. Bir gecede havalimanından fabrika binasına kadar bayraklarla donattılar."
KIRMIZI HALI KURALI
Cezayir'in kurallara bağlı bir ülke olduğunu söyleyen bu konuda bir de anekdot paylaştı: "Yatırım sırasında Vali'den randevu aldık. Büyükelçi ile birlikte gittik. İçeri girerken görevli 'içinizde büyükelçi var mı? dedi. Evet deyince bizi apar topar dışarı çıkardılar. Sonra iki kişi gelip kırmızı halıserdi. Meğer büyükelçiler için 'kırmızı halı' kuralı varmış.
Cezayir'in Oran şehrinde bulunan Tosyalı Algerie fabrikası Akdeniz ve Afrika'nın en büyük entegre demir-çelik fabrikası. Ayrıca bir Türk şirketinin yurtdışındaki en büyük sanayi yatırımı.
CEVHERİ LİMANDAN TAŞIRKEN 1 GRAM TOZ ZİYAN OLMUYOR
Tesisi kurduktan sonra cevheri limandan taşırken çok zorlandıklarını ifade eden Fuat Tosyalı, "Limanla fabrika arası 13 kilometre. Toz cevheri kamyonlarla taşıdık. Onlar da yola döke saça getiriyordu. 2021'de 200 milyon dolar yatırımla limandan fabrikaya uzanan kapalı konveyör hattını (bant üzerinde taşıma) devreye aldık. Bu hattı yaparken 50 tane elektrik direğini ve iki tane köprüyü yıkıp yeniden yaptık. Günlük 96 bin ton taşıma kapasitesine ulaştık. 1 gram kaybımız olmuyor" dedi.
SIRADA ANGOLA VE SENEGAL VAR
Fuat Tosyalı "Afrika'da Senegal ve Angola'da yatırım yapmaya başladık. Angola'da, çok yüksek rezerve sahip madenlerimiz var. Brüt satışına başladık. Sonraki aşamalarda ise işlenmiş maden ve işlenmiş çeliğe geçeceğiz. Cezayir'deki büyüklükte fabrika kuracağız. Hem mevcut tesisinin maden ihtiyacı karşılanacak hem orada çelik üretilecek" dedi.
Fuat Tosyalı, bölgeye yaptığı sanayi yatırımının yanında Oran'a bir de cami yaptırmış. 50 milyon dolara mal olan caminin çevresi de Tosyalı'nın desteğiyle park ve yeşil alanlara dönüştürülmüş.