ARZU KURUM
Kahramanmaraş merkezli yaşanan deprem tüm ülke genelinde büyük bir korku ve endişe yarattı. Afet sonrası bina dayanıklılık testine talep yüzde 100'ü aştı. Güçlendirme tasarımının doğru yapıldığında binaların yıkılma riskinin yüzde 80 azalacağına işaret eden uzmanlar, daire başı güçlendirme maliyetlerinin ise 250 ila 450 bin lira arasında değiştiğini söylüyor. Bu kapsamda binasını güçlendirmek isteyen vatandaşların nasıl bir yol izlemesi gerektiğiyle ilgili olarak işin uzmanı olan inşaat yüksek mühendisi Mesut Turan ile konuştuk.
ÖNCELİKLE BİNA GÜÇLENDİRME NEDİR?
Mevcut yapının muhtemel bir depremde yıkılması veya çökmesiyle oluşacak can kaybını önlemek amacıyla yapılan, binayı yapısal ilavelerle depreme daha dayanıklı hale getirmeyi amaçlayan bir müdahaledir. Yapı güçlendirmesini iki ana başlıkta düşünebiliriz.
1- Sistem güçlendirmesi: 2007 yılı öncesi yapılar için önerilmektedir. Deprem perdeleri veya çelik çaprazlarla yapının omurgasının iyileştirilmesiyle beraber mevcut yapı elemanları üzerindeki etkilerin alınmasını amaçlıyor. Deprem yüklerinin en az % 80'inin bu ilave elemanlar tarafından karşılandığı güçlendirme yaklaşımıdır.
2- Eleman güçlendirmesi: Daha az riskli yapılar için uygundur. Kısmi sınırlı eleman bazlı onarım olarak düşünülebilir.
HANGİ YAPILAR GÜÇLENDİRME İZNİ ALABİLİR?
Bir yapının güçlendirme yapılabilmesi için ruhsatlı (iskanlı), imar barışından faydalanmış, orta hasar kayıtlı, az hasar kayıtlı olması gerekiyor. Türkiye'de 6.5 milyon konutun acil dönüşümü yapılmalı. Bu konutları yıkıp yeniden yapmak için ise ciddi bir kaynak ve zaman gerekiyor. Binayı yeniden inşa etmeye göre daha ucuz ve hızlı yapılan güçlendirme seçeneği göz ardı edilebiliyor. Güçlendirilen bina, yıkılıp yeniden yapılan yapı kadar sağlam hale geliyor. Tebliğ edilen 60 günlük süre içinde ev sahiplerince, güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğu tespit ettirilmeli. 4/5 çoğunluk ile güçlendirme kararı alınması, güçlendirme projesinin hazırlatılması ve imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması gerekli oluyor.
MALİYETLER HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
Güçlendirme proje çalışmalarının toplam maliyeti daire başına yaklaşık 60 bin lira, güçlendirme uygulama maliyeti yaklaşık 250 bin ila 450 bin lira arasında değişiklik gösteriyor. Güçlendirme maliyeti, yıkılıp yeniden yapılma maliyetinin yüzde 40'ını geçmiyorsa güçlendirmenin daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Güçlendirme projesi, belediye ruhsat süresi 3-5 ay, güçlendirme uygulama süresi 5-9 ayı buluyor.
EN ÇOK KULLANILAN YÖNTEMLER
Sistem güçlendirme yöntemleri
Deprem perdesi
Çelik çaprazlar
Deprem sönümleyi sistemler
Eleman güçlendirme yöntemleri
Betonarme manto
Çelik ceketleme
Karbon lifli polimer
TALEPLERDE YÜZDE 200 ARTIŞ
Bina güçlendirmede deprem öncesi ve sonrası taleplerde nasıl bir hareketlilik olduğuyla ilgili olarak da Mesut Turan, "Talepler yüzde 200 arttı. Binanın kontrol sıklığıyla ilgili olarak ise bazıları 5-6 yılda bir yaptırabilir bazıları da tek seferlik yaptırabilir" dedi.
ÇALIŞMALAR DENETLENİYOR
Projelendirme sürecinin tek elden yürütüldüğü gibi kişinin projelendirme kısmını kendisinin de yapıp, şirketlere götürebileceğini söyleyen Mesut Turan, "Biz imalat projelerini tamamen hazırlandıktan sonra da güçlendirme müteahhit imalatını üstleniyoruz. Bu şekilde olduğu zaman sorumluluk tek bir firmada toplanmış oluyor. Burada bizi denetleyen bir yapı, denetim firması var" diye konuştu.