2025'te Türkiye genelinde devrede: Depozito tuttu

Sıfır Atık Projesi kapsamında hayata geçirilen ‘Depozito Yönetim Sistemi', pilot bölge seçilen Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde 2 yıldır başarıyla uygulanıyor. Sistem sayesinde, sokaklar cam şişe, pet ve alüminyum ambalaj atıklarından büyük oranda arınırken, vatandaşlar da ek gelir elde ediyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2020'de tek kullanımlık içecek ambalajlarının dönüştürülerek ekonomiye kazandırılması için 'Depozito Yönetim Sistemi'ni hayata geçirdi. 2022'de Ankara'nın Kızılcahamam ilçesi pilot bölge seçildi. İlçenin 6 farklı noktasına depozito iade makineleri yerleştirildi. Yazılımı yerli mühendisler tarafından yapılan makineye, ambalajlı atıkların barkodu okutuluyor. Sistem atığı, cam şişe, pet ve alüminyum ambalajlı ürün olarak kategorilere ayırıyor ve ilgili atık haznesine atıyor. Ambalajlı ürünler, makineye atıldıktan sonra karşılığında şişe başına ücret alınıyor ve bu ücret belirli marketlerde kullanılıyor.

KEDİLERE MAMA ALIYOR

Yoğun ilgi gösterilen sistem sayesinde sokak ve caddelerde, cam şişe, pet ve alüminyum ambalaj atıkları gözle görünür düzeyde azaldı. Topladıkları atıkları makinelere atanlar ek gelir elde ederken ilçe esnafının da ekonomisi canlandı. Kızılcahamam'da yaşayan Ali Güneysu, bir haftada 40 ambalaj atığı topladığını söyledi. Atıklarının bedeli olarak makineden fiş aldığını ve o fişle marketlerde harcama yaptığını anlatan Güneysu, "Topladığım atığın miktarına göre para kazanıyorum. Bu parayla bahçemdeki kedilere mama alıyorum. Sırf onlar için yapıyorum. Yoksa amacım bununla çay, şeker almak değil, sırf mama" dedi.

MARKETTE KULLANMA İMKANI

İlçede yaşayan Öznur Aksoy da çocuklarının içtiği su şişelerini ve bir restorandan çalışan eşinin getirdiği şişeleri düzenli olarak biriktirip iade makinesini attığını söyledi. Makinelerin çok yarar sağladığını anlatan Aksoy, "Buradan aldığımız fişleri önce telefona yüklüyoruz. Belediyeden aldığımız fişi küçük esnafın kazanması amacıyla marketlerde harcıyoruz. Marketten deterjan, pirinç, çay ve mutfak ihtiyaçlarımı alıyorum. 1 ayda 500 liralık fiş alıyorum" dedi. Sokaklardaki pet şişe sayısının minimum seviyeye indiğini belirten Kızılcahamam Belediyesi Sıfır Atık Bahçesi görevlisi Emre Karadaş ise toplanan atıkların, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ın lisanslı geri dönüşüm firmasına gönderildiğini ve ekonomiye geri kazandırıldığını söyledi.

ŞİŞE BAŞINA 25 KURUŞ

Türkiye'de 1-3 litre arasında yılda 20 milyar cam, pet ve alüminyum ambalajlı içecek üretiliyor. Bunların çevre kirliliğine yol açmaması için geliştirilen Depozito Yönetim Sistemi, 2025'te Türkiye genelinde devreye girecek. Birçok noktaya depozito iade makineleri yerleştirilecek. Ambalajlı ürünleri makineye attıktan sonra karşılığında şişe başına 25 kuruş alınacak. 25 kuruş, yazılımı bakanlık tarafından yapılan e-cüzdan hesabına yatırılacak. Vatandaş ürünün fiyatı dışında ödenen bedeli geri alabilmek için sistemin belirlediği market veya diğer toplama noktalarına yönlendirilecek, depozito bedelini geri alabilmek için atığı iade edecek.