Hiçbir sosyal güvencesi, kimsesi olmayan ve aylık geliri düşük olanlara, devlet tarafından 65 yaş aylığı altında maaş bağlanıyor. Maaşlar mart, haziran, eylül, aralık olmak üzere 3 ayda bir yatırılıyor. Daha önce 798 lira olarak ödenen 65 yaş aylığı torba yasayla bin 500 liraya çıkarılmıştı. 65 yaş aylığına 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere bir zam daha geldi. 2022 sayılı yasaya göre; 65 yaş aylıkları memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Bu katsayı, 1 Temmuz itibarıyla 0.11794 oldu. Yani yüzde 8.65 oranında arttı. Buna göre yapılan hesaplamayla, yeni muhtaç yaşlı maaşı aylık 517 lira olacak. Yani 3 aylık tutar bin 551 liraya çıktı. 1 Eylül itibarıyla da bu maaş, her ay ödenmeye başlayacak. 65 yaş aylığı alabilmek için yaş, gelir ve sosyal güvence olmak üzere 3 şart bulunuyor. Bu kapsamda ilk şart, 65 yaşını doldurmuş olmak. İkinci olarak hiçbir sosyal güvencenin bulunmaması gerekiyor. Yani emekli olan, SGK’dan dul veya yetim aylığı alan, bir işte çalışanlar, 65 yaş aylığı alamıyor. Bunun yanında, nafaka alan kişiler de 65 yaş aylığından yararlanamıyor. ,
Emekliler asgari ücretin 3 katı kadar avans alabilecek
Emekliye ayrılıp maaşının bağlanmasını bekleyenler için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) önemli bir imkan sunuyor. Emekli olacağı kesinleşen vatandaşlara, maaş bağlanana kadar avans veriliyor. Böylece maaş için gün sayanlar 'avans' ödemesi sayesinde rahat nefes alıyor. Yeni emekli olanlara sağlanan avans imkanının kapsamı genişletilecek. Tüm emekliler, asgari ücretin 3 katı kadar faizsiz avans alabilecek.
ESKİ EMEKLİYE FIRSAT
Avans miktarı ise bağlanacak aylıklarda net asgari ücretin 3 katını geçmemek üzere SGK tarafından belirleniyor. Yeni emekli bu sayede 4 bin 809 lira (1.603 x 3) avans alabiliyor. Maaşının bağlanmasını bekleyenlerin imdadına yetişen avans formülünün, mevcut emeklilere de uygulanması gündemde. Yeni düzenleme kanunlaşırsa, tüm emekliler maaşının 3 katına kadar avans çekebilecek. Konuyla ilgili çalışmaların sürdüğü öğrenildi. Tasarıya göre; isteyen emeklilere SGK avans verecek. Emekliler, SGK'ya yazılı olarak başvurusunu yaparak maaşının 3 katına kadar avans isteyebilecek. Bu para daha sonra emeklinin maaşından 12, 24 ya da 36 taksitle kesilecek.
ORAN 3 OCAK’TA NETLEŞECEK
Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan yılsonu enflasyon hedefi yalnızca bir tahmin. Dolayısıyla enflasyon oranı daha yüksek veya daha düşük oranda gerçekleşebilir. Emekli maaşlarına yapılacak zam oranı 3 Ocak 2019’da TÜİK tarafından açıklanacak orana göre kesinleşecek. Dolayısıyla bugünden yapılacak emekli maaş zammı hesapları, Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan hedefe göre yapılıyor. 3 Ocak ta kesin rakam açıklanınca zamlar bu oran üzerinden gerçekleştirilecek.
EMEKLİNİN OCAK AYI ZAM MİKTARI 1354 LİRAYA KADAR ÇIKIYOR
Enflasyon tahmini gerçekleşirse memur ve memur emeklilerine yüzde 11.15 oranında zam yapılacak. Bugün itibarıyla en düşük memur emeklisi 2.150 TL maaş alıyor. Ocak ayında bu tutar 2.389 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla en düşük memur emeklisi 239 TL zam alacak. Zam miktarı 239 TL ila 1.354 TL arasında değişecek. Maaşı yüksek olan memur emeklisinin zammı da yüksek olacak. Aktif memurlar için ise en düşük maaş 3.133 TL’den 3.482 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla en düşük memur maaşı 349 TL zamlanmış olacak. Bu hesaplamaya göre, görevde olan memurların zam miktarı 1.335 TL’ye kadar çıkacak
TOPLAM ZAM %11.15’İ BULACAK
Yeni Ekonomi Programı’ndaki enflasyon hedefi gerçekleşir ve bu kapsamda yıllık enflasyon yüzde 20.8 olursa altı aylık enflasyon oranı da yüzde 10.65 olacak. Bu durumda memur ve memur emeklileri yüzde 4 zamma ilave yüzde 7.15 zam alacak. Dolayısıyla maaşları yüzde 11.15 zamlanacak. Aktif görevdeki memurlar ve memur emeklileri ocak-haziran döneminde gerçekleşen enflasyon oranında zammı temmuzda aldı. Maaşlarına temmuzda yüzde 8.65 zam yapıldı. Bu zam sonrası en düşük memur emeklisinin maaşı 2.149 TL’ye, en düşük memur maaşı ise aile yardımı dahil 3.133 TL’ye yükselmişti.
ORAN 3 OCAK’TA NETLEŞECEK
Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan yılsonu enflasyon hedefi yalnızca bir tahmin. Dolayısıyla enflasyon oranı daha yüksek veya daha düşük oranda gerçekleşebilir. Emekli maaşlarına yapılacak zam oranı 3 Ocak 2019’da TÜİK tarafından açıklanacak orana göre kesinleşecek. Dolayısıyla bugünden yapılacak emekli maaş zammı hesapları, Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan hedefe göre yapılıyor. 3 Ocak ta kesin rakam açıklanınca zamlar bu oran üzerinden gerçekleştirilecek.
EMEKLİNİN OCAK AYI ZAM MİKTARI 1354 LİRAYA KADAR ÇIKIYOR
Enflasyon tahmini gerçekleşirse memur ve memur emeklilerine yüzde 11.15 oranında zam yapılacak. Bugün itibarıyla en düşük memur emeklisi 2.150 TL maaş alıyor. Ocak ayında bu tutar 2.389 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla en düşük memur emeklisi 239 TL zam alacak. Zam miktarı 239 TL ila 1.354 TL arasında değişecek. Maaşı yüksek olan memur emeklisinin zammı da yüksek olacak. Aktif memurlar için ise en düşük maaş 3.133 TL’den 3.482 TL’ye yükselecek. Dolayısıyla en düşük memur maaşı 349 TL zamlanmış olacak. Bu hesaplamaya göre, görevde olan memurların zam miktarı 1.335 TL’ye kadar çıkacak.
MALUL VE DUL AYLIKLARINI DA İLGİLENDİRİYOR
3 Ocak’ta 3 milyon aktif memur ve 1.4 milyon memur emeklisinin zammı netleşecek. 36 bin malul ve vazife malulü ve 678 bin memur anne-babası veya eşinden aylık alan kişinin de aylıkları artacak. Bunların dışında toplamda 2.2 milyon kişinin aylıkları zamlanacak.
Yaklaşık 12 milyon emeklinin daha iyi maaş alarak daha iyi şartlarda yaşaması için arayışlar devam ediyor. Son yıllarda yapılan düzenlemeler, seyyanen artışlar ve bankaların verdiği promosyonlarla, ücretlerde iyileştirmeler yapıldı. Bunlara ilaveten yeni iyileştirmeler de gündeme geldi. Şu anda masada olan 3 ayrı formülle emekli maaşları arasındaki dengesizliklerin giderilmesi hedefleniyor.
En düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine yükseltilmesi gündemde
En düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine yükseltilmesi ve zam oranlarındaki farklılığın kaldırılması gündemde. Yaşlı ve bakıma muhtaç emekli için ise ‘ekstra ödeme’ planlanıyor.
700 LİRALIK ARTIŞ
Mevcut uygulamaya göre en düşük emekli maaşı 988 lira. Hazırlıkları devam eden yeni tasarıya göre en düşük emekli maaşı, o yıl için uygulanan asgari ücretle eşitlenecek. Diğer maaşlar bunun üzerinde belirlenecek. Böylece düşük maaş alanların gelirinde 600- 700 lirayı bulan artış yapılabilecek. Bu yıl için asgari ücret bin 603 lira olarak uygulanıyor.
HESAP FARKI KALDIRILACAK
Emekli aylıklarını iyileştirmek için ikinci formül, zam farklılıklarının ortadan kaldırılması. Sosyal güvenlik kurumlarının tümü SGK çatısı altında birleştirildi. Ancak gerek emeklilik hesaplamaları, gerek zam kararları hâlâ farklı uygulanıyor. Bağ-Kur ve SSK emeklileri enflasyonu beklerken, Emekli Sandığı emeklileri toplu sözleşmeye bağlı bulunuyor. Tüm emeklilerin toplu sözleşmeyle belirlenen rakam üzerinden zam alması için çalışmalar devam ediyor.
EMEKLİ MAAŞINA YAŞ AYARI
Üçüncü olarak gündemde olan düzenleme ise yaşlı ve bakıma muhtaç emeklileri ilgilendiriyor. Buna göre emeklinin maaş hesabında 'geçim ve bakım' durumu dikkate alınacak. Yaşça büyük ve yardıma muhtaç olanların maaşları yükseltilecek. Konuyla ilgili çalışmanın bu yıl içinde yasalaşması bekleniyor. Bakıma muhtaç hale gelmiş ve geçim sıkıntısı yaşayan, örneğin 80 yaşın üzerindeki emeklilere yüzde 100 zam yapılabilecek. 80 yaşında bin 100 lira maaş alan bir emekliye, ihtiyacı olduğu tespit edilmesi halinde 2 bin 200 lira maaş verilebilecek.
PRİM BORÇLARI SİLİNDİ
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), başvuru şartı aramadan, 31 Mayıs öncesine ait prim borcu olup bunları yapılandırmayan ya da ödemeyen Bağ-Kur’luların borçlarını silerek, 3 milyon vatandaşın yüzünü güldürdü. Sigortalılık süresi; prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayanların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durduruldu. Sigortalılıkları durdurulanlardan çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları 1 Haziran 2018 itibarıyla yeniden başlatıldı.
(Güneş)