Kira sözleşmesini geçtiğimiz yıl Eylül ayında yapanlar için bu ay zam zamanı. Peki ev sahibi kiraya ne kadar zam yapabilir? 2018 Eylül kira artış oranı ne kadar? Bu soruların yanıtı belli olacak. TÜİK Temmuz 2018 ÜFE oranlarını açıkladı. Ev sahibi bir kira yılının bitiminde kiraya zam yapma hakkında sahiptir.
'Kira artışları enflasyon oranını geçmemeli'
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, "Kira artışları enflasyon oranını geçmemeli ki enflasyonla mücadelede sınıfta kalmayalım." ifadesini kullandı.
Palandöken, yaptığı yazılı açıklamada, kira artış oranları hesaplanırken Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinin (Yİ-ÜFE) dikkate alındığını anımsattı.
Artış oranlarının enflasyonun üzerinde olmaması gerektiğini belirten Palandöken, "Okul, hastane, belediyelere ait gayrimenkullerin ve özellikle kantinlerin kira artış oranının yüzde 20-25 seviyelerine çıkması maliyetleri artırıp fiyatlara zam olarak yansımaktadır. Başta belediyeler, üniversiteler ve il özel idareleri kira artışlarında Yİ-ÜFE oranını dikkate almalı. Kira artışları enflasyon oranını geçmemeli ki enflasyonla mücadelede sınıfta kalmayalım." değerlendirmesinde bulundu.
Palandöken, yüksek kira artışlarının hem esnafın hem de vatandaşın bütçesini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, Borçlar Kanunu'na göre konut ve iş yerlerindeki kira artışının Yİ-ÜFE oranının 12 aylık ortalamasının üzerinde olamayacağını aktardı.
- "Zamlar ertelenmeli"
Öte yandan, temmuz ayında TÜFE'nin aylık yüzde 0,55, yıllık yüzde 15,85 arttığını, ÜFE'nin ise aylık yüzde 1,77, yıllık yüzde 25 artış gösterdiğini hatırlatan Palandöken, şunları kaydetti:
"ÜFE'deki artış, döviz kuruna bağlı olarak üreticinin maliyetindeki artışa işaret ediyor. Aylık bazda en yüksek artışın lokanta ve oteller grubunda gerçekleşmesinde, turizm sezonunun açılması oldukça etkili. Sezon indirimlerinin başlamasıyla, aylık bazda en fazla düşüş giyim ve ayakkabıda gerçekleşti. Akaryakıta gelen zamlar ÖTV uygulamasıyla kontrol altına alınmış olsa da yıllık en fazla artış yüzde 24,21 ile ulaştırma grubunda oldu."
Palandöken, gelecek dönemde enflasyonun yeniden yükseliş trendine girmemesi için zamların ertelenmesi ve mümkün olduğunca diğer ürünlere zam yapılmamasının, özellikle enerji kalemlerindeki zamların önüne geçilmesinin önemli olduğunu ifade etti.
TÜFE DİKKATE ALINARAK HESAPLANIYOR
Kira artış oranı yeni borçlar kanununa göre Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre yapılıyor. ÜFE’nin 12 aylık ortalaması dikkate alınarak kira artışı belirleniyor. ÜFE her ay Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanıyor. Yeni Borçlar Kanunu’na göre kira zammında üst sınır “ÜFE”. Bu durumda ev sahibi kiraya ÜFE’nin üzerinde bir zam yapma hakkına yasal olarak sahip değil. Temmuz 2018 kira artış oranı da belli oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran 2018 ÜFE oranını açıkladı. Buna göre, Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 3,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 15,52, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23,71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,57 artış gösterdi. Yani kira artış oranı Temmuz 2018'de yüzde 16,57.
Şimdi gelin Temmuz 2018 kira zammını bir örnekle birlikte hesaplayalım. Mevcut kiranızın bin TL olduğunu varsayarsak buna göre;
Kira beleli: 1000 TL
Kira zam oranı: Yüzde 16,57
Kira zammı:165,7 TL
Zamlı yeni kira bedeli: 1.165.7 TL
SON 14 AYIN KİRA ARTIŞ ORANI
Son 14 ayın kira artış oranı şöyle;
Mayıs 2017 kira artış oranı: Yüzde 8,01
Haziran 2017 kira artış oranı: Yüzde 9,02
Temmuz 2017 kira artış oranı: Yüzde 9,98
Ağustos 2017 kira artış oranı: Yüzde 10,94
Eylül 2017 kira artış oranı: Yüzde 12,05
Ekim 2017 kira artış oranı: Yüzde 13,26
Kasım 2017 kira artış oranı: Yüzde 14,47
Aralık 2017 kira artış oranı: Yüzde 15,38
Ocak 2018 kira artış oranı: Yüzde 15,82
Şubat 2018 kira artış oranı: Yüzde 15,66
Mart 2018 kira artış oranı: Yüzde 15,50
Nisan 2018 kira artış oranı: Yüzde 15,35
Mayıs 2018 kira artış oranı: Yüzde 15,36
Haziran 2018 kira artış oranı 15.80