Türkiye İstatistik Kurumu'nun ( TÜİK) son açıkladığı verilere göre çalışanların yüzde 35.2'si kayıtdışı. Yani 10 milyon kişi sigortasız olarak çalışıyor. Erken emeklilik 2018, erken emeklilik yasası son dakika, erken emeklilik imzalandı mı ? erken emeklilik son durum ne?... Emekli olmak için prim gün sayısını dolduran vatandaşlar 2018 yılında erken emeklilik(eyt) imzalandı mı ? sorusunun cevaplarını merak ediyorlar.
DAVA İÇİN SÜREYE DİKKAT!
Yasa, primi eksik yatana ya da yatırılmayana 'hizmet tespit davası' açma hakkı tanıyor. Bu yolla binlerce kişi emekliliğini öne çekti. Yargıtay da SGK'yı değil işçiyi haklı buluyor. Çalışan sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından başlayarak 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açmalı. Çalışan ölmüşse, hak sahipleri de dava açabiliyor.
ŞAHİT VE BELGE YETER...
Elinizde sağlam belgeler, şahitler varsa 'iş mahkemesine' mutlaka tespit davası açın. Hizmet tespit davası açmak için delil olarak kullanılabilecek kalemler şunlar: SGK işyeri dosyası, sigortalının işyeri sicil dosyası, işverenin mesleki kuruluş kaydı, esnaf sicil kaydı, ticaret odası kayıtları, vergi mükellefiyet kayıtları, ücret bordroları, tanık, bilirkişi.
MUTLAKA SORGULATIN!
Hizmet tespit davasını kazandığınız halde SGK, 'hizmet tespit davası ile kazandığınız günlerin primleri ödenmedi' diye emeklilik talebinizi reddederse, en yakın İş Mahkemesi'nde emeklilik talebiniz için dava açın. Davayı kazanınca birikmiş aylıklarınızı da alırsınız. Eksik prim yatıp yatmadığını SGK'ya giderek ya da 'turkiye.gov.tr (e-devlet)' sitesine girerek kontrol edebilirsiniz.
2018 EYT İLE YAŞA TAKILANLAR İÇİN DÜZENLEME YAPILACAK MI?
Yüz binlerce çalışanın beklediği erken emeklilikte yaş probleminin ortadan kaldırılması için yeni düzenleme olup olmadığı meselesi 2018 yılında yeniden gündemde. Şı an için bu konu ile ilgili herhangi yeni bir gelişme yok ama olur olmaz bu haber üzerinden erken emeklilik ile ilgili detayları öğrenebilirsiniz. Erken emekli olmak için güncel olarak şu anda beş formül yer alıyor. Bunlara bakacak olursak;
1-Yıpranma payı olan meslek grupları;
Bazı meslekler için erken emeklilik imkanı sunuluyor. 'Yıpranma', 'Fiili Hizmet Süresi Zammı' denilen bu avantaj, çalışılan sürelere belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek erken emekliliğin yolunu açıyor. Yani 12 ay çalışmış kişi 15 ay çalışmış sayılıp, işe girişi 3 ay geri çekiliyor.
2-Askerliğini işe girmeden evvel yapan erkekler;
Erkeklerde erken emekliliğin yolu askerlik borçlanmasından geçiyor. Askerliğini işe girmeden önce yapan çalışanlar, borçlanma ile hem prim şartını azaltıyor hem de 1-2 yıl kazanabiliyor. Yaşı erkene çekmek için askerliği işe girmeden önce yapmış olmak gerekiyor. İşe girilen tarih borçlanma süresini belirliyor.
3-Doğum borçlanması ile erken emekli olan kadınlar;
Doğum borçlanmasıyla erken emeklilik, eksik primlerin tamamlanması ile oluyor. Yıl ve yaş şartını tamamlamış bir annenin eğer primi eksikse bunları tamamlamak için beklemesi gerekmiyor. 3 çocuğa kadar borçlanma yaparak, 6 yıl kazanılabiliyor. Evlat edinen annelerin de doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Ancak evlat edinilen çocukların 2 yaşını doldurmamış olması koşulu bulunuyor. Doğum borçlanması ile erken emekli olmak isteyenleri için şartlar şu şekildedir;
4-Doğumdan önce SSK tescili,
Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.),
Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.
5-9 Eylül 1999 yılı öncesinde emekli olanlar;
15 yıl sigortalılık süresi, 3 bin 600 prim günü olanlar, emekli olabiliyor. Bu formülle emeklilik için öncelikle 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olmak ve yaş şartını tamamlamak gerekiyor.
Bakıma muhtaç çocuğu olan kadınlar için;
Sürekli bakıma muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 2008'den sonra prim ödeme gün sayılarının 4'te 1'i, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve bu süreler yaştan düşüyor.