Ekim ayı kira artış oranı 2018 TEFE TÜFE TÜİK ne kadar

Kira artış oranı Ekim 2018 ne zaman belli olacak? Konut kira sözleşmesi bitiş tarihinden sonra uygulanan kira artışı TÜİK tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE)'nin 12 aylık ortalamalarının değişim oranına bakılarak hesaplanıyor. Bu oranlar TÜİK'in resmi sitesi olan 'www.tuik.gov.tr' adresinde yayınlanıyor. Eylül ayı içerisinde yayınlanacak olan kira artış oranının da tarihi belli oldu.Detaylar aksam.com.tr'de

Kiralara yapılacak zam oranı belli oldu

Kira, hem vatandaş için hem de esnaf ve işletmeler için önemli bir gider. Her yıl yenilenen kiranın ne kadar artacağı ise hep kafaları karıştırıyor. Ancak bunun yasal bir sınırı var ve bu sınır 1 Temmuz 2012’de çıkan yeni Borçlar Kanunu ile belirlenmiş durumda.

ÜFE'ye bakılıyor

ÜFE’ye bakarken aylık veya yıllık orana değil, 12 aylık ortalamaya bakılacak. Bu rakam da dün yüzde 21.36 olarak açıklandı. Sözleşmesi bu ay bitecek olanlar yüzde 21.36’yla yenileyecek. 1000 liralık kira 1213 lira olacak. Yıllıkta ek maliyet 2556 lira. Bu tavan fiyat. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP), kira artışının ÜFE yerine TÜFE’ye endeksleneceği yer almıştı. TÜFE’ye göre kira artışı uygulaması başlamış olsaydı artış yüzde 13.75 oranında kalacaktı. Borçlar Kanunu’ndaki kira artış maddesinin uygulanması işyerleri için 2020 yılında yürürlüğe girecek.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, Eylül ayında bir önceki aya göre %6,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,52 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,75 artış gerçekleşti.

Yeni Ekonomi Programı'nda yer alan tedbirlerden biri gayrimenkulde kira artış oranını doğrudan etkiliyor. Ev sahipleri artık zamları üretici fiyatından değil, tüketici fiyatından yapabilecek. Program'ın 'Enflasyon' bölümünün 'Politika ve Tedbirler' başlığı altında, "Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir" maddesi yer alıyor.

Normal şartlarda 12 aylık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatı (Yİ-ÜFE) artış oranı ile belirlenen kira zammı üst rakamı yeni düzenleme yapılması ile birlikte TÜFE ile belirlenecek. Ağustos ayında 12 aylık ÜFE gerçekleşmesi yüzde 18,78, TÜFE gerçekleşmesi ise yüzde 12,61 olarak kaydedilmişti. Bu da oturduğu ev için bin lira kira ödeyen tüketicinin, zam zamanının ağustosa denk gelmesi durumunda eylülde 188 lira zamlı ödeme yapacağı anlamına geliyor. Şayet TÜFE oranından zam yapılsaydı bu rakam 126 lira olacaktı.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 344.’üncü maddesi gereğince kira artışı, “Bir önceki kira yılının ÜFE artışını geçmeyecek şekilde düzenlenir” hükmüne göre yapılır. Ancak burada kesin bir hesaplama bulunmamaktadır. TUİK’in yayımlamış olduğu Yİ-ÜFE kullanıcı rehberinde ise bu hesaplamanın iki şekilde olabileceği açıkça görülmektedir.

Tefe - Tüfe gayimenkul sektöründe ve Türkiye’de ekonominin temel göstergelerinden sayılan çok önemlidir değerlerdir.

TÜFE’nin açılımı , ‘ Tüketici Fiyat Endeksi ‘ dir. Tüfe sayesinde enflasyonu ölçebiliriz. Tüfe değerleri Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanır. Tüfe , daha önce satın alınmış bir malın - hizmetin , daha sonra ki bir tarihteki fiyatı ile karşılaştırılmasına yarar.

Tüfe’yi hesaplarken önce , Türkiye’nin genelini temsil eden bir örnek kitlenin bir yıl içinde hangi mal ve hizmete ne kadar para harcadığı hesaplanır. Ayrıca her mal ve hizmetin toplam içindeki ağırlıkları belirlenir.

TEFE’nin açılımı , ‘ Toptan Eşya Fiyat Endeksi ‘ dir. Kulladığımız malların tüm ham maddelerini içine alır. Yani toptan satılan malların fiyat artışlarını gösteren bir endekstir.

Tefe ve Tüfe genellikle birlikte kullanılır ve birbirlerine karşılaştırılırlar. Bu endeksler farklı değerleri gösterir. Tefe fiyat artışlarının arz yani maliyet cephesini gösterirken Tüfe ise fiyat artışlarının talep yönünü gösterir.

Tefe de Tüfe gibi önceden endekse dahil edilmiş mallardan oluşan belirli bir malın fiyatındaki değişmeleri ölçüyor. Tefe’yi Tüfe’den ayıran en önemli nokta tüketici fiyat endeksi direk olarak tüketicinin eline geçen malların fiyatını ölçerken, toptan eşya fiyat endeksi ise hammadde ve yarı mamullerin de fiyatını ölçüyor. Tefe’nin kapsamı Tüfe’ye göre daha geniştir. Her ay 3’ünde Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)değerleri ile ülke ekonomisi hakkında değerlendirmeler yapılabiliyor. Ülkemizde oluşan enflasyon ise TÜFE-TEFE ve Yİ-ÜFE değerleri ile belirlenmektedir.

Ev sahibi ile kiracı ilişkisini Borçlar Kanunu düzenliyor. Yasaya göre; kira artışıyla, depozitonun bir sınırı var. Kira artışı her ay İstatistik Kurumu (TÜÎK) tarafından açıklanan 12 aylık ortalama Üretici Fiyatlarına (ÜFE) göre belirleniyor. Bu artık çoğu kişi tarafından biliniyor. Ancak, kira kontratı imzalarken verilen depozitonun nerede tutulması gerektiği bilinmiyor.

Borçlar Kanunu'nun 342'nci maddesi depozitoyu en fazla üç aylık kira bedeliyle sınırlandırıyor. Örneğin dairenin kirası 1000 liraysa ev sahibi en fazla 3000 lira depozito isteyebilir. Genelde 1 aylık ya da 2 aylık depozito talep ediliyor. Talep edilen tutar kadar depozitonun kim tarafından ve nasıl tutulacağı da önemli. Yasa bu konuda kiracıyı koruyan bir hüküm içeriyor.

Öncelikle depozito kiracıya güvence verme bedeli olarak değerlendiriliyor. Güvence olarak verilen para veya kıymetli evrakların mal sahibi ve kiracının ortak açacağı bir vadeli banka hesabında tutulması gerekiyor. Bu durumda banka hesaptaki parayı ancak iki tarafın rızasıyla veya kesinleşmiş icra takibi ve mahkeme kararma dayanarak geri verebilir.

Paranın banka hesabında değerlenmesi, yıllar içinde enflasyon nedeniyle oluşacak değer kaybını da önlüyor. Bir başka deyişle 5 yıl sonra kiralık evden çıkacak olan kiracı, depozitoyu geri aldığında yatırdığı para pul olmaktan kurtuluyor. 1 liraya dahi ihtiyaç duyulan zamanlar oluyor. O yüzden 2-3 bin liralık depozitonun eriyip gitmesine göz yummayın.

Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Peki, kira artışını kim belirler? Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Kira sözleşmesi, taraflardan herhangi bir fesih bildiriminin gelmemesi halinde otomatik olarak senelik yenilenmiş oluyor.

Peki, yenilenen kiralamalarda kira artışı nasıl yapılır? Kira artışını kim belirler?

Kira artışı, Borçlar Kanunu kapsamında yer alan hükümlere göre yapılıyor. Kanunen tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerli oluyor. Bu kural, meskenlerde geçerli oluyor. İşyeri sahipleri kanunda yapılan bir değişiklik ile 2020 yılına kadar istediği oranda zam yapabiliyor. Ancak öncelik sözleşmede belirtilen oranda oluyor. Eğer sözleşmede herhangi bir oran belirtilmemiş ise mal sahibi kiracısına dilediği oranda artış yapabiliyor.

Kiralık ev fiyatları son günlerin en sık gündeme gelen konularından biri. Bunun nedenleri arasında iki gelişme öne çıkıyor. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte üniversite öğrencileri ve aileleri için kiralık ev arayışının başlaması ve 2018 Ağustos ayı için açıklanan aylık kira artış oranının yüksekliği.

Ekim ayı kira artış oranı 2018 TEFE TÜFE TÜİK ne kadar

Kira artış oranı Ekim 2018 ne zaman belli olacak sorusunun cevabını sizler için araştırdık. Her ay düzenli olarak yayınlanan kira artış oranları TÜİK'in resmi sitesinde yer alıyor.