YAŞAR KIZILBAĞ
Bursa, İstanbul, İzmir üçgenindeki konumu ve 1915 Çanakkale Köprüsü'nün getirdiği ulaşım imkanlarıyla Çanakkale yatırımcının yeni gözdesi oldu. Özellikle pandemi sonrasında artan talep, Çanakkale'nin merkez köylerinde bulunan arazi fiyatlarını zirveye taşırken, sanayicinin hücum ettiği Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) yer kalmadı. Çanakkale OSB Başkanı Fahrettin Ersoy'la bölgeyi birlikte gezdik, köprünün Çanakkale'ye katkısını ilk ağızdan dinledik.
Öncelikle Çanakkale OSB'den bahseder misiniz?
Yaklaşık 22 yıllık bir geçmişimiz var. 1080 dönüm 67 parselden oluşuyor. 1915 Çanakkale Köprüsü açılmadan üç yıl önce yüzde 40 boş parselimiz vardı. Atıl teslim aldık. TIR parkı bile yoktu. Şikayetler Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası'na da yansımaya başlamıştı. Aday olduk, seçildik.
Aday mı oldunuz, yoksa sizi bu işe iteklediler mi?
Aynen öyle oldu. Olağanüstü genel kurul yaparak geldik. Eksikleri tamamladık. Sosyal alanlar yoktu. İthalat-ihracat yapılan yeriz ama internet yoktu. Enerji altyapısına dönük yenilemeler yaptık, elektrik kesintilerini çözdük. OSB'deki bu değişim sonrası talepler arttı. Yüzde 40'lık bölüm 2 yılda doldu. Şu anda üretime geçmek üzere sadece 2 tesis kaldı.
Boş parsel var mı?
Yüzde yüz doluluk oranına ulaştık. Yerimiz kalmadı. 3 yıl önce sanayi parselinin metrekaresi 345 liraydı. Son parseli 1150 liradan sattık. Köprü açılınca 5.150 liraya çıktı. Yerimiz yok şimdi. Genişlememiz de iki yıl sürer. Şu an OSB'de herkes mutlu. Çünkü banka eksperi 5.150 lira üzerinden kredi çıkarıyor. 50 milyon lira kredi çıkınca üyeler mutlu oldu. Yatırımcıyı da biraz biz tetikledik. Köprü bitince yer de bitecek dedik. Zaten köprüden önce bitirdik arsaları. Hatta son zamanda bazı yatırımcılar yer alamadılar diye bize sitemkar oldu. Piyangoyu kaçırmış gibi oldular.
1915 Çanakkale Köprüsü'nün bölge iş dünyasına nasıl bir etkisi oldu?
Temeli atıldığı günden itibaren heyecanlıydık. Beklenenden hızlı yapıldı, çok mutlu olduk. OSB'de istediğimiz kadar güzel şeyler yapalım, ulaşım olmazsa büyük sorun. Köprü o kadar değerli ki şu an. Çanakkale domatesini, Umurbey şeftalisini, Lapseki kirazını, Ezine peynirini gemiyle sevk ediyorduk. Boğaz, sisli havada 5-6 saat gemi trafiğine kapatılıyordu. Oysa gece yola çıkan balığın sabah beşte balık haline inmesi lazım. Şimdi köprü elimizi o kadar çok güçlendirdi ki... Arabanın içinde feribot beklerken rezil olurduk. Şimdi otoyola çıkıyorsun, köprüden tık diye Çanakkale'nin içindesin. Çanakkale köprüsü bizim için çok büyük nimet. Her yerde söylüyorum. Çok mutluyuz. Yapandan, emeği geçenden Allah razı olsun. Sadece köprü değil, tüneller de öyle. İstanbul'dan kalkıp 2.5 saatte OSB'ye ulaşabiliyorsun. Köprü inşaat halindeyken OSB'yi hazır hale getirmemiz lazım dedik. Köprü açılmadan altyapıyı bitirdik.
OSB'de yer kalmadı dediniz. Genişleme imkanı yok mu?
43 hektara yakın genişleme alanımız var. Son hazırlıklarımızı yaptık. Genişleme bölgesinde 30 parsel olacak. Artık sanayi arsası Çanakkale'de üretmek zor. O yüzden 30 parsel için ön talep toplayacağız. Yatırımcıya kaç metrekare lazım diye soracağız. Şu an 25 yatırımcı bekliyor. 8 bin metrekare lazımsa 10 bin metrekare vermeyeceğiz. Çünkü yer yok, arazi yok. Zaten arsamız olsaydı, fiyatlar böyle yükselmezdi. Vali Bey'le genişlemeyle ilgili bir gün toplantı yaptık. Toplantıda 710 dönümlük genişleme alanının 300 dönümü küçük sanayi sitesine ayrıldı. Küçük sanayi sitesi daha fazla yer istedi. Bunun üzerine Sayın Vali "Aldığınla yetin. Beni bile günde 10 ayrı ilden valiler 'yer yok mu' diye arıyor" dedi.
Arsa bekleyen yatırımcılar hangi sektörde?
Bir tane kağıt fabrikamız var. En az 500-1000 kişi çalışacak. Genişlemede en az 2 bin ek istihdam olacak. Yer bekleyenler arasında endüstriyel yatırımlar yoğunlukta. Gıda yatırımcısı Ezine tarafına yatırım yapıyor. Ezine OSB'de de yer bitti. Çok talep gördü. Ezine bölgesinde 30-40 tane süt ürünleri işleyen tesis var.
Yabancı yatırımcı da geldi mi köprü açıldıktan sonra?
Belçikalı bir firma geldi. Hatta İstanbul Havalimanı'ndan direkt buraya geldi. Laboratuvar ortamında süs bitkileri yetiştiriyorlar. Belçika'da iki fabrikası var. Burada tohumdan çimleme işlemini yaparak Belçika'da serada çiçek haline getirip satacaklar. Alman ortak aldılar. 350-400 kadın istihdam etmeyi düşünüyorlar. Ziraat fakültemizden mezun olanlara önemli iş imkanı olacak.
OSB'de çatı GES yatırımları da gördük. Güneş enerjisine ilgi büyük galiba?
12 tane faal çatı GES var. 10 tane de başvuru var. Firmalar yıllık tüketimin şu an yüzde 34'ünü karşılıyorlar. 2024'teki hedefimiz yüzde 50 ihtiyacımızı karşılamak. Ben de kendi tesisime GES kurdum. Örnek oldum. Süt ürünleri ve donmuş ürünler üretiyorum. Bir anda tüm OSB'ye yayıldı. Bu yıl "Yeşil OSB Sertifikası" almayı planlıyoruz. Atığı olan firmayı kabul etmiyoruz.
Talebin artmasıyla OSB'lerde yer bulunamıyor. Talebi karşılamak için 500 hektarda genişleme çalışması başlatılacak.
LOJİSTİK FİRMALARI YER ARIYOR
Çanakkale merkezde ikinci OSB yatırımı olur mu?
Coğrafi olarak imkansız. Çan civarında bir bölge üzerinde duruldu. Biz kendi bölgemizdeki genişleme alanını bile mera vasfından zor çıkardık. Biga'da da aynı sorun var. Genişlemeye gidiyorlar ama yer yok. Köprü, Biga, Ezine gibi tüm bölgeyi etkiledi. Asos, Kadırga gibi yerler bizim gözümüzde ulaşılmaz bölgelerdi. Şimdi İstanbullu dağı taşı alıyor. Ciddi rakamlar konuşuluyor. Bize bedava verseler almazdık. Benim gıda işim var. Bize lojistik firmaları 15 günde bir gelirdi. Şimdi her gün geliyorlar, 'başkanım bize yer bul' diyorlar. Lojistik firmaları depo için Çanakkale'de yer arıyor. Önceden maliyet nedeniyle TIR'ını doldurmadan çıkmıyordu. Şimdi günlük sefer yapabilir, maliyeti kurtarıyor. Çok büyük hareketlilik sağladı. Çünkü sebze-meyve gibi ürünlerimizi İstanbul tüketiyor. O yüzden Çanakkaleli mutlu.