Şenay BÜYÜKKÖŞDERE
Cengiz Holding tarafından Mardin’in Mazıdağı ilçesinde 1.2 milyar dolarlık yatırımla kurulan Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri, kalkınma yoluyla tersine göçün simgesi oldu. Bin 500 kişiye doğrudan 25 bin kişiye de dolaylı yoldan istihdam sağlayan tesis, yerli gübre ve metal üretimiyle de her yıl yurt dışına çıkan 620 milyon doların Türkiye’de kalmasını sağlayacak. Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, “Bin 19 Mardinli çalışanın 847’si Mazıdağlılardan oluşuyor. Mardin’de geçen yıl işsizlik oranı yüzde 25’ken şimdi bu rakam % 20,6’ya indi” dedi.
MARDİN’İN ÇEHRESİ DEĞİŞTİ
Emre Kayışoğlu, yapılan yatırımla hem Mardin’in hem de Mazıdağı’nın çehresinin değişmeye başladığına dikkat çekti. Kayışoğlu’nun verdiği bilgilere göre, Mazıdağı’nın 2014 yılında 33 bin 70 olan nüfusu 2018’de 35 bin 757’ye yükselmiş. Bu rakamlar Mazıdağı’nın bölgede çekim merkezi olduğunu gösteriyor. 2012 ‘de Mazıdağı’nın bir kasaba gibi olduğunu hatırlatan Emre Kayışoğlu, “2012’de sadece bir lokanta olan ilçede şimdi 20’nin üzerinde yeme içme mekânı ve kafeler açıldı. Sadece 3 olan berber sayısı ise yine 20’nin üzerine çıktı. Artık ilçede 2 futbol takımı ve 1 spor salonu buluyor. Daha önceleri 400 - 500 lira olan kiralar bin 200 liraya yükseldi” diyor.
MÜHENDİSLER KÖYLERİNE DÖNDÜ
Mazıdağı’ndaki tesis, çalışacak fabrika olmadığı için şehir dışına taşınmak zorunda kalan üniversite mezunlarının köyüne dönmesine vesile oldu. 9 Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi İngilizce İşletme Bölümü mezunu Fatih Demir, İzmir’e gittiğinde memleketine dönüşün imkansız olduğunu ancak Eti Bakır’la büyüdüğü şehre geri döndüğünü söyledi. Yıldız Teknik Üniversitesi mezunu Nurşen Aktaş ise, “Arkadaşlarımın, ailemin yanında ve aradığım şirkette çalışıyorum” dedi.
DÜNYADA BİR ÖRNEĞİ DAHA YOK
Kayışoğlu tesis hakkında ise şu bilgileri paylaştı: “Dünyada metal geri kazanım tesisleri var. Ancak gübreyle entegre olan tek tesis bizimki. Fabrikamız yılda 350 milyon dolarlık gübre, 270 milyon dolarlık metal ithalatını önleyecek.”
Doğunun en büyük özel sektör yatırımı
• Yatırım, 5 ana fabrika 17 yardımcı tesisten oluşuyor.
• Tesise yapılan yatırım 1.2 milyar doları geçti.
• Hammaddenin yüzde 90’ı yerli olacak.
• Yeni gübre fabrikası, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin en büyük özel sektör yatırımı.
• Fabrika ilk etapta Türkiye’deki fosfatlı gübre pazarının yüzde 20’sine sahip olacak.
• Fabrikada yılda 500 bin ton DAP veya müdahili fosfatlı gübre türevleri üretilecek.