MERVE YILMAZ ORUÇ
İşitsel algı sistemi üzerine Türk akademisyenler tarafından geliştirilen Neurosound adlı yazılım, dünyada eğitim ve psikoloji alanında adından söz ettiriyor. Afyon Kocatepe Üniversitesi bünyesindeki Zafer Teknopark'ta akademisyen, mühendis ve psikologlar tarafından geliştirilen işitsel algı sistemi yazılımı; çocukların ve yetişkinlerin eğitimlerine ve kişisel gelişimlerine katkı sağladığı gibi; zeka geriliği, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, öfke kontrolü, gecikmiş konuşma gibi birçok problemin de çözümünde uzmanlar tarafından tercih ediliyor. Neurosound Türkiye'de 50'den fazla şehirde, yurt dışında ise Azerbaycan, Kazakistan, Kosova ve İngiltere gibi ülkelerde; psikolojik danışmanlık merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, eğitim kurumları ve psikiyatri kliniklerinde kullanılıyor. Eğitim ve psikoloji alanında adından söz ettiren yazılımı proje yürütücüsü Prof. Dr. Yusuf Karaca ve Neurosound sistemini kullanan çocukların ebeveynleri ile konuştuk. Çocuklarında disleksi, otizm, konuşma geriliği gibi sorunlar yaşayan ebeveynler, Neurosound sistemi ile tanıştıktan sonra kat ettikleri iyileşmeyi anlattı.
İŞİTSEL ALGI SİSTEMİ ÜZERİNDEN BEYNİMİZİ YENİDEN DÜZENLİYOR
Neurosound adlı program nedir?
Neurosound beynimizin dolayısıyla sinir sistemimizin özel olarak uyarlanmış sesler yoluyla uyarılması ve yeniden organize edilmesini sağlayan programların adı. Sinir sistemimiz beş duyu organımız vasıtası ile dış çevreden aldığı uyarımları beynimize iletir, beynimiz ise bu uyarımlar üzerinden gelen bilgiyi işleyerek öğrenme ve çevreye uyum sağlar. Duyu organlarımızın dış çevreden aldığı uyarımların yetersiz veya fazla olması sinir sistemimizin çalışmasını olumsuz etkiler. Bunun için bu algı sisteminin doğru çalışmasını düzenlemek gerekir. Neurosound sistemi işitsel algı yoluyla bu algı sisteminin yeniden düzenlenmesini sağlar. Neurosound temelde işitsel algı sistemi üzerinden beynimizi yeniden düzenlerken aynı zamanda bireyin ihtiyaçlarına uygun bilişsel, akademik ve psikolojik gelişim uygulamaları ile sağladığı etkiyi kalıcı hale getirir. Neurosound programı bu özelliği ile dünyada ve Türkiye'de eşsiz ve benzersiz bir program.
MÜHENDİSLER, PSİKOLOGLAR, ÇOCUK GELİŞİMİ UZMANLARI BİRLİKTE ÇALIŞTI
Bu programı oluşturmak için ne kadar zaman çalıştınız?
Neurosound programlarının temelini 2011 yılında Prof. Dr. Tuğrul Kandemir ile birlikte attık. Projenin amacı teknoloji yardımıyla çocukların öğrenme becerilerini geliştirmek ve öğrenme engelleri olan çocukların da bu engellerini ortadan kaldırmak idi. Projeden elde edilen başarılar neticesinde 2018 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Zafer Teknopark bünyesinde yeni bir ar-ge merkezi kurularak şu anda ülkemizde yaygın olarak kullanılan cihazlar, yazılımlar, testler ve diğer gelişim programları geniş bir ekip tarafından üretildi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği öğretim üyeleri projenin teknik cihaz ve yazılım kısmını; Psikoloji bölümü öğretim üyeleri programların içerik ve pedagojik süreçlerini üstelendi. Ayrıca kurumda çok sayıda psikoloji, PDR ve çocuk gelişimi uzmanlarının yanında yazılımcı ve mühendis kadrosu istihdam edildi. Projenin bir kısım finansmanında KOSGEB ar-ge desteklerinden yararlanıldı. Geri kalan kısımlarını biz karşılandık.
HER YAŞTAN İNSAN ÜZERİNDE KULLANILABİLİR
Kimler kullanabilir bu sistemi?
İnsanın zihinsel ve psikolojik gelişimi anne karnında başlar. Hayatın herhangi bir evresinde yaşanan çeşitli olumsuzluklar bilişsel veya psikolojik problemlere yol açar. Özellikle çocukluk dönemlerinde bu problemlerin çözülmesi çok önemli. Neurosound programlarının amacı başta çocuklar olmak üzere her yaştaki insanlarda görülebilen dikkat eksikliği, öğrenme zorlukları, bellek sorunları, akademik problemler, psikolojik ve davranışsal sorunlar gibi alanlarda problemlerin çözümünü sağlamak. Bu problemlerin kalıcı çözümü için bireylere öncelikle çeşitli testler yapılarak problemin odak noktası ve boyutu tespit edilir. Buna bağlı olarak kişiye özel uygulanacak işitsel algı programı ve beraberinde uygulanacak gelişim programları belirlenir. Tipik olarak bir çocuğa temelde dikkat sorunları ile ilgili program uygulanıyorsa bu çocuğa özel, bilişsel, akademik ve psikolojik ihtiyaçları da program içerisinde belirlenerek hepsi bir bütün olarak uygulanır. Ya da bir çocukta dikkat sorunları yanında öfke veya duygusal durumunda problem varsa Neurosound programları buna göre düzenlenir. Özellikle çocuklara uygulanan programlarda aile sürecin bir parçasıdır.
TÜRKİYE'NİN EN KAPSAMLI ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ PROGRAMINA SAHİBİZ
Disleksi ve otizm belirtileri yaşayan kişilerde yüksek oranda bu yazılım ile iyileşme görüldüğüne dair bilgiler var. Ülkemizde otizmli ve disleksi çocukların sayısı azımsanmayacak seviyede. Nasıl bir çözüm sağlıyor bu yazılım?
Neurosound sisteminde her problem alanı için özel dizayn edilmiş programlar var. Türkiye'nin en kapsamlı öğrenme güçlüğü programına sahibiz. Bu kapsamda otizm ve disleksi gibi alanlar için de özel yapılandırılmış programlarımız mevcut. Bu programın içinde okuma güçlüğü yaşayan çocuklar için disleksi programı ve matematik öğrenmede zorluk yaşayan çocuklar için de diskalkuli programı da mevcut. Bu programlar çocuklara doğrudan okuma veya matematik öğretmeye çalışmaz. Öncelikle bu çocukların zihinlerinin yeniden organize edilmesi gerekir. Bunun için hem Neurosound işitsel algı programı, bilişsel gelişim programı ve duyusal gelişim programı birlikte uygulanır. Hedeflenen gelişim sağlandıktan sonra okuma veya matematik eğitimi bunun üzerine inşa edilir. Böylece çocukta kalıcı bir gelişim sağlanmış olur.
Otizm çok geniş bir alanda ve çeşitlilik gösteren bir problem alanıdır. Bu yüzden bu alanda çalışmak daha zordur. Fakat özellikle atipik otizm alanında program uyguladığımız her çocukta mutlaka olumlu geri dönüşler alıyoruz. Bu alanda ise yine çocuk özel yapılandırılmış işitsel algı programı yanında duyu programı, bilişsel gelişim programı gibi uygulamalarımız var. Özellikle bu çocuklarda anne sesi uygulamamız ile çocukta kaygı düzeyini azaltmada oldukça etkili sonuçlar almaktayız. Otizmli çocuklar için özel hazırlanmış işitsel algı programı sayesinde çocukların dil konuşma becerileri artmakta, hareketliliği azalmakta, bilişsel becerileri de iyileşmekte. Burada Neurosound bu etkiyi nasıl meydana getiriyor sorusu akla gelebilir. Bu etkinin nasıl meydana geldiğini şöyle açıklayabiliriz. Neurosound sistemi aynı anda hava yoluyla kulaktan, titreşim yoluyla kemikten ses iletimi yapar. Bu ses sistemindeki özel ayarlar sayesinde orta kulak kaslarının çalıştırılması vücuda yayılan vagus sinirlerini de uyarır. Bunun sonucu olarak öfke kontrolü, duyguların düzenlenmesi ve içsel bir rahatlama sağlanır. Özellikle otizm vakalarında bu etkiler çocuğun pozitif değişiminin sağlanması açısından çok önemli. Bu rahatlamanın sağlanmasıyla birlikte ancak çocuk ile daha ileri düzey gelişme alanları için çalışma yapılabilir.
NEUROSOUND SİSTEMİ TIBBİ BİR TEDAVİ DEĞİL!
Neurosound sistemi sadece bir dinleti cihazından ibaret değil. Üç adet birbirinden farklı cihaz, yüzden fazla kitap ve içerik, onlarca dijital uygulama ve yazılım, terapi programları ve test sistemleri ile başlı başına bütünsel gelişim programıdır. Neurosound sistemi tıbbî bir tedavi değildir. Zaten bu alanlarda herhangi bir tıbbî tedavi de söz konusu değil. Neurosound bu alanda çalışan psikiyatr, özel eğitim uzmanı, psikolog ve eğitimcilere çok güçlü araçlar ve içerikler sunar.
YAKINDA DÜNYANIN HER YERİNE YAYILACAĞIZ
Bahsettiğiniz konular çocukların gelişimi için çok önemli. Peki bu yazılımı kimlere veriyorsunuz?
Sistemi kullanım kriterlerimiz var, buna göre bir kurumda en az bir psikolog veya psikolojik danışman olması zorunlu. Bu sebeple ilk olarak Neurosund sistemlerini psikolojik danışmanlık merkezlerinin kullanımına sunduk. Daha sonra geliştirdiğimiz programlar ve içerikler nedeniyle daha geniş bir kitleye hitap etmeye başladık. Ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, psikiyatri klinikleri gibi merkezlere de programlarımızı sunduk. Şimdi ise okul ve dershaneler de programlarımızı kullanmaya başladı. Çünkü Neurosound programları bireylerin bilişsel, akademik, psikolojik ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde çeşitli ve kapsamlı. Neurosound programları kendi alanında oldukça yeni ve çok genç bir sistem. Sistemlerimizin etkinliğini değerlendiren bazı tez, makale ve uluslararası bildiri yayınlarımızın bir kısmı yayınlandı. Yakında dünyanın her yerine yayılacağımızı söyleyebilirim. Çünkü Neurosound programları dünyada en kapsamlı içerik ve uygulamaları sunan tek sistem. Ayrıca yapay zekâ temelli uygulamalar geliştirmeye başladık. Hali hazırda Kazakistan, Azerbaycan, Katar, Makedonya, Kosova ve İngiltere'de şubelerimiz aktif olarak çalışıyor.
Miraç Melih Sevinç – Babası Ömer Sevinç
Çocuğumuzun iletişim sorunları vardı, bizi kesinlikle duymuyor ve söylediklerimizi dinlemiyordu. Aynı zamanda oldukça hırçın davranışlar sergiliyordu. Hiçbir oyuncakla uzun süre oynamıyor, hemen sıkılıp bırakıyordu. Sokakta yürümek bile bizim için zordu, elimizi tutmuyor ve kontrol edemiyorduk. Yaşadığımız şehirdeki Neurosound şubesine gittik. Çocuğumuzun yaşına uygun testler yapıldı, bizden de çocuğumuzun gelişimi ile ilgili detaylı bilgi alındı ve böylelikle başladık. Çocuğumuzda gözle görülür bir değişiklik var. Örneğin, dışarı çıktığımızda artık elimizi tutmaya başladı ve en önemlisi bizimle iletişim kurabiliyor; göz teması kuruyor ve ismiyle seslendiğimizde dönüp bakıyor. Ayrıca, ağzından küçük de olsa kelimeler dökülmeye başladı. Bu ilerlemeler bizim için gerçekten çok değerli.
Hüseyin Ertuğrul Başyiğit – Anne Hacer Başyiğit
Çocuğumuzda dikkat dağınıklığı, arkadaşlarıyla çevresiyle ilişkilerinde problem vardı. Derslerine odaklanamıyor ve okuduğu metinleri anlamakta güçlük çekiyordu. Ayrıca sosyal ortamlarda kendini ifade etmekte sıkıntılar yaşıyordu. Neurosound merkez şubede çalışan Selçuk Hoca sayesinde bu programla tanıştık. Çocuğumuzun yaşına uygun detaylı testler yapıldı, bizden de çocuğumuzun gelişimi ile ilgili bilgiler alındı. Şu anda dikkat eksikliği bayağı gitti. Okuduğunu anlayabiliyor ve ödevlerini biz hatırlatmadan kendisi yapmaya başladı. Düzgün cümleler kurabiliyor. Çevresiyle arkadaşlarıyla düzgün iletişim kurabiliyor.
Erva Bayram – Anne Melek Bayram
Çocuğumda disleksi ve kaygı problemleri vardı. Disleksi nedeniyle okuma ve yazmada zorlanıyor, harfleri karıştırıyor ve okuduğunu anlamakta güçlük çekiyordu. Bu durum özgüvenini olumsuz etkiliyordu. Kaygı problemi ise yeni ortamlarda huzursuzlanmasına ve arkadaşlarıyla iletişimde zorluk yaşamasına neden oluyordu. Disleksi ile ilgili özel program uygulandığını öğrendiğimiz Neurosound şubesine gittik. Çocuğumun okuma yazma ile ilgili sorunlara yönelik detaylı bir değerlendirme yapıldı. Neurosound uygulamasıyla birlikte adı MLP olan programı satın aldık. Programa başladıktan sonra çocuğumuzda gözle görülür olumlu değişimler yaşadık. Disleksi problemimiz büyük ölçüde çözüldü. Bu durum hem akademik başarısını artırdı hem de özgüvenini yeniden kazanmasına yardımcı oldu. Derslerine olan ilgisi arttı, odaklanma süresi uzadı ve bu sayede sınıfını başarıyla geçti. Kaygımız düzene girdi. Şu an kendini çok güzel ifade ediyor. Bize karşı duygu ve düşünceleri sosyal becerilerini güzel bir şekilde kazandı.
Eymen Özenç – Anne Hilal Özenç
Oğlumda gecikmiş konuşma vardı. Anne, baba, mama gibi kelimeler dışında başka kelime üzerine ekleyemiyorduk. Onun dışında biraz hırçınlığı, anneye aşırı bir bağlılık vardı. Neurosound merkez şubede çalışıyorum. Uygulanan programları ve yararlarını bildiği için çocuğumun gelişimini desteklemek istedim. Oğlumun yaşı küçük olmasına rağmen gelişimini değerlendirmeye yönelik ölçümler yapıldı. Konuşmamız inanılmaz arttı. Şu anda artık ikili, üçlü cümlelere geçtik. Anneye bağlılık azaldı. Buraya gelir gelmez direkt kendisi oyun odasına gidiyor. Beni iki, üç saat aramıyor sadece burada da değil evde sosyal alanlarda da bu şekilde. Tuvalet eğitimini de bu süreçte kazandı. Eymen'i tanıyan herkes değişimin inanılmaz farkında.