Tez, aday / doktora derecesi almak için gerekli bir araştırma çalışmasıdır. Belgenin önerilen hacmi 120-150 sayfadır. Tezi yazmadan önce bazı dikkat edilmesi gereken temel adımlar vardır ve bunlar olmadan araştırma çalışmalarına başlamak imkansızdır. Peki Tez nedir, nasıl hazırlanır? Üniversitelerde tez neden yazılır, örnekleri neler?
Üniversite öğreniminin bir noktasında ya da sonunda merak ettiğimiz ve hakkında bir şekilde bilgi sahibi olduğumuz tez yazımı, çoğunlukla lisansüstü öğreniminde ortaya çıkmaktadır. Daha çok üniversite yıllarında adını duyduğumuz ve akademik bir hedef belirleyen kişilerin araştırdığı bir kavram olarak tez, bilimsel yönteme dayalı bir önermeyi, düşünceyi öne sürmektir.
Şüphesiz üniversite yaşantısında lisans, yüksek lisans ve doktora sürecinin en zorlu dönemi tez yazımı safhasıdır. Araştırma safhasından yazımına kadar birçok detay üzerinde durulması gereken tez yazımı, doğru metotların izlendiği taktirde kolaylaştırılabilir.
Sav veya tez, bilimsel yöntemde belli ön bilgilere dayanılarak, henüz kanıtlanmamış fakat mevcut bilgilerle mantıksal olarak çelişmeyen, bilimsel araştırma sürecinde doğrulanmaya çalışılan düşüncelerdir. Tez çalışması yapıldıktan sonra intihal işleminden geçmesi gerekir, bundan sonra tez savunması yapılabilir. Bununla da, lisans derecesi veya yüksek lisans diploması ve derecesine sahip olunur.
TEZ YAZMAK NEDİR?
Mezuniyet- bitirme tezi, yüksek lisans ve doktora süreçlerinde karşımıza çıkan tez yazımı, bilimsel araştırmaya dayalı, kendi kuralları olan bir niteliğe sahiptir. Üniversite öğreniminde ilk yıllarında bilimsel ve toplumsal araştırma yöntemleri içeriğine sahip derslerle birlikte akademik makale yazımında da karşılaştığınıza benzer bir forma ve niteliğe sahip olan tez yazımı, öğrencilerin de aşina olduğu bir kavramdır. Bazı üniversitelerin son sınıfında zorunlu olarak bitirme tezi yer almaktadır. Lisans döneminde yazılan bu tezler, genellikle kağıt israfı olarak görülecek bir biçimde özensizce hazırlanmaktadır. Buna karşın ilgisini çeken konular ve konuyla alakalı bir sorunu olan öğrenciler lisans döneminde de tez yazımına önem göstermektedir.
TEZ NASIL YAZILIR?
Oldukça uzun bir süreye dayanan tez yazımı, belirli kurallar etrafında şekillendirilerek ilerlemeye dayanan bir süreçtir. Sizler için hazırladığımız haberimizde, doğru tez yazımı için üzerinde dikkat etmeniz gerekenleri listeledik.
Tez danışmanınız olacak olan hocayı doğru seçin. Tez danışmanlığınızı yapacak olan hocanın sizin seçeceğiniz konunuzla olan ilgisini, akademik geçmişini göz önüne alarak tez danışmanızı seçin.
İlginiz olan konuya yönelin. Tez sürecinin kaderini belirleyen unsur ise, seçeceğiniz tez konunuzdur. İlgi duyduğunuz bir konuyu seçmeniz, hem tez yazımında sizi moral ve motivasyon olarak yüksek tutacak hem de ilginizi her daim konuya vermenizi sağlayacaktır.
Seçtiğiniz konuyu sınırlandırın. Seçtiğiniz konu etrafında, konunuz eğer geniş bir araştırma alanını kapsıyorsa bunu sınırlandırmaya çalışın. Zira, geniş bir kapsamda incelediğiniz konuların ucu bucağını alamayabilirsiniz.
Hipotezinizi kurun. Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını sağlar. Yaptığınız okumalar ve araştırmalarınız neticesinde hipotezinizi geliştirin. Araştırmanızın ilerlediği zaman dilimi içerisinde
Araştırma planı geliştirin. Seçtiğiniz konu, geliştirdiğiniz ön hipotez doğrultusunda bir araştırma planı oluşturun. Okumalarınızı hangi süre içinde yapacağınız, yazım sürecine ne zaman başlayacağınız gibi bir kaba taslak plan oluşturmanızda fayda var.
Araştırma metodunu kesinleştirin. Tezinizi hangi araştırma metodu ya da metotları etrafında yapacağını kesinleştirmeniz son derece mühimdir. Bir araştırmada konunun özelliklerine göre kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülakat, istatistik vb. gibi yöntemlerden birkaçı kullanılır.
Okuma ve not alma çalışması. Hipoteziniz etrafında okuyacağınız kaynakları okumaya başlayın ve bu süreçte ilgili not alma işlemlerinizi de gerçekleştirin. Zira bu okuma ve not alma süreci tezinize yön veren en önemli kısımdır.
Kaynak kontrolü. Tezinizi yazarken yararlanacağınız basılı, görsel vb. kaynak kontrolünü yapın. Kitap, makale, rapor, gazeteler, seminerler, kongre bildirileri gibi tez konusuyla ilgili tüm kaynaklar toplanabilir.
Tez yazımı. Tüm bu süreçlerin akabinde en son ve en zorlu süreç tez yazımı sürecidir. Hipoteziniz etrafında yaptığınız okumalar ve not alma sürecinin sonunda tezinizi belirli bir süre dilimine yazarak yazabilirsiniz. Hipotezinizi dayandırdığınız kaynakların güvenilirliğinden şüphe edilmemeli, bulgularını ve genellemeleriniz nesnel olmalıdır. Tez metni açık ve anlaşılır olmalıdır. Ayrıca, araştırmanın bütün basamaklarının ve bulgularının tam bir açıklıkla ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde sunulması gerekmektedir.
TEZ NEDEN YAZILIR?
Lisans bitirme tezi ve Lisansüstü eğitim sürecinde tez yazmak zorunludur. Lisans döneminde bazı üniversite ve bölümlerde mezun olabilmeniz için belirlediğiniz bir konu ve sorun dahilinde bilimselliğe sadık kalarak tez yazmanız beklenmektedir. Lisansüstü eğitim hayatında ise tez yazmak için gönüllü olan siz olarak akademinin kütüphanesinde teziniz ile yer almanız ve bölümle-konuyla ilgili yetkinliğinizi tez aracılığıyla göstermeniz gerekmektedir.
TEZ YAZMA SÜRECİ NASIL YÖNETİLMELİ?
Tez yazımı, lisans ya da lisansüstü eğitim sürecinde karşınıza zorlu bir aşama olarak çıkmaktadır. Bu süreci en az stres ve yüksek verimlilikle geçirmek için zaman yönetimini sağlayarak tez yazımını ertelememek gereklidir. Daha sonra ise bir çalışma programı dahilinde tez için daraltılmış bir konu seçimi ve kaynak taraması yapılmalıdır. Bu süreci verimli bir şekilde bitirmek için motivasyonunuzu yükseltecek ve ilginizi sürdürebileceğiniz bir konu seçmek ve danışmanız ile iletişiminizi de sağlıklı yürütmeniz gerekir.
TEZ NASIL YAZILMALIDIR?
Öncellikle çalışma ve araştırma isteğinizin olduğu bir konuyu seçmeniz gerekiyor. Daha sonra ise ilgili alanda aktif bir geçmişi bulunan akademisyeni danışmanınız olarak seçmeli ve ilgili konuda kaynak taraması yaparak konunun ele alınışını, eksiklerini saptamalısınız. Literatür araştırmasında birincil ve ikincil kaynakları sınıflandırarak konu dahilinde notlar tutmalısınız.