Mavi Balina nedir? Mavi Balina intihara neden sürüklüyor? Bursa’da bir can daha alan Mavi Balina oyunu hakkında vatandaşlar araştırma yapıyor. Çocuklarını bu zehirli oyundan korumak isteyen ebeveynler Mavi Balina oyunu hakkında bilgi edinmek istiyor. Oyunun orijinal adı Siniy Kit. Bu ismin Rus rock grubu Lumen’in bir şarkısından alındığı düşünülüyor. Şarkının sözlerinde “Neden çığlık atarsın / Kimse sesini duymazken / Konu ne, konu ne” diyor. Şarkı “ağı delip geçemeyen devasa bir mavi balinanın” öyküsünü anlatıyor. Oyunun adıyla ilgili ortaya atılan bir başka iddia da zaman zaman balinaların açıklanamaz şekilde karaya vurup intihar eden hayvanlar olması. Peki Mavi Balina oyunu neden intihara sürüklüyor? Oyunun orijinal adı Siniy Kit. Bu ismin Rus rock grubu Lumen’in bir şarkısından alındığı düşünülüyor. Şarkının sözlerinde “Neden çığlık atarsın / Kimse sesini duymazken / Konu ne, konu ne” diyor. Şarkı “ağı delip geçemeyen devasa bir mavi balinanın” öyküsünü anlatıyor. Bu oyun, Rusya’da ilk kez araştırmacı bir gazetecinin 12 yaşındaki bir kız çocuğunun intiharının ardından yaptığı araştırma sonucunda ortaya çıkarıldı. Rusya’da 2016 yılında Nisan ve Kasım ayları arasında 130’dan fazla çocuk intihar etti. Gazeteci, Mayıs 2016’da ergenler arasında bu tarz oyunların oldukça popüler olduğunu ve bu gençlerin internette kendi aralarında iletişim kurabildikleri çok sayıda “ölüm grubunun” bulunduğunu tespit etti.
MAVİ BALİNA NEDİR?
Oyunun orijinal adı Siniy Kit. Bu ismin Rus rock grubu Lumen’in bir şarkısından alındığı düşünülüyor. Şarkının sözlerinde “Neden çığlık atarsın / Kimse sesini duymazken / Konu ne, konu ne” diyor. Şarkı “ağı delip geçemeyen devasa bir mavi balinanın” öyküsünü anlatıyor.
Bu oyuna bir şekilde katılan kişilerden, çoğu şiddet içeren 50 talimatı yerine getirmesi isteniyor. 50 günlük bir süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekliyle kol ve bacakların kesilmesi, belirli bir süre boyunca kimse ile görüşülmemesi, yüksek sesli olarak müzik dinlenilmesi gibi aşamalar yer alıyor. 50. günün sonunda da kişiye son aşama olan “yüksekten atlayarak ya da kendini asarak” intihar etme komutu veriliyor. Oyunun adıyla ilgili ortaya atılan bir başka iddia da zaman zaman balinaların açıklanamaz şekilde karaya vurup intihar eden hayvanlar olması.
Oyunun hızla yayılmış olmasında sosyal medya önemli rol oynuyor. Özellikle 10-14 yaş arasındaki gençler hedef alınıyor. Bu oyunu düzenleyenler, belli etiketler kullanarak ya da sıkça ziyaret edilen gruplara mesaj atarak gençleri oyuna dahil etmeye çalışıyor.
Bu oyun, Rusya’da ilk kez araştırmacı bir gazetecinin 12 yaşındaki bir kız çocuğunun intiharının ardından yaptığı araştırma sonucunda ortaya çıkarıldı. Rusya’da 2016 yılında Nisan ve Kasım ayları arasında 130’dan fazla çocuk intihar etti. Gazeteci, Mayıs 2016’da ergenler arasında bu tarz oyunların oldukça popüler olduğunu ve bu gençlerin internette kendi aralarında iletişim kurabildikleri çok sayıda “ölüm grubunun” bulunduğunu tespit etti.
Çocukları intihara sürükleyen bu oyun, genellikle Rus sosyal medya sitesi Vkontakte ve Instagram üzerinden yayılıyor. Dünyanın farklı yerlerinde bu oyunla ilgili alınan önlemleri derledik:
Sosyal medya siteleri, özellikle Mavi Balina oyunuyla bağlantılı olduğu söylenen intihar vakalarının artmasının ardından çeşitli önlemler aldılar.
Tumblr, özellikle Mayıs 2016’da site içerisinde Mavi Balina bağlantılı aramaların çok ciddi miktarda arttığını tespit etti. Bunun üzerine site, arama sonuçlarını göstermeden önce kullanıcıya bir uyarı mesajı vermeye başladı. Bu mesajda, kullanıcının bulunduğu ülkede psikolojik destek için arayabileceği ücretsiz telefon numaraları gösteriliyor.
YouTube da aynı şekilde “Mavi Balina” kelimeleriyle arama yapıldığında benzer bir pencere açılıyor. Instagram’da da Mavi Balina ile bağlantılı etiketlerle ilgili arama yapıldığında kullanıcıya üç seçenek sunan bir pencere açılıyor. “Yardımcı olabilir miyiz?” başlıklı pencerede Yardım Alma, Sonuçların Görüntülenmesi ve İptal olmak üzere üç seçenek yer alıyor. Ancak bu uyarıların İngilizce terimlerle, yani #BlueWhale olarak arandığında görüldüğü, Türkçe Mavi Balina kelimeleriyle arama yapıldığında ise çıkmadığı anlaşıldı.
ÇOCUKLAR NEDEN MAVİ BALİNA OYUNUNA İLGİ GÖSTERİYOR?
Çocukların bu tür oyunları oynamasının bir sebebinin de merak olduğuna değinen Kocaeli Üniversitesi Uygulama ve Araştırma hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastanesi Çocuk Psikiyatrisi Doç. Dr. Nursu Çakın Memik ise, “Mavi Balina, bu tarz bilgisayar oyunları ve bu riskli davranışlar buz dağının görünen kısmı sadece. Altta yatan bir sürü faktör var aslında. ‘Çocuk buna neden ihtiyaç duyuyor, yapabileceği daha sağlıklı neler var?' sorularını cevaplamak gerekir. Ailenin bunu fark etmesi gerekiyor. O nedenle bu Mavi Balina oyunu merak konusu tabi ki. İnsanlar ismini bile telaffuz etmek istemiyor bazen. Çünkü insanlar bunun üzerinde konuştukça daha çok merak ediyorlar, araştırıyorlar ve kendilerini bu oyunun içinde buluyorlar” şeklide konuştu.
Oyunu çok tehlikeli olduğunu vurgulayan Memik, çocukların bu tür oyunlara yönetiminin nasıl giderileceğine değinerek, “Eğer aile çocuğunun Mavi Balina gibi riskli oyunlar oynadığını fark ediyorsak, mutlaka o ailenin bir uzmandan yardım alması gerektiğini biz öneriyoruz. Çünkü çözümü için sistemli bir şekilde ilerlemek gerekiyor. ‘Bu çocuk neden böyle bir oyunu oynama sebebi duyuyor?' gibi soruları saptamak lazım ve yavaş yavaş ilerlemek gerekiyor” şeklinde konuştu.
Ebeveynlerin çocuğunun bu tür oyunları nasıl fark edebileceği hakkında bilgi veren Memik, “Eğer çocuk aileden birazda kopuyorsa, biraz daha uzaklaşıyorsa, endişeliyse, gece uykuları bölünüyorsa, özellikle gece bilgisayarda vakit geçiriyorsa anne ve babanın şüphelenmesi lazım. Sürekli anne ve babanın çocuğunun başında olması gerekmiyor ama arada onu takip etmesi, bazı şeylerin farkında olması gerekir. Anne ve baba çocuğu tanıyorsa çocuğundaki değişiklikleri gözlemler” ifadelerine yer verdi.
Birçok ülkede ergen intiharlarına yol açan Mavi Balina oyunu için hükümet harekete geçti. Ulaştırma Bakanlığı internet sağlayıcılarını uyardı. Oyunu yönetenlere ceza uygulanacak. Emniyet oyun için link gönderenleri sıkı takibe alacak.
Sabah gazetesinden Hazal Ateş ve Eda Işık'ın haberine göre, dünya genelinde internet üzerinden salgın gibi yayılan ve intiharlara neden olan 'Mavi Balina' isimli oyuna karşı üç koldan harekete geçildi. Ulaştırma Bakanlığı internet sağlayıcılarını resmi olarak uyarırken, BTK ile İçişleri Bakanlığı ortak çalışma başlattı, oyunları yönetenlere ağır cezalar gelecek. Emniyette oyunun oynanabilmesi için link gönderenleri takibe alacak. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Mavi Balina oyununun kişiler arasındaki linklerle yayıldığına dikkat çekerek yarattığı tehlikelere karşı aileleri uyardı.
ÖLÜM MAKİNESİ
Mavi Balina'nın bugüne kadar 142 öğrencinin intiharıyla bağlantılı olabileceği belirtiliyor. Bakan Arslan "Bu tür akımların, internet ve çeşitli sosyal paylaşım platformlarında, gizlilik içerisinde kötü niyetli kişiler tarafından linkler ile yayıldığı bilinmekte. Amacı, ağına düşürdüğü kullanıcılara zarar vermek olan sözde oyun yöneticisi olduğunu iddia eden internet korsanları tarafından virüs içeren bir link ile yayılmakta. Bu virüs bilgisayar korsanına kişinin kişisel bilgilerine erişim imkanı tanımakta dolayısıyla virüsü kontrol eden kişi kurbanı üzerinde şantaj yapmak suretiyle bir otorite kurmakta ve bu otorite üzerinden kurbana bir takım günlük görevler vermekte. Oyuna katılım sağlayan kurbanlara korku ve şiddet temalı görevler verilerek ruh sağlıklarının bozulması sağlanmakta. Bakan Arslan ailelere çocuklarının internet kullanım alışkanlıklarını denetlemelerini tavsiye ediyor.
Oyuna Mavi Balina adının verilmesinin nedeninin bu balina türlerinin artık iyileşemeyecek kadar hasta veya yaralı olduklarında kendilerini karaya vurmalarından kaynaklandığı ortaya çıktı.
STANDART ADRESİ YOK
BTK'nin ilk incelemelerine göre incelemeye göre oyun, tarayıcı tabanlı değil ve sosyal medya gibi ortamlarda "oyun yöneticisi" tarafından gizlice gönderilen linklerle çocuklara geliyor. Oyunun engellenmesine yönelik standart bir adresi bulunamıyor.
OYUNUNU SAVUNDU 3 YIL HAPİS ALDI
Oyunun yapımcısı Rus Philipp Budeikin (21) intiharlar için toplumda temizlik yaptığını söyleyerek kendisini savundu. Budeikin'e 3 yıl hapis cezası verildi.
TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizmi Komisyonu Sözcüsü Mustafa Ilıcalı: Bu uluslararası alanda çözümler bekleyen bir sorun. Çünkü bu oyunun mağdurları tüm dünyada.
AK Parti Adana Milletvekili Necdet Ünüvar: Çocuklar için sanal mahremiyet önemli. Çocukların kişisel bilgileri sanal ortamda kısıtlı ve dikkatli paylaşılmalı. Aileyi bilinçli hale getirmek lazım.