OSMAN NURİ CERİT
Astana ve Soçi Zirveleri’nin zemininde olgunlaşan yeni Suriye Anayasası’nın yazım süreci için geri sayım devam ediyor. BM çatısı altında Cenevre’de hazırlanacak anayasayı kaleme alacak 40 kişilik komitenin oluşumu büyük oranda tamam. Komitenin en geç Ekim ayında çalışmalarına başlaması planlanıyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in gözetiminde görev yapacak olan yaklaşık Komite’nin önemli bölümü, Türkiye-Rusya-İran’ın katılımıyla gerçekleşen Soçi Zirvesi’nde hazırlanan 150 kişilik listedeki isimlerden oluştu. Yeni Suriye Anayasası’nı kaleme alacak olan komitenin taslak şekli, Soçi’nin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran’la da paylaşıldı. Ilımlı muhalifler, Şam Rejimi ve Suriye’deki etnik ve mezhepsel grupların temsilcilerinden olaşan listenin büyük oranda kabul gördüğü, Türkiye’nin itiraz ettiği az sayıdaki ismin ise üzerinin çizildiği öğrenildi. Komitede, PYD ve DEAŞ gibi terör örgütleri temsil edilmeyecek. Terör örgütleri dışına kalan Suriye’deki tüm taraflar yeni Anayasa yazım sürecinde söz sahibi olacaklar.
İSTANBUL’DA YENİ ZİRVE
Komite’nin çalışma ve karar alma sistemi ile çalışma takvimine ilişkin ayrıntılar, garantör ülkelerin önerileri kapsamında Cenevre’de belirlenecek. Komite’nin işleyiş süreci, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ev sahipliği, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin katılımıyla 11 Eylül’de İstanbul’da toplanacak olan Türkiye-Rusya-İran Üçlü Mekanizma Zirvesi ile hızlanacak. Üçlü Zirve’nin ardından, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya Liderleri kısa sürede biraraya gelecek.
GERİ DÖNÜŞ DÜZENLEMESİ
Bu görüşmelerden çıkan sonuçlar öneri olarak BM Genel Sekreterlığı’ne sunulacak. Ardından BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in açıklayacağı tarihte Komite Cenevre’de toplanarak çalışmalarına başlayacak. Yeni Suriye Anayasa’nın kırmızı çizgisi ise Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması olacak. Anayasa’da Suriye’de normalleşme sürecinin takvimi, normalleşmeye geçiş sürecinde oluşturulacak gecici hükümetin oluşumu, demokratik seçimlerin nasıl yapılacağı ve geçiş sürecinin yol haritası da çizilecek. Yeni Anayasa’da, iç savaştan kaçarak başta Türkiye olmak üzere