HABER MERKEZİ
Geçtiğimiz günlerde Malezya'da açılan Langkawi Uluslararası Denizcilik ve Havacılık Fuarı'nda (LIMA) Çin'in J-10CE savaş uçağı, askeri yetkililer, endüstri uzmanları ve küresel savunma meraklılarından oluşan kalabalıkların ilgisini çekerek fuarın odak noktası haline geldi.
Çin Hava Kuvvetleri'nin (PLAAF) temel direği olan Chengdu J-10C'nin ihracat varyantı olan J-10CE, uygun maliyetli ve gelişmiş çok amaçlı bir savaş uçağı olarak sergileniyor. 20-24 Mayıs tarihleri arasında Langkawi'de düzenlenen LIMA 2025, kazançlı Güneydoğu Asya pazarından pay almak için yarışan dünyanın dört bir yanından savunma şirketlerini bir araya getirdi.
BATI VE RUSYA İÇİN İYİ BİR ALTERNATİF
Çin, devlete ait Çin Ulusal Havacılık Teknolojisi İthalat ve İhracat Şirketi (ATIC) aracılığıyla J-10CE'nin varlığından yararlanarak küresel silah ticaretinde Batı ve Rusya'nın hakimiyetine meydan okuyor ve bu jeti, hava kuvvetlerini modernize etmek isteyen Malezya gibi ülkeler için geçerli bir seçenek haline getiriyor.
Uçağın fuarda sergilenmesi ve son dönemdeki savaş alanındaki performansı, uçağın kabiliyetleri, uygun fiyatı ve Çin'in savunma sektöründeki artan etkisinin daha geniş jeopolitik etkileri hakkında tartışmaları ateşledi.
F-16'YA CİDDİ BİR RAKİP
J-10CE, Amerikan F-16 Fighting Falcon ve İsveç Saab Gripen gibi Batı platformlarıyla rekabet etmek üzere tasarlanmış 4.5 nesil çok amaçlı bir avcı uçağıdır. Chengdu Aircraft Industry Group tarafından geliştirilen jet, ilk olarak 2006 yılında PLAAF'ta hizmete giren J-10 serisinin bir evrimidir.
İhracat için tasarlanan J-10CE, onu modern hava muharebesinde zorlu bir rakip yapan bir dizi gelişmiş sisteme sahiptir. İtki vektörleme yeteneklerine sahip tek bir WS-10B turbofan motoruyla güçlendirilen jet, gelişmiş manevra kabiliyeti sunarak hava muharebelerinde kritik öneme sahip yüksek çeviklikli manevraları gerçekleştirmesini sağlar.
Çin'in havacılık teknolojisinde kendi kendine yetebilme çabasının bir ürünü olan motor, yaklaşık 31.000 pound itme gücü sağlıyor ve Mach 1.8'lik maksimum hız ve yaklaşık 550 deniz mili muharebe yarıçapı sağlıyor. Uçağın kanatçıklı delta-kanat konfigürasyonlu gövdesi, hız ve çeviklik arasında bir denge sağlayarak onu hem havadan havaya hem de havadan yere görevler için uygun hale getiriyor.
GELİŞMİŞ SİSTEMLERE SAHİP
J-10CE'nin çekiciliğinin merkezinde, önceki nesil savaş uçaklarında bulunan mekanik taramalı radarlara göre önemli bir sıçrama olan aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarını da içeren gelişmiş aviyonik paketi yer alıyor.
Çin'in Nanjing Elektronik Teknolojisi Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen KLJ-10'un bir türevi olduğuna inanılan bu radarın, 170 kilometreye kadar menzillerde birden fazla hedefi takip edebildiği ve üstün durumsal farkındalık sağladığı bildiriliyor. Jetin kokpiti, çok işlevli ekranlara sahip modern bir cam arayüz, bir head-up ekranı ve pilotların hedeflere hassas bir şekilde müdahale etmesini sağlayan kask üstü bir nişangah içeriyor.
J-10CE ayrıca düşman uçaklarının pasif olarak tespit edilmesini sağlayan ve gizli tehditlere karşı hayatta kalma kabiliyetini artıran bir kızılötesi arama ve izleme (IRST) sistemiyle donatılmıştır. Radar uyarı alıcıları ve karşı önlemler de dahil olmak üzere elektronik harp paketi, çekişmeli ortamlarda çalışma yeteneğini daha da güçlendirir.
J-10CE'NİN CEPHANELİĞİ
J-10CE'nin silah cephaneliği de aynı derecede etkileyicidir ve geniş bir yelpazede hava-hava ve hava-kara mühimmatları taşıyabilir. Jet, ihraç varyantı PL-15E'de 145 kilometreye kadar menzili bildirilen PL-15 uzun menzilli hava-hava füzesini konuşlandırabilir ve bu da onu görsel menzilin ötesindeki çatışmalar için etkili bir araç haline getirir.
Yakın muharebe için, yüksek görüş dışı yeteneklere sahip PL-10 kısa menzilli füze, J-10CE'nin çevik hedeflere etkili bir şekilde müdahale etmesini sağlar. Uçak ayrıca lazer güdümlü bombalar ve gemi karşıtı füzeler gibi hassas güdümlü mühimmatlar da taşıyabilir ve bu da onu kara saldırısı ve deniz saldırısı rolleri için çok yönlü hale getirir.
11 adet sabit noktaya sahip J-10CE, hava üstünlüğünden düşman hava savunmasını bastırmaya kadar çeşitli görev profilleri için yapılandırılabiliyor ve farklı operasyonel ihtiyaçları olan hava kuvvetlerine esneklik sağlıyor.
J-10CE'nin son dönemdeki muharebe performansı, LIMA 2025'teki varlığına önemli bir ağırlık kattı. Raporlar, J-10CE'nin tek yabancı alıcısı olan Pakistan Hava Kuvvetleri'nin, Cammu ve Keşmir'deki artan gerginliğin ardından Mayıs 2025'te jeti Hindistan uçaklarına karşı bir dizi angajmanda kullandığını gösteriyor.
ABD'li yetkililer, Pakistan'ın PL-15E füzeleriyle donatılmış J-10CE'lerinin, 7 Mayıs'ta yaşanan çatışmada, aralarında Dassault Rafale'nin de bulunduğu en az iki Hint savaş uçağını düşürdüğünü doğruladı. Bu, Çin yapımı uçaklar için önemli bir dönüm noktası oldu.
J-10CE'nin LIMA 2025'te sergilenmesi, Çin'in Güneydoğu Asya ülkelerine, özellikle de Rus yapımı Su-30MKM ve MiG-29 savaş uçaklarından oluşan eski filosunu yenilemek isteyen Malezya'ya ulaşma stratejisinin bir parçası.
Malezya'nın çok amaçlı savaş uçağı (MRCA) programı, Amerikan F/A-18E/F Süper Hornet'leri, Fransız Rafale'leri ve Rus Su-57E gizli savaş uçakları da dahil olmak üzere çok sayıda tedarikçinin ilgisini çekti. CATIC liderliğindeki Çin'in sunumu, J-10CE'nin Batılı alternatiflere kıyasla uygun fiyatlı olduğunu vurguluyor.