AA
Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin 7 Nisan'da görevini devrettiği Başkanlık Konseyinin üyeleri, 19 Nisan'da geçici başkent Aden'deki mecliste yemin ederek görevlerine başladı.
Reşad Muhammed el-Alimi liderliğindeki Başkanlık Konseyi, biri başkan ve her biri başkan yardımcısı kabul edilen 8 üyeden oluşuyor.
Başkanlık Konseyi Başkanı Alimi, tören sırasında yaptığı konuşmada, Yemen'de "siyasi, askeri, güvenlik, ekonomik ve toplumsal sorunları iş birliği ve uzlaşı temelinde çözme" sözü verdi.
Alimi, darbeyi ve savaşı sona erdirmek, devleti geri almak, barışı sağlamak, ekonomik durumu ve yaşam koşullarını iyileştirmek ile geçici başkent Aden başta olmak üzere ülkede devlet kurumlarının yeniden inşa edilmesi gerektiğini kaydetti.
Çok defa İran destekli Husilerin gerçekleştirdiği darbeyi ortadan kaldırmanın gerekliliğine vurgu yapan Alimi, askeri çatışmanın bitmesi konusunda "heyecanlı konuşmalar" yapmadı.
Alimi, öncesinde de 8 Nisan'da yaptığı ilk açıklamada, Konsey'in kapsamlı barışın sağlanması için çaba sarf edeceğini söyledi.
Alimi, Başkanlık Konseyi'nin "Barış Konseyi" ancak aynı zamanda vatanı savunma konseyi de olduğuna vurgu yaptı.
Bu kapsamda Konsey, ülkedeki krizin sona ermesi için çalışmalarını Husilerle mücadeleye ve darbeyi sona erdirmek için adımlar atma üzerine yoğunlaştırdı.
EKONOMİ DOSYASI
Bunun yanı sıra ekonomi dosyası da Başkanlık Konseyinin üzerine eğildiği karmaşık konular arasında ön plana çıkıyor.
Yemen, son aylarda tarihindeki en kötü ekonomik krizi yaşıyor. Savaştan önce 2015 yılında 1 dolar 215 Yemen riyaliyken, şu an hükümetin kontrolündeki bölgelerde 1 dolar, bin riyali geçmiş durumda.
Yemenliler, ekonomik sorunların çözülmesini ve bunun olumsuz etkilerinin azalmasını temenni ediyor.
Daha önce hükümet bu krizi çözmek için çaba sarf etse de yerel para biriminin dolar karşısında değer kaybını ve bunun halka yansımasını önleyemedi.
Yerel para biriminin değer kaybı geçici başkent Aden ve diğer kentlerde protestolara neden oldu.
Başkanlık Konseyi Başkanı Alimi, 2 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, ülkedeki kalkınma projelerine destek için özel taahhütlerin uygulanmasına yönelik Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan'la ortak komite kurulması amacıyla anlaşma yapıldığını bildirdi.
Bu açıklama, Alimi'nin BAE ve Suudi Arabistan'ı ziyaret ederek, bu iki ülkeden yetkililerle Yemen hükümetine destek yollarının ele alındığı görüşmelerin sonunda geldi.
Alimi'nin açıklamalarına göre, projeler güvenlik ve askeri alanların yanı sıra elektrik, enerji, su ve yol üzerine yoğunlaştı. Alimi ayrıca Merkez Bankasına destek planlarına da işaret etti.
ASKERİ KURUMLARIN BİRLİĞİ
Başkanlık Konseyinin yoğunlaştığı bir diğer konu da askeri kurumlar meselesi. Geçen yıllar boyunca askeri kurumlar arasındaki çatlaklar ve bölünmüşlükler sürdü. Hali hazırda ordu bünyesinde pek çok teşkilat var ve bunlar askeri karar birliğinden yoksunlar. Bu da Husiler karşısında kesin sonuç alamamanın sebebi olarak görülüyor.
Ülkenin farklı bölgelerinde farklı askeri güçlerin konuşlanmış olduğu göz önüne alındığında da bu mesele büyük önem kazanıyor.
Öyle ki doğuda Marib, Cevf, Şebve; güneyde Taiz ve Ebyen başta olmak üzere Husilerden alınan vilayetlerin çoğunda yer alan ulusal ordunun yanı sıra güneyde Aden, Ed-Dali ve Lahec'de BAE tarafından desteklenen Güney Geçiş Konseyi (GGK) güçleri, Hudeyde'den Bab el-Mendeb'e kadar Yemen'in batı kıyılarında eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in (1947-2017) yeğeni Tarık Salih'e bağlı güçler, ülkenin batısı ile Şebve'de ise Yemen ordusuna bağlı Amalika Tugayları konuşlanmış durumda.
Başkanlık Konseyi, bu güçlerin tamamını Savunma Bakanlığı çatısı altında bir araya getirebilirse bu büyük bir başarı olacak. Bu bütünleştirme durumu güvenlik güçleri için de sağlanırsa Aden'de güvenli bir atmosfer oluşacak.
Bu uygulamalar, Yemen hükümeti ve GGK arasında Kasım 2019'da imzalanan Riyad Anlaşması'nda yer almasına rağmen hayata geçirilemedi ve o günden bu yana askıya alınmış durumda.
- Askeri teşkilatların önde gelen isimleri Konseye katıldı
Husilerle mücadelede askeri teşkilatların önde gelen 3 lideri Başkanlık Konseyinin bünyesine dahil edildi.
Güney bölgelerinde GGK'ye bağlı Hizam el-Emni güçlerinin lideri Aydarus Kasım ez-Zebidi, "batı sahili ulusal direnişçiler lideri" olarak tanınan Tarık Salih ile Amalika Tugayları lideri Ebu Zer el-Mehrami konseyde 3 lider olarak yerini aldı.
Yerel uzmanlar bu adımın askeri düzenlemelere katkı sağlayacağı, ordu bünyesindeki bölünmüşlük ve koordinasyon yoksunluğunun sona ermesine yardımcı olacağı yorumlarını yapıyor.
Nitekim Konsey üyelerinden Mehrami, 24 Nisan'da Savunma Bakanlığı bünyesindeki birimlerin müdürleri ile yaptığı görüşmenin ardından Konseyin Riyad Anlaşması uyarınca askeri kurumları tek çatı altında toplama konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.
"FIRSATIN DEĞERLENDİRİLMESİ GEREK"
Yemenli siyasi analist Yakup el-Atvani, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, ülkede hali hazırdaki siyasi durumların Konseyin askeri kurumları Savunma Bakanlığı bünyesinde birleştirmesi için gerçek bir fırsat sunduğunu dile getirerek, "Bu fırsatın en kısa zamanda değerlendirilmesi gerekiyor." dedi.
Atvani, Konseyin Husilerden kurtarılan bölgelerdeki askeri durumları düzenleme konusunda başarılı olma imkanı olduğunu söyledi.
Savunma Bakanı Muhammed el-Makdişi'nin Aden'de temaslarını sürdürdüğünü, GGK'ye bağlı askeri birimleri ziyaret ettiğini aktaran Atvani, ancak yine de hala Konseyin, ateşkes sona erdiği takdirde Husilerle mücadelede askeri birlikleri düzenleme ve kurumları tek çatı altında toplama konusunda somut kararları olmadığına dikkati çekti.