Uygur ve Hui Müslümanları sistematik asimilasyonun hedefinde

Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki Müslümanların çoğunluğunu oluşturan Huiler, ve Özerk Sincan Uygur bölgesindeki Müslümanlar, Çin'in sistematik asimilasyonunun hedefinde.

1

Çin'in 56. etnik kökeni sayılan ve ülkedeki en kalabalık Müslüman toplum olma özelliğine sahip Huiler olarak bilinen Müslüman topluluk, Çin'in dini inanca sahip her gruba uyguladığı baskı ve zulümden nasibini alıyor. Ülkede Müslüman Uygur Türkleri, Budisler, Hristiyanlar ve bir inanca sahip her azınlık, ''Çin tipi Kominizm'' denilen yönetim anlayışının zorbalığı altında.

 
Çin'in zulmü altındaki Uygur bölgesinde yaşayan Müslümanlara nazaran günümüze kadar daha az baskı gören Huiler, yerlerinden edilme tehlikesi ile karşı karşıya. Hui camilerinin yıkım kararları, Çin polisi ile Müslüman halkı karşı karşıya getiriyor.
 
Ülkenin Yunnan eyaletindeki 3 caminin yıkımını protesto eden Hui Müslümanları, Çin polislerinin sert müdahalesine maruz kaldı. Protestoculardan bazıları polise direndikleri gerekçesi ile gözaltına alındı.

600 yıllık Weiju Camii için direndiler
 
Çin hükümeti geçtiğimiz ağustos ayında, Huilerin yaşadığı Ningşia eyaletinde inşaatı yeni tamamlanan Weiju Camii'nin ruhsatsız olduğunu öne süererk yıkım kararı almıştı. Müslümanlar ise iddiaların asılsız olduğunu öner sürmüş ve ''Madem ruhsatı yoktu neden bugüne kadar karışmadınız?'' iddiasını savunmuştu. 
 
Çin Kültür Devrimi sırasında yıkılan ve yeniden restore edilen 600 yıllık caminin yıkım kararı, on binlerce Müslümanı sokağa döktü. Veycou yerel hükümeti Müslümanların sokağa direnci sonucunda yıkım kararını askıya almıştı.
 
2018 yılının başında alınan bir kararla, Ningşia bölgesinin yanındaki Linşia'da, 16 yaşından küçük olanların dini faaliyetlerde bulunması yasaklanmıştı. Bölgedeki Müslümanlar atılan adımların tamamen, Müslümanların dini vecibelerini yerine getirmelerini önlemeye yönelik olduğunu belirtiyor. 
 

 


Azınlıklar baskı altında
 
Batı dünyasının sempatiyle baktığı Dalay Lama gibi bir liderlerinin oluşu, Tibet'teki Budistlerin gördüğü baskıyı dünya kamuoyuna duyurmasını sağlıyor. 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso'nun geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada, Tibet'e yönelik askeri baskıları nedeniyle ''Pekin yönetimine uluslararası baskı uygulayın'' çağırısında bulundu. Uluslararası insan hakları örgütleri, Çin'in Budist kültürünü sistematik bir şekilde ortadan kaldırmaya yönelik faaliyetler yürüttüğünü, Dalay Lama'ya yakın rahiplerin işkence gördüğünü ileri sürüyor.
 
Sayıları kasin olmamakla birlikte 30 milyon civarında olduğu tahmin edilen Çin'deki Hristiyanlar, diğer azınlıklara nazaran daha az baskı görüyor. Ancak Çin polisi Wenzhou eyaletindeki kiliselere sık sık baskın düzenliyor. Bazı kiliselerin yıkıldığı ya da haçlarının yerinden söküldüğü belirtiliyor. Öte yandan uzmanlar, hükümetin ''Çin tipi Hristiyanlık'' adı altında yeni faaliyetler yürüttüğünü iddia ediyor.
 

 


Zulmün en şiddetlisi Doğu Türkistan'da
 
Çin'in baskıcı politikalarından en çok etkilenen bölge ise Müslüman Türklerin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi. Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre 1 milyon Uygur, kitlesel olarak asimilasyona maruz kaldıkları toplama kamplarında bulunuyor. Müslümanların dini vecibelerini yerine getirmesine izin verilmiyor.
 
Pekin yönetimi keyfi tutuklamalar, gözaltında işkence, dini yaşantıya müdahaleyle  ve bölgedeki Müslümanları asimile etmek için kurduğu kamplarda insan haklarını ayaklar altına alıyor.
 
''Yeniden eğitim'' adı altında kurulan kamplarda bulunan Müslümanların ifadelerine göre insanlar, bu kamplarda beyin yıkama prgramları ve dini inançlarını terk etmelerine yönelik baskı ve zulme maruz kalıyor.
 
İnsan Hakları Gözlemevi'nin (HRW) ekim ayında yayımladığı raporda, Çin hükümetinin Müslüman Türk azınlığa yönelik insan hakları ihlalleri ve sistematik asimilasyonu bir kez daha gözler önüne serildi.
 
BM'nin ağustos ayındaki Cenevre toplantısına katılan insan hakları kuruşları, Pekin yönetiminin bölgede ''sakıncalı tutumları'' olduğu gerekçesiyle birçok insanı siyasi kamplara aldığını açıkladı.

(star.com.tr)