1
“Skripal Davası” nedeniyle 60 Rus diplomatın ABD’den sınır dışı edilmesi sonucu Washington’daki Rusya Büyükelçiliğindeki görevli sayısının yarıdan fazla azalacağı belirtildi.
Rusya’nın ABD Büyükelçisi Anatoliy Antonov’un 26 Mart tarihinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu yaklaşık (olarak) (görevlilerin) yarısından fazlası. Daha yeni geldim ve tam olarak hesaplamadım” diye konuştu.
ABD Başkanı Donald Trump, ABD’deki 60 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini ve Seattle’daki Rus Konsolosluğunun kapatılacağını açıkladı.
ABD’deki 60 Rus diplomatın sınır dışı edilme sebebinin Birleşmiş Milletler misyonuna yasa dışı şekilde karşı gelmeleri olduğu belirtildi.
ABD, Avrupa’daki müttefikleri ve Kanada ile birlikte, onlarca Rus diplomatı sınır dışı etti. İngiltere Başbakanı Theresa May, aynı anda bu kadar çok sayıda Rus diplomatın ortak bir şekilde sınır dışı edilmesini ‘tarihi’ olarak nitelendirdi.
Rusya’nın ABD’de görevli 60 diplomatını sınır dışı etme kararı aldığını açıkladı. Buna göre, Seattle’daki Rus konsolosluğundan 48, Birleşmiş Milletler (BM) merkezinden 12 Rus diplomat sınır dışı edildi. Ayrıca Seattle’daki Rus konsolosluğu, Kitsap denizaltı üssü ve Boeing şirketindeki casusluk faaliyetleri idiplomatiaları nedeniyle kapatıldı. ABD hükümeti Rus görevlilere ülkeyi terk etmeleri için bir hafta süre verdi.
Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders, yaptığı açıklamada, kararın ‘Rusya’nın İngiltere topraklarında askeri bir kimyasal silah kullanmasına karşılık’ olarak alındığını söyledi. Sanders, “Bu adım, ABD’nin Rusya’yı Amerikalılara karşı casusluk faaliyetlerini sınırlayarak ve ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit eden gizli operasyonlara karşı mücadele ederek daha güvenli hale getirmektedir” ifadelerini kullandı. Sanders ayrıca, ABD’nin Rus hükümetinin davranışlarını değiştirmesi halinde, daha iyi ilişkiler kurmaya hazır olduğunu sözlerine ekledi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley de sınır dışı edilecek Rus diplomatlardan 12’sinin, New York’taki BM merkezinde görevli olduğunu doğruladı. Haley yaptığı açıklamada, ülkesinin, ABD’deki ikametlerini kötüye kullanan BM’de görevli 12 Rus istihbarat ajanını sınır dışı ettiğini söyledi. Haley, “Yapılan incelemenin ardından, 12 istihbarat ajanının ulusal güvenliğimize karşı düşmanca casusluk faaliyetlerinde bulunduğuna karar verdik. Yaptıklarımız BM genel merkezi anlaşmasıyla uyumludur” şeklinde konuştu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın 48 Rus istihbarat ajanının sınır edilmesi ve Seattle’daki Rus Konsolosluğu’nun kapatılması talimatı verdiğine dikkat çeken Haley, Başkan Trump’ın kararı bugün Rusya’nın eylemlerinin sonuçlarını gösteriyor. Rusya’nın Suriye’deki zulümlere katılımı ve Ukrayna’daki yasadışı eylemleri gibi, tüm dünyada yürüttüğü istikrarsızlaştırıcı davranışları ötesinde, birde en yakın müttefiklerimizden birinin sınırları içinde kimyasal bir silah kullandı” şeklinde konuştu. Rusya’nın, BM misyonunu, New York’ta, ülke sınırları içerisinde tehlikeli faaliyetlerine güvenli bir sığınak olarak kullandığını söyleyen Haley, ABD’nin ve ABD dostu ülkelerin, Rusya’nın BM misyonunu kötüye kullanmasına göz yummayacağına dair açık bir mesaj gönderdiğinin altını çizdi.
Buna karşılık, Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, ABD’nin kararını ‘çaresizce ve düşmanca’ buldu. BM merkezinde görevli 12 Rus diplomatın ABD’den sınır dışı edileceğini belirten Nebenzia, Rus diplomatların ülkeyi 2 Nisana kadar terk etmek zorunda bırakıldıklarını belirtti.
Öte yandan Kanada, İngiltere’nin Salisbury kentinde zehirli gazla yapılan suikast girişimini ‘çaresiz, onursuz ve umursamaz bir eylem’ olarak nitelendirerek 4 Rus diplomatı sınır dışı etti.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, 14 AB ülkesinin İngiltere’de eski Rus casus Sergey Skripal’in zehirlenmesinden sonra, Rus diplomatların sınır dışı etme kararı aldığını açıkladı. Bulgaristan’ın Varna kentinde AB yetkilileri ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir araya geldiği toplantıya katılan Tusk, burada yaptığı açıklamada, 14 AB ülkesi net bir şekilde ülkelerindeki Rus diplomatları sınır dışı etme kararı aldığını, önümüzdeki gün ve haftalarda, yeni sınır dışı etme kararları dahil ek tedbirler alınabileceğini belirtti.
İngiltere’nin Rus diplomatları sınır dışı etme kararının ardından Almanya, Fransa, Polonya, Hollanda, Danimarka, İtalya, Çekya, Letonya, Litvanya, Estonya, Finlandiya, Romanya, İsveç, Hırvatistan ve Arnavutluk da benzer kararlar aldıklarını açıkladı. 16 AB üyesi İngiltere ile birlikte hareket ederken, 3 AB üyesi ülkenin bu listeye dahil olmaması dikkat çekiciydi. Avusturya, Portekiz ve Yunanistan, İngiltere ile dayanışma içerisinde olduklarını ifade etmelerine rağmen, herhangi bir Rus diplomatı sınır dışı etmeyi planlamadıklarını açıkladılar.
İngiltere ve Rusya arasında yaşanan ajan krizinin (Salisbury Krizi) ardından aralarında ABD, Fransa ve Almanya gibi ülkelerin de bulunduğu 22 ülke Rus diplomatları bugün sınır dışı etme kararı aldı.
Letonya 1 diplomat ve 1 Aeroflot çalışanını, Polonya ve Fransa 4, Çekya 3, Estonya 1, Kanada 4, Litvanya 3, Norveç 1, Hırvatistan 1, Hollanda 2, Almanya 4, İsveç 1, İspanya 2, Danimarka 2, Romanya 1 ,Finlandiya 1, Arnavutluk 2, Macaristan 1, Makedonya1, İtalya 2 Ukrayna 13, ABD ise 60 Rus diplomatı sınır dışı edeceğini açıkladı.
Ukrayna da, İngiliz dostlarımız ve NATO müttefiklerimizle dayanışma içinde, AB ülkeleriyle koordineli olarak, 13 Rus diplomatın sınır dışı edilmesini kararı aldıklarını açıkladı. Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, yaptığı basın açıklamasında, AB ülkeleriyle koordineli olarak ülkede zaten son birkaç yıllık çatışma nedeniyle çok az kalan Rus diplomatlardan 13’ünün sınır dışı edileceğini duyurdu.
Çek Cumhuriyeti ve Litvanya 3 Rus diplomatı sınır dışı ederken, Polonya 4 Rus diplomatı ülkede istenmeyen adam ilan etti.
Polonya Dışişleri Bakanı Jacek Czaputowicz, düzenlediği basın toplantısında, Polonya’nın 4 Rus diplomatı sınır dışı edeceğini kaydetti. Litvanya Dışişleri Bakanı Linas Linkevicius, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) verdiği demeçte, ‘diplomatik statüleriyle uymayan faaliyetler nedeniyle’ 3 diplomatın sınır dışı edildiğini belirtti. Linkevicius, “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez sivillere karşı bir kimyasal silah kullanıldı. Durum özel ve özel bir cevap istiyor” şeklinde konuştu. Rus diplomatlar geçtiğimiz yıl Litvanya’da istenmeyen adam ilen edilen ve ülkeye girişleri yasaklanan 21 Rus vatandaşının bulunduğu listeye eklenecek. Liste, üst düzey yetkililerin karıştığı büyük bir yolsuzluk olayını ortaya çıkardıktan sonra hapishanede ölen Rus yargıcın adıyla anılan ‘Magnitsky Listesi’ olarak biliniyor.
Letonya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Rusya’nın Biga Büyükelçiliği’nde görevli bir diplomatın sınır dışı edildiği belirtildi.
Baltık Haber Ajansı BNS’nin haberine göre Estonya, aynı zamanda askeri ateşe olan bir Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldı.
Öte yandan, İngiltere dün, 4 Mart’ta eski bir Rus casus ve kızının İngiltere topraklarında zehirlenmesine verilen olağanüstü uluslararası tepkiye övgüde bulundu. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Bugün müttefiklerimizin gösterdiği olağanüstü uluslararası tepki, tarihte en fazla Rus istihbarat memurunun sınır dışı edilmesi oldu ve ortak güvenliğimize katkı sağladı. Rusya uluslararası kuralları çiğnedikten sonra cezasız kalamaz” ifadeleri yer aldı. İngiltere Başbakanı Theresa May’ın ofisinden yapılan açıklamada, Müttefiklerimizin aldığı kararları alkışlıyoruz. Bu, Rusya’ya, uluslararası hukuka aldırmadan hareket etmeye devam edemeyeceğine dair bir gönderilen mesajdır. Ayrıca bu mesajda yan yana olduğumuzun bir göstergesidir” ifadelerine yer verildi.
Londra’nın müttefikleri, İngiltere’nin Sergey Skripal ve kızının 4 Mart’ta İngiltere’nin güneybatısındaki Salisbury kentinde zehirlenmesinden sorumlu tuttuğu Rusya’ya yönelik harekete geçmesinden sonra, Rus diplomatları sınır dışı kararı aldılar. Londra, 14 Mart’ta 23 Rus diplomatın sınır dışı edilmesi ve Rusya ile ikili ilişkilerin dondurulması kararı aldığını duyurmuştu.
22 ülke toplamda 100’den fazla Rus diplomatı sınır dışı etti.
ABD 60 Rus diplomatı sınır dışı ederken, AB ülkelerinden sınır dışı edilen Rus diplomat sayısı ise şöyle:
Fransa: 4 diplomat
Almanya: 4 diplomat
Polonya: 4 diplomat
Çek Cumhuriyeti: 3 diplomat
Litvanya: 3 diplomat
Danimarka: 2 diplomat
Hollanda: 2 diplomat
İtalya: 2 diplomat
İspanya: 2 diplomat
Estonya: 1 diplomat
Hırvatistan: 1 diplomat
Finlandiya: 1 diplomat
Macaristan: 1 diplomat
Letonya: 1 diplomat
Romanya: 1 diplomat
İsvaç: 1 diplomat
Ukrayna: 13 diplomat
Arnavutluk: 2 diplomat
Norveç: 1 diplomat
Makedonya: 1 diplomat
ve Kanada 4 diplomatı sınır dışı ederken 3 diplomatın ülkede çalışmasını engelledi
(Şark'ul Avsat)