Aksam.com.tr
Rusya ve Ukrayna, Moskova'nın geçen yılki işgaline gerekçe olarak gösterdiği Ukrayna'nın doğusundaki "soykırım" iddiası nedeniyle Pazartesi gününden itibaren Uluslararası Adalet Divanı'nda karşı karşıya gelecek.
Savaşan iki ülkenin temsilcileri Lahey'deki görkemli Barış Sarayı'nda, en üst düzey BM mahkemesinin Rusya'nın devam eden askeri harekatını durdurma yetkisine sahip olup olmadığı konusunda karşı karşıya gelecek.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 24 Şubat 2022'de işgal emrini verdiğinde, gerekçelerinden biri de Ukrayna'nın doğusundaki Rus yanlısı halkın "Kiev rejimi tarafından zorbalığa ve soykırıma maruz bırakıldığı" idi.
İşgalden iki gün sonra Ukrayna, bunu "kesin bir dille reddederek" ve Rusya'nın "soykırımı" bahane olarak kullanmasının 1948 BM Soykırım Sözleşmesi'ne aykırı olduğunu savunarak UAD'de dava açtı.
Mart 2022'de UAD Ukrayna'nın yanında yer alarak Rusya'nın askeri harekatını "derhal askıya almasını" emretti.
Ancak bu karar, mahkemenin konunun içeriği hakkında karar vermeye gerçekten yetkili olup olmadığına dair bir karar bekleyen "ön karar" niteliğindeydi.
Mahkemenin kararları bağlayıcı olsa da bunları uygulayacak bir "polis gücü" bulunmuyor.
Rusya, UAD'nin yargı yetkisi olmadığını düşünüyor
Rusya'ya göre UAD'nin yargı yetkisi yok çünkü Ukrayna'nın davası BM Soykırım Sözleşmesi'nin kapsamı dışında kalıyor.
UAD, gerekçelerini Pazartesi günü daha ayrıntılı bir şekilde açıklayacak ve Ukrayna'nın yanıtı Salı günü gelecek. Bu davada ilk kez bir Rus temsilci mahkemeye hitap edecek, daha önce argümanları hazırlamak için yeterli zamanları olmadığını savunmuşlardı.
Hepsi Ukrayna'nın Batılı müttefiki olan 30'dan fazla ülke de Kiev'i destekleyen açıklamalar yapma şansına sahip olacak. UAD, Amerika Birleşik Devletleri'nin davaya katılma teklifini reddetti.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra BM üyesi devletlerin kendi aralarında çözemedikleri anlaşmazlıkları ele almak üzere kurulan mahkemenin yargı yetkisine sahip olup olmadığına karar vermesi aylar sürebilir.
UAD ayrıca, Rusya'nın işgalden önce yıllarca Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı isyancıları desteklediği iddiasıyla Ukrayna tarafından açılan ayrı bir davayla da ilgileniyor.