AA
Gürcü uzmanlar, Tiflis hükümetinin Avrupa Birliği'ne (AB) katılım müzakerelerinin başlatılması sürecini 4 yıllığına askıya almasının ardından başlatılan gösteriler nedeniyle yaşanan krizin çözülmesinin, ABD'nin 47. başkanı olarak görevine bugün başlayacak Donald Trump'ın vereceği kararlara bağlı olduğunu belirtiyor.
Türkiye'nin sınır komşusu ve stratejik ortağı Gürcistan'da 28 Kasım 2024'te başlayan AB yanlısı gösteriler, hükümete parlamento seçimlerini yineleme çağrısıyla 53 gündür devam ediyor.
Ülkede geçen yıl 26 Ekim'de yapılan parlamento seçiminin yenilenmesi talebiyle başlayan ve AB ile ABD'nin de müdahil olmasıyla alevlenen gösteriler ağırlıklı olarak başkent Tiflis ile Batum kentinde sürüyor.
ABD ve çoğu AB üyesi ülke seçimlere hile karıştığı gerekçesiyle iktidardaki Gürcü Hayali partisinin galip çıktığı sonuçları tanımayınca, aynı durum 14 Aralık'ta parlamentoda oluşturulan 300 üyeli kurul tarafından seçilen 6. cumhurbaşkanı Mikheil Kavelaşvili'nin "tanınması" konusunda da devam etti.
Macaristan ve Slovakya dışında Batı'dan bugüne kadar tebrik almayan Tiflis yönetimi, Batı'nın desteklediği bazı güçleri Gürcistan'ı Rusya'ya karşı savaşa çekmekle suçluyor.
ABD, Ukrayna ve Baltık ülkelerinin, protestolarda göstericilere karşı orantısız güç kullanmakla suçladığı Gürcistanlı bazı üst düzey yetkilileri yaptırım listesine almasına rağmen, hükümet geri adım atmıyor.
Yaptırımlara maruz kalan Tiflis hükümeti, Batı'da "derin devleti" Gürcü yetkililere yönelik yaptırımlar uygulamakla suçluyor.
ABD'de Donald Trump'ın yemin ederek görevine resmi olarak başlamasını bekleyen Gürcistan hükümeti, Trump döneminde ABD ile ilişkilerin yeniden başlatılmasının mümkün olacağı, böylece Gürcistan ile AB arasındaki ilişkilerin de düzelebileceği görüşünü taşıyor.
AB'yi ülkesine şantaj yapmakla suçlayarak 28 Kasım 2024'te Gürcistan'ın birliğe katılım müzakerelerini 2028'e kadar askıya alan Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze, 2030 için AB üyeliğine hazır olacaklarını ifade ediyor.
Muhalefet ile her gün gösterilere katılanlar ise hükümeti Gürcistan'ın AB ile entegrasyonu ilkesine "ihanet" etmekle suçluyor ve parlamento seçimlerinin yenilenmesini talep ediyor.
Gösterilerin ilk günlerinde polis tarafından gözaltına alındıktan sonra tutuklu olarak yargılananların da serbest bırakılmasını talep eden göstericiler, hükümeti Rus yanlısı olmakla suçluyor.
- "KRİZ SADECE HÜKÜMET İÇERİSİNDE DEĞİL, MUHALEFET İÇERİSİNDE DE VAR"
Gürcistan'daki son gelişmeleri AA muhabirine değerlendiren uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Tornike Şaraşenidze, halkın 26 Ekim 2024'te yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarını çok fazla protesto etmediğini, seçimlere "kapsamlı" hile karıştığına pek inanmadığını söyledi.
Şaraşenidze, halkın hükümetten çok memnun olmadığını ama aynı zamanda muhalefete de fazla güvenmediğini vurgulayarak, ülkede genel olarak iktidar içerisinde de muhalefet içerisinde de bir kriz bulunduğunu belirtti.
Asıl kalabalık gösterilerin Başbakan Kobakhidze'nin AB ile ilgili kararını açıklamasının ardından başladığını aktaran Şaraşenidze, "Kobakhidze'nin 28 Kasım'da yaptığı açıklama her şeyi altüst etti." dedi.
- TRUMP'IN KARARI ÇOK ÖNEMLİ
Gürcistan'daki gelişmelerin ne yöne doğru evrileceğinin önemli ölçüde ABD'ye bağlı olduğuna işaret eden Şaraşenidze, "Durum önemli bir şekilde Trump'ın ne yapacağına bağlı." diye konuştu.
Şaraşenidze, ülkede bir krizin hakim olduğunu savunarak, "Ülke, bu hükümet döneminde zaten bir kriz sarmalına girdi. Hep kriz var, hep bir şeyler oluyor." ifadelerini kullandı.
"ABD'den bir baskı gelmezse, hükümetin kısa vadede bu krizi aşacağını düşünüyorum." diye konuşan Şaraşenidze, uzun vadede Gürcistan'ın AB ve NATO ile ilişkilerindeki gelişmelerin, Ukrayna'daki savaşın bitmesine de bağlı olduğunu belirtti.
Şaraşenidze, Gürcistan'da göstericilerin parlamento seçimlerinin yenilenmesini talep ettiğini, bu talebin yerine getirilmesinin krizi çözebileceğini öne sürdü.
Ancak muhalefetin seçimin uluslararası bir komisyon tarafından yapılmasını istediğini anımsatan Şaraşenidze, bunun az gelişmiş ülkelerde görüldüğünü, Gürcistan'da yabancıları ülkeye getirip seçimleri onlara yaptırmanın kolay olmayacağını belirtti. Şaraşenidze, şöyle devam etti:
"Eğer hükümet seçimleri yeniden düzenlemeye onay verirse elbette ülkedeki mevcut seçim komisyonu ile bunu yapar. Muhalefet ise bunu kabul etmez ve durum böylece yine çözümsüz kalır."
Şaraşenidze, muhalefetin seçimlere hile karıştığına yönelik iddiaları için de "Hükümet muhtemelen manipülasyonlara başvurmuştur ve idari kaynaklarından bir şekilde faydalanmıştır ama 300 bin oyun çalınması da bir masal." şeklinde konuştu.
Tiflis hükümetinin bugün Batı'nın tanımaması nedeniyle bir meşruiyet sorunu yaşadığına dikkati çeken Şaraşenidze, "Eğer ABD, Gürcistan hükümetini tanır ve normal ilişkiler kurarsa bence AB de bunu yapar." değerlendirmesinde bulundu.
- "PROTESTOLAR DIŞ GÜÇLERCE DESTEKLENİYOR"
Siyasi analist Zaal Anjaparidze de geçen yıl yapılan parlamento seçimlerini iktidardaki "Gürcü Hayali" partisinin kazandığını hatırlattı.
Muhalefetin ise seçim sonuçlarını tanımamak için önceden hazırlık yaptığını savunan Anjaparidze, dönemin cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'nin muhalifleri desteklemesinin Batı'nın gözünde bu seçimlerde hile yapıldığı iddialarına "güç" kazandırdığını söyledi.
Anjaparidze, Gürcistan'daki seçimleri takip eden uluslararası kurumların ise seçimlere kapsamlı bir hile karıştığına dair bir açıklama yapmadığını anımsattı.
Hükümetin AB ile ilgili kararının arkasındaki motivasyonunu ve argümanlarını tam olarak anlayamadığını belirten Anjaparidze, "Başbakan Kobakhidze'nin açıklaması muhalefete yeni bir nefes aldırdı. Artık bitmiş olan gösterilere yeni bir ivme kazandırdı." ifadelerini kullandı.
Anjaparidze, Tiflis'te devam eden gösterilerin çok kalabalık olmadığını, protestolara sürekli katılan belli göstericiler bulunduğunu dile getirdi.
Batı'dan bazı güçlerin Gürcistan'daki gösterileri desteklediğini savunan Anjaparidze, "Bazı Batılı 'elçilerin' sık sık Gürcistan'a gerçekleştirdikleri ziyaretler ortada. Zaten pek de kalabalık olmayan bu mitingleri canlandırmak için geliyorlar." diye konuştu.
Anjaparidze, muhalefetin, Batı'nın baskısıyla Gürcistan'daki ekonomik durumun bahara kadar kötüleşmesini bekleyerek hükümeti seçimleri yenilemeye zorlama peşinde olduğunu ileri sürdü.
Trump'ın görevine başlamasının ardından, ABD ile Tiflis yönetiminin Gürcistan'daki siyasi gerginliğin çözülmesi için parlamento seçimlerinin yenilenmesi yönünde anlaşma yapma ihtimali bulunduğuna işaret eden Anjaparidze, gelecek ayların bu açıdan önemli olduğunu vurguladı.
Gösterilere rağmen hükümet, parlamento ve devlet kurumları çalışmaya devam ettiği için ülkede bir siyasi kriz olmadığını ifade eden Anjaparidze, hükümetin daha çok uluslararası arenada bir "meşruiyet" sorunu yaşadığını belirtti. Anjaparidze, şu ifadeleri kullandı:
"Eğer bugün herhangi bir alanda bir kriz varsa, bu tam da dış politika bağlamındadır, çünkü Gürcü Hayali hükümeti henüz Avrupa ve ABD'li ortaklarıyla ilişkilerini yoluna koymayı başaramamıştır."