HABER MERKEZİ
İsrail merkezli Channel 12 kanalının haberine göre, Türkiye'nin Katar'dan Eurofighter uçağı tedarik etmesine ilişkin süreç devam ederken, Doha'nın hava filosunu geliştirmek için, F-35 savaş uçağının olası satın alımı konusunda Washington ile müzakerelere sessizce yeniden başladığı ifade edildi.
Katar'ın hamlesi, Doha'nın ABD dış askeri satış sürecinde talep mektubu aşamasına ulaştığı ve uçağı edinme yolunda ciddi ancak sonuçsuz bir adım attığı 2020 civarındaki önceki resmi F-35 satın alma girişimini takip ediyor.
TÜRKİYE, F-35 LİSTESİNDE POTANSİYEL ADAY
Bu çaba, siyasi ve bölgesel hassasiyetler nedeniyle sekteye uğramıştı, ancak mevcut görüşmeler daha somut ve daha elverişli bir stratejik ortamda gerçekleşiyor olarak nitelendiriliyor. Aynı zamanda, Katar'ın teklifi, Suudi Arabistan ile potansiyel bir gizli savaş uçağı anlaşması, daha önce engellenen bir anlaşmanın ardından Birleşik Arap Emirlikleri için olası bir onay canlandırması ve Türkiye ile yapılan görüşmeler de dahil olmak üzere diğer yüksek profilli alımlarla birlikte değerlendiriliyor.
Yabancı basında yer alan habere göre, İsrail açısından endişenin, uçakların birden fazla ülkeye satışla birlikte İsrail'e havada ciddi bir darbe vurulabileceği olduğu ifade edildi.
İSRAİL'İN F-35 CEPHANELİĞİ
ABD'nin İsrail'in bölgedeki diğer askeri güçlere göre ölçülebilir bir teknolojik ve operasyonel üstünlüğünü korumasını sağlamayı amaçladığı dile getirilen haberde, Tel Aviv'in şu anda F-35'in tek bölgesel operatörü olduğu; hizmette 45 adet F-35I ve siparişte 30 adet daha uçak bulunduğu vurgulandı.
İsrail'in cevabının ise, bölgesel F-35 satışlarının ilerlemesi durumunda Washington'dan talep edilecek bir telafi paketinin hazırlanmasına odaklanma şeklinde olduğu aktarıldı. Bu paket, biri F-35'lerle donatılmış, diğeri ise İsrail gereksinimlerine göre uyarlanmış ve F-15IA olarak adlandırılan gelişmiş bir F-15I ailesi konfigürasyonuna dayalı iki ek savaş uçağı filosunu ve özellikle büyük miktarlarda gelişmiş mühimmata genişletilmiş erişimi içermektedir.
Katar'ı çevreleyen siyasi ve güvenlik ortamı, savaş uçağı meselesine daha fazla hassasiyet katıyor. Katar'ın ABD ile olan daha geniş kapsamlı ilişkisinin, Başkan Donald Trump'ın Ocak ayında ikinci dönemine başlamasından bu yana güçlendiği ve Doha'nın hassas savunma taleplerini ilerletmek için siyasi koşulların artık daha elverişli olabileceği algısını pekiştirdiği belirtiliyor.
Katar ayrıca ABD'ye bir Boeing 747-8 VIP jeti bağışladı; Washington, bu uçağı yeni başkanlık uçakları hazır olana kadar geçici bir Hava Kuvvetleri Birinci Uçağı olarak kullanmak üzere dönüştürmeyi planlıyor ve bu da ikili askeri ve diplomatik ilişkilerde alışılmadık bir unsuru yansıtıyor. Aynı zamanda, Washington'da Katar'ın bölgesel ilişkileri ve siyasi pozisyonlarıyla ilgili endişeler, gelişmiş silah transferleri hakkındaki görüşmelerde etkili olmaya devam ediyor.
F-35 JETLERİ DEĞERLENDİRİLEN ADAYLAR ARASINDA
Katar'ın F-35'i edinme konusundaki ısrarı, son on yıldaki hava kuvvetleri genişlemesinin ölçeğine dayanmaktadır. 1974 yılında resmen kurulan ve kökenleri 1967'de helikopterlerle faaliyet gösteren bir hava birliğine dayanan Katar Emirlik Hava Kuvvetleri, küçük bir kuvvetten Körfez'deki en donanımlı hava kuvvetlerinden birine dönüştü.
Önemli dönüm noktaları arasında 1971'de eski RAF Hawker Hunter jetlerinin satın alınması, 1983'te Katar Polis Hava Birliği'nin bünyeye katılması, 1991 Körfez Savaşı'nda müttefikler safında yer alması ve 2005'te ABD Deniz Piyadeleri ile birlikte tıbbi ve acil durum ekipleriyle Eagle Resolve Tatbikatı'na katılması yer almaktadır. 2010 yılına gelindiğinde, personel sayısı yaklaşık 2.100'dü ve envanterinde Mirage 2000-3EDA savaş uçakları, SA 342L Gazelle helikopterleri ve C-17A nakliye uçakları bulunuyordu. Ocak 2011'de Katar, Mirage 2000-5 filosunun yerini alacak savaş uçakları için Typhoon, F-35, F/A-18E-F, F-15E ve Rafale dahil olmak üzere birçok adayı değerlendirdi.
Bu değerlendirme, Katar'ın hava kuvvetleri yapısını tanımlayan bir dizi önemli tedarik kararına yol açtı. Mayıs 2015'te Katar, 6,3 milyar Euro (yaklaşık 7 milyar dolar) değerinde 24 Rafale savaş uçağı için bir sözleşme imzaladı.
Eylül 2016'da, ABD Kongresi'ne 72 adede kadar F-15QA uçağının potansiyel satışı sunuldu ve ardından Kasım 2016'da 36 uçak için 21,1 milyar dolarlık bir anlaşma imzalandı; bu anlaşmaya 36 uçak daha için opsiyon da eklendi.
2017'DE EUROFİGHTER SAVAŞ UÇAKLARI SİPARİŞ EDİLDİ
Katar, Eylül 2017'de 24 Eurofighter Typhoon ve Aralık 2017'de 12 ek Rafale sipariş etti; bu siparişlere 36 uçak daha için opsiyon da eklendi. Ayrıca, eğitim sistemini 24 PC-21 uçağıyla genişletti ve C-17 filosunu sekize çıkardı. Mevcut envanterde 36 Rafale, 24 Typhoon (12 adet daha sipariş edilmiş durumda) ve sipariş edilen 48 F-15QA'dan 37'si ile AH-64E Apache gibi saldırı helikopterleri bulunuyor.
TÜRKİYE'NİN EUROFİGHTER HAMLESİ SONRASI SÜREÇ GELİŞTİ
Söz konusu haberin Türkiye'nin Katar'dan 12 adet Eurofighter jeti tedarik edeceği iddialarının ardından gelmesi dikkat çekti.
Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Katar ziyareti sırasında gündeme gelen Eurofighter alımıyla ilgili sorulara geçtiğimiz ay cevap vermişti.
Açıklamada, "Yerli ve Millî savaş uçağımız KAAN'ın teslimatları başlayana kadar, TSK'ya verilen görevlerin yerine getirilmesi için gerek duyulacak sistemlerin başta müttefiklerimiz olmak üzere ilgili ülkelerden tedarik edilmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda Eurofighter uçağı tedarik edilmesi çalışmalarına devam edilmektedir. Birleşik Krallık ile gerçekleştirilen görüşmelere istinaden gelinen süreçte olumlu adımlar atılmış ve uygun zaman içerisinde tedarik faaliyetlerinin tamamlanması hedeflenmektedir. Eurofighter uçağı tedariki kapsamında sözleşme aşamasına geçildiğinde tarafımızdan resmi bilgilendirmeler yapılacaktır. Bunun dışındaki iddialara itibar edilmemelidir" ifadeleri kullanıldı.