BBC Türkçe
Rusya, dünyadaki en büyük ve en güçlü ordulardan birine sahip, buna rağmen Ukrayna'da bugüne kadar istediği ilerlemeyi sağlayamadı. Batılı birçok askeri uzman, Rusya'nın sahadaki performansı karşısında yaşadığı şaşkınlığı gizlemiyor.
Sahadaki ilerleyişin yavaşlığı, bazı askeri uzmanların "Rusya kayıplarının üstesinden gelebilecek mi?" sorusunu sormasına yol açtı. Bu hafta BBC'ye konuşan üst düzey bir NATO askeri görevlisi, "Rusya açıkçası hedeflerine ulaşamadı, muhtemelen nihayetinde de ulaşamayacak." dedi.
Peki yanlış giden neydi? Batılı üst düzey ordu ve istihbarat yetkilileri anlattı.
PUTİN ORDUSUNU GÖZÜNDE FAZLA MI BÜYÜTTÜ?
Rusya'nın ilk hatası Ukrayna'nın çok daha küçük olan ordusunun savunma kapasitesini hafife almak oldu. Rusya, yıllık savunma bütçesine 60 milyar dolar ayırırken Ukrayna 4 milyar dolar ayırıyor. Bu da Rusya'nın karşısındaki gücü hafife almasına yol açtı. Rusya, tıpkı diğer birçok güçlü orduya sahip ülke gibi, kendi askeri gücünü de gözünde fazla büyütmüş olabilir. Devlet Başkanı Vladimir Putin uzunca bir süredir Rusya ordusunun modernizasyon programı için hırsla çalışıyor ve bu çalışmaların karşılığında ordusunun gerçekte olduğundan çok daha fazla güçlendiğini düşünmüş olabilir.
HAVADA ÜÇ KATI FAZLA UÇAĞA RAĞMEN İSTEDİĞİNİ ALAMADI
İşgalin başlangıcında Rusya'nın havada çok belirgin bir avantajı vardı, sınıra gönderilen savaş uçaklarının sayısı Ukrayna'nın savaş uçaklarının üç katı kadardı. Bu sebeple birçok askeri uzman Rusya'nın havada hızlı bir üstünlük kazanacağını düşünmüştü; ancak öyle olmadı. Ukrayna'nın savaş uçaklarına karşı yürüttüğü savunma, bugüne kadar Rusya'nın manevra alanını kısıtlamaya yetti.
'DÜNYANIN EN GELİŞMİŞ TANKI' HENÜZ SAHAYA SÜRÜLMEDİ
Rusya'nın Kızıl Meydan'da düzenlenen Zafer Günü Geçit Törenleri'nde sergilenen ve dünyanın en gelişmiş tankı olarak tanıtılan T-14 Armata'yı da bu savaşta henüz kullanılırken görmedik. Rusya'nın sahaya çıkardığı tankların çoğu daha eski T-72 tankları, zırhlı personel taşıyıcılar, top ve füze fırlatıcıları...
'ÖZEL KUVVETLER YETERLİ OLUR' DİYE DÜŞÜNDÜLER ANCAK...
Moskova, özel kuvvetlerinin çok hızlı ve belirleyici bir rol oynayabileceğini de öngörmüş olabilir. Üst düzey Batılı bir askeri yetkilinin verdiği bilgiye göre Rusya, Ukrayna'nın hava savunmasının 'güçsüzlüğüne' güvendiği için Spetsnatz ve VDV gibi paraşütçüler göndermenin yeterli olacağını ve bunun Ukrayna savunmasını saf dışı bırakacağını düşündü ancak işler beklediği gibi gitmedi. İlk günlerde Kiev yakınlarındaki Hostomel Havalimanı'nda yapmayı planladıkları helikopterlerin yok edilmesi saldırısı geri tepti, Ukrayna savunması saldırıyı püskürttü. Bu da Rusya'nın asker, mühimmat ve destek göndermek için kullanacağı bir havalimanını ele geçirmesini önlemiş oldu.
ZIRHLILAR ÇAMURA SAPLANDI
Hostomel Havalimanı saldırısı püskürtülünce Rusya, tüm destekleri karayoluyla göndermeye başladı. Bu da belli bir trafikte ilerleyen araçların ve konvoyların Ukrayna tarafından daha kolay şekilde hedef alınmasına yol açtı. Bazı ağır silahlar bunun önüne geçmek için yoldan çıkınca çamura saplandı ve ilerleyemedi. İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, "Putin'in güçlerinin momentumu kaybettiğini" söylüyor: "Takılıp kaldılar ve yavaş da olsa çok önemli kayıplar veriyorlar."
KAYIPLAR FAZLA, MORALLER DÜŞÜK
Batılı yetkililer Rusya ordusundaki askerlerin morallerinin "çok, çok düşük olduğuna dair" işaretler olduğunu savunuyor. Bir yetkili, haftalardır Belarus'ta bekleyen askerler için "Üşüyorlar, yorgunlar ve açlar" dedi. Rusya, kayıplarını karşılayabilmek için şimdiden ülkenin doğusundan ve Ermenistan'dan Ukrayna sınırına yeni asker takviyesi yapmaya başladı bile.
PUTİN VAZGEÇMEYECEK
Bir istihbarat yetkilisi de, bugüne kadarki kısmî hayal kırıklığına rağmen Putin'in vazgeçmeyeceğini ve büyük olasılıkla saldırılarını artıracağını söylüyor. "Putin Rusya'nın askeri anlamda Ukrayna'yı yenebileceğini hâlâ inanıyor." diyor. Ukrayna ordusu bugüne kadar etkili bir savunma göstermiş olsa da, çok ciddi anlamda bir destek ve tedarik gelmediği sürece ellerindeki malzemenin hızla bitebileceği konusunda da uyarıda bulunuyor Batılı uzmanlar. Çünkü savaşın başındaki kadar olmasa da üstünlük hâlâ Rusya ordusunda.