Aksam.com.tr
Birleşmiş Milletler 76'ncı Genel Kurulu'nun en önemli gündemi İklim Krizi oldu. 2 yılda bir toplanan kurulda etkili bir konuşma yapan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "Paris İklim Anlaşması'nı, yapıcı adımlara uygun şekilde ve ulusal katkı beyanımız çerçevesinde, önümüzdeki ay Meclisimizin onayına sunmayı planlıyoruz." dedi.
İşte Paris İklim Anlaşmasını detaylarıyla anlatan en önemli 5 soru-cevap:
1. Paris Anlaşması nedir?
- Paris Anlaşması, iklim değişikliği konusunda yasal olarak bağlayıcı bir uluslararası anlaşma. 12 Aralık 2015'te Paris'te düzenlenen 21. Taraflar Konferansı (Uluslararası adıyla "COP 21")'nda, 196 "taraf" tarafından kabul edilmiş ve 4 Kasım 2016'da yürürlüğe girmiştir.
Amacı, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere kıyasla 2'nin çok altında, tercihen 1,5 santigrat derece ile sınırlamaktır.
Bu uzun vadeli sıcaklık hedefine ulaşmak için ülkeler, yüzyılın ortasına kadar iklim-nötr bir dünyaya ulaşmak için mümkün olan en kısa sürede sera gazı emisyonlarının küresel zirvesine ulaşmayı hedefliyor.
Paris Anlaşması, çok taraflı iklim değişikliği sürecinde bir dönüm noktasıdır, çünkü ilk kez bağlayıcı bir anlaşma, tüm ulusları iklim değişikliğiyle mücadele ve etkilerine uyum sağlamak için iddialı çabalar üstlenmeleri için ortak bir amaç haline getirir.
2. Paris Anlaşması nasıl işler?
- Paris Anlaşması'nın uygulanması, mevcut en iyi bilime dayalı ekonomik ve sosyal dönüşümü gerektirir. Paris Anlaşması, ülkeler tarafından yürütülen ve giderek daha iddialı hale gelen iklim eylemlerinden oluşan 5 yıllık bir döngü üzerinde çalışır. İlk olarak ülkelere, 2020 yılına kadar "ulusal olarak belirlenmiş katkılar" (uluslararası adıyla "NDC'ler") şeklinde iklim eylemi planlarını sunmaları önerilmiştir.
Ülkeler, NDC'lerinde, Paris Anlaşması'nın hedeflerine ulaşmak için Sera Gazı emisyonlarını azaltmak için yapacakları eylemleri bildirirler. Ayrıca yükselen sıcaklıkların etkilerine uyum sağlamak için dayanıklılık oluşturmakta yapacakları katkı eylemlerinde de iletişim halinde kalırlar.
Uzun vadeli hedefe yönelik çabaları daha iyi çerçevelemek için Paris Anlaşması, ülkeleri 2020'ye kadar uzun vadeli düşük sera gazı emisyonu geliştirme stratejilerini formüle etmeye ve sunmaya davet etmiştir.
Bu stratejiler, ulusal katkılara uzun vadeli ufuk sağlar. Ulusal katkılar zorunludur ancak stratejiler değildir. Bununla birlikte, ulusal katkılar, gelecekteki kalkınma için bir vizyon ve yön sağlarken ülkelerin uzun vadeli planlama ve kalkınma önceliklerini kendi içeriğinde tutarlar.
3. Paris İklim Anlaşmasında ülkeler birbirini nasıl destekler?
- Paris Anlaşması, ihtiyacı olan ülkelere mali, teknik ve kapasite geliştirme desteği için bir çerçeve sunar.
Paris Anlaşması, gelişmiş ülkelerin daha az donanıma sahip ve daha savunmasız ülkelere mali yardım sağlamada başı çekmesi gerektiğini savunur. İlk kez tarafların gönüllü katkılarını da teşvik etmesi gerektiğini teyit eden uluslararası anlaşmadır.
İklim finansmanı emisyonları azaltma için ihtiyaçtır, çünkü bu hamle için büyük ölçekli yatırımlar gerekir. Olumsuz etkilere uyum sağlamak ve değişen iklimin etkilerini azaltmak için önemli finansal kaynaklara ihtiyaç duyulduğundan, iklim finansmanı uyum için eşit derecede önemlidir.
Paris Anlaşması, hem iklim değişikliğine karşı direnci artırmak hem de sera gazı emisyonlarını azaltmak için teknoloji geliştirme ve transferini tam olarak gerçekleştirme vizyonuyla hareket eder. Rehberlik sağlamak için bir teknoloji mekanizması oluşturur. Mekanizma, politika ve uygulama kolları aracılığıyla teknoloji geliştirme ve transferini hızlandırır.
Gelişmekte olan ülkelerin tümü, iklim değişikliğinin getirdiği birçok zorlukla başa çıkmak için yeterli kapasiteye sahip değildir.
Esas olarak, Paris Anlaşması gelişmekte olan ülkeler için iklimle ilgili kapasite geliştirmeye büyük önem verir ve tüm gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelerde kapasite geliştirme eylemlerine desteği artırmasını talep eder
4. Paris İklim Anlaşmasında ilerlemeler nasıl takip edilir?
- Paris Anlaşması ile ülkeler gelişmiş bir şeffaflık çerçevesi oluşturdu. Bu şeffaflık kapsamında, ülkeler 2024'ten başlayarak; iklim değişikliğinin azaltılması, uyum önlemleri ve sağlanan/alınan destek konusunda atılan adımlar ve ilerlemeler hakkında rapor verecek.
Şeffaflık raporları aracılığıyla toplanan bilgiler, uzun vadeli iklim hedeflerine yönelik toplu ilerlemeyi değerlendirecek küresel envanteri besleyecektir. Bu, ülkelerin bir sonraki turda daha iddialı planlar belirlemesi için önerilere yol açmasını hedefler.
5. Paris İklim Anlaşması şimdiye kadar ne yaptı?
- Paris Anlaşması yürürlüğe girmesinden bu yana geçen yıllarda şimdiden düşük karbonlu çözümler ve yeni pazarları teşvik etti.
Gittikçe daha fazla ülke, bölge, şehir ve şirket karbon nötrlüğü hedefleri ortaya koyuyor. Sıfır karbon çözümleri, emisyonların yüzde 25'ini temsil eden ekonomik sektörlerde rekabetçi hale geliyor. Bu eğilim en çok enerji ve ulaşım sektörlerinde göze çarparken erken hareket edenler için birçok yeni iş fırsatı yarattı.
2030'a kadar sıfır karbon çözümü, küresel emisyonların %70'inden fazlasını temsil eden sektörlerde etkili olacaktır.