Lahey'de kritik NATO zirvesi

Lahey'de yarın başlayacak NATO Zirvesi'nde 32 müttefik ülkenin lideri bir araya gelecek. ABD'nin İran'a saldırıları nedeniyle kritik öneme sahip zirvede, savunma harcamalarının yüzde 5'e çıkarılması teklifi de görüşülecek.

AKŞAM GAZETESİ

NATO'nun liderler zirvesi yarın Hollanda'nın Lahey kentinde toplanacak. 32 müttefik ülkenin lideri, bir araya gelecek. ABD'de Donald Trump yönetiminin henüz göreve gelmeden dillendirmeye başladığı, savunma harcamaları için gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) en az yüzde 5'inin ayrılması hedefinin bu zirvede resmen kabul edileceği öngörülüyor. Avrupalı müttefikler için bu rakam halihazırda yüzde 1.9, Kanada için yüzde 1.4 ve ABD için 3.5 civarında.

RUTTE'NİN FORMÜLÜ

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin Atlantik'in iki yakasını bir araya getirmek için önerdiği formüle göre yüzde 5'in en az 3.5'i her türlü silah, mühimmat, eğitimi içeren askeri imkan, yetenek ve kuvvetlere ayrılacak. Kalan yüzde 1.5'in içine ise savunma ve güvenlikle ilgili genel yatırımlar ve Ukrayna'ya gönderilen yardımlar girebilecek.

İSPANYA RAHATSIZ

Müzakerelerin son ana kadar süreceği tahmin edilirken en net itirazın GSYİH'sinin yüzde 1.3'ünü ayıran İspanya'dan geldiği biliniyor. İttifak içindeki en düşük orana sahip Madrid, yeni hedeften muaf tutulmak istiyor. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Rutte'ye mektup ileterek Lahey Zirvesi bildirisine "harcama hedefini isteğe bağlı hale getirecek veya İspanya'yı yüzde 5 hedefinin uygulanmasından hariç tutacak daha esnek bir formül eklenmesi" önerisinde bulunmuştu.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın da 24-25 Haziran'daki NATO Liderler Zirvesi'ne katılması bekleniyor. Erdoğan'ın ayrıca 20 Ocak'ta ABD Başkanlığı görevini devralan Donald Trump'la da yüz yüze görüşebileceği belirtiliyor.

ABD'NİN İRAN'A MÜDAHALESİ DE GÜNDEMDE

Ukrayna'ya silah yardımını kesen ABD'nin odağı giderek Asya ve özellikle İsrail'in İran'a karşı saldırılarıyla başlayan süreçte Ortadoğu'ya kayıyor. NATO müttefikleri, güvenlik taahhüdünün ayrıntıları konusunda fikir ayrılığı yaşıyor. ABD'nin de İran'daki üç nükleer tesise düzenlediği saldırılar, ardından İran'dan yapılan "Saldırılar, kalıcı sonuçlar bırakacak" açıklaması, zirvenin gündemini ve atmosferini de yakından etkileyecek. Bu nedenle zirvenin liderlerin katılım göstereceği esas oturumları, iki yerine, tek güne toplandı.