Akşam
Dursun Topçu
Azerbaycan'ın Doğu ve Asya Ülkeleri Departmanı Başkanı Dr. Cavid Veliyev, Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlanan ikinci Karabağ Savaşı sonrası Moskova, Bakü ve Erivan arasında imzalanan 3'lü bildiri, Zengezur Koridoru, Karabağ'da yaşayan Ermenilerin Azerbaycan'a entegrasyonunu ve bölgede konuşlu Rus Barış Birlikleri'nin geleceğine ilişkin önemli açıklamalar yaptı.
BÖLGEYİ TERK ETMEDİLER
Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında 10 Kasım 2020'de imzalanan ve Erivan hükümetinin Dağlık Karabağ Savaşı'nda yenilgiyi kabul ettiği 3'lü bildirinin önemine dikkat çeken Veliyev, "3'lü bildirinin en önemli 2 maddesi yerine getirilmedi. 1. madde, Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Bölgesi arasındaki Zengezur Koridoru'nun açılması. Ermenistan burada dış güçlerin de etkisiyle süreci uzatıyor. İkincisi, 3'lü bildiriye göre, Rus Barış Birlikleri 5 yıllık bir süre bölgeye dâhil oldu. 2025'in başında biri itiraz ederse Rus Barış Birlikleri'nin burayı terki gerekiyor. Fakat burada önemli bir madde de Rus Barış Birliklerinin bölgeye girmesine paralel, Ermeni silahlarının bölgeyi terk etmesi. Ama şu ana kadar Ermeni silahları bölgeyi terk etmedi" dedi.
KIZILHAÇ KAÇAKÇILIK YAPTI
Veliyev, Ermenilerin geçtiğimiz haziranda Laçin'de gümrük noktasına silahlı saldırıda bulunduklarını hatırlatıp, "Görev yapan iki askerimizi yaraladılar. Biz Ermenistan tarafına 'Bunun faillerini bulun ve cezalandırın' dedik. Ermenistan soruşturmadı. Azerbaycan da soruşturma yapılana kadar yolu kapattı. Sonra Uluslararası Haç Örgütü hasta ve yaralıların olduğunu öne sürerek kapının açılmasını istedi. Kızılhaç'a izin verdik. Bir gün kontrol ettik ki Kızılhaç kaçakçılık yapıyor. Video görüntüleriyle telefon, yakıt ve sigara kaçırıldığını belgeledik. Kızılhaç, 'Bu kaçakçılık bizim sorumluluğumuz değil, çünkü o araçları kullananlar çalışanımız değil' cevabını verdi. Ama araçların üzerinde sizin logonuz var. Bu görüntüleri dünya ile paylaşmaya da hazırız" diye konuştu.
PROVOKE EDİYORLAR
''3'lü görüşmelerde Ermenistan'ın Laçin yoluna paralel, Ağdaman kenti yolunu kullanacağı belirtildi'' diyen Veliyev, ''En son Moskova'da dışişleri bakanları görüşme yaptı. Orada da kararlaştırdılar ki, Karabağ Ermenileri ile Azerbaycan vatandaşı olan Ermenilerle Azerbaycan yetkilileri bir görüşme yapsın onların insani ihtiyaçlarını karşılamak için Laçin Ağdaman Yolu kullanılsın. Bir anda ortalığı ayağa kaldırdılar. Ve biz bunun daha çok dışarıdan, özellikle Fransa tarafından provoke edildiğini düşünüyoruz. Ermenistan'dan 200 TIR'ı yük doldurup Azerbaycan sınırına dayattılar ki, izin verin Azerbaycan topraklarına girelim, oradaki Ermenilere yardım yapalım. Biz de 'Onlar bizim vatandaşımız biz gerekeni yaparız' dedik. Bunlar 'yok illa bizim dediğimiz olacak' diyor. Bunu Karabağ Ermenilerinin Azerbaycan'a entegrasyonuna engel olmak için yapıyorlar. Bu savaşın devamı anlamına gelir" ifadelerini kullandı.
FRANSA VE ABD DESTEKLİ
Veliyev sözlerine şöyle devam etti: "Özellikle bir grup Ermeni sosyal medyada, basında Azerbaycan'a karşı aktif olarak kullanılıyor. Sosyal medyada Azerbaycan'ın, Ermeni halkına etnik temizlik, hatta soykırım yaptığı iddia ediliyor. Oysa bu sürecin parçası olmayan Ermeniler düğünlerini, kafelerde, restoranlarda geçirdikleri güzel günlerin vidolarını sosyal medyada paylaşıyor. En son Karabağ'daki Ermenilerin yakıt ve ekmek krizi, ısınma problemi, elektrikte sıkıntı yaşadıkları iddia edildi. Bütün ışıkları kapatıyorlar fotoğraf çektiriyorlar ama yanan sokak lambaları onları ele veriyor. Uluslararası alanda kendilerine acındırmak istiyorlar. 3'lü bildirinin şartlarını yerine getirmemek için bunu yapıyorlar. Buna Fransa, ABD ve Avrupa'daki bazı siyasi gruplar da destek veriyor."
AMAÇ ANLAŞMA OLMASIN
"O bölgeyi özerkliğin de üstünde bir yapıya kavuşturmak istiyorlar" diyen Veliyev, "Bunu Kosova modeline dönüştürmek istiyorlar. Karabağ Ermenilerinin Azerbaycan'a entegrasyonuna engel olmalarındaki amaç bu. Azerbaycan, Karabağ'daki Ermenilere yaşam hakkı vermiyor algısı oluşturmanın peşindeler. Uluslararası hukukta "zorunlu ayrılma" diye bir madde var, bunun peşindeler. Meseleyi 2 ya da 3 kez BM Genel Kurulu'na taşıdılar, destek bulamadılar. Sonra Uluslararası Adalet Mahkemesi'ne taşıdılar ama mahkeme 'Azerbaycan'ın kontrol noktasını kaldırma' yönünde karar vermedi. Amaçları barış anlaşmasının imzalanmaması, sürecin uzaması. Ermenistan, Laçin Yolu'nun kontrolünü istiyor. Yani orada Azerbaycan gümrüğü olmasın istiyorlar" şeklinde konuştu.
TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜ İHLALE İZİN VERMEYİZ
Veliyev, Hankendi ve çevresine Azerbaycan ordusunun girmediğine işaret ederek, "Bundan sonraki süreç politik olarak yürüyecek. Biz Karabağ'da yaşayan Ermenilerle görüşeceğiz. Ne ihtiyaçları varsa Azerbaycan egemenliğine ve toprak bütünlüğüne zarar vermeyecek şekilde çözeceğiz. Ama onlar hayır 'Laçin Yolu açık kalacak, biz orayı istediğimiz gibi kullanacağız' derlerse, biz bunu kabul etmeyiz. Azerbaycan toprak bütünlüğünü ihlal etmeye izin vermeyiz. Uluslararası Adalet Mahkemesi'nin verdiği kararlarda Laçin'in Azerbaycan toprağı olduğu onaylandı" dedi.