Aksam.com.tr
Birleşmiş Milletler uyuşturucu ajansının Pazar günü yayınladığı bir rapora göre, Afganistan dünyanın en hızlı büyüyen metamfetamin üreticisi. Taliban Ağustos 2021'de iktidara döndükten sonra uyuşturucuya karşı savaş ilan etmiş olsa da ülke aynı zamanda önemli bir afyon üreticisi ve eroin kaynağı.
Aksam.com.tr'nin ABC News'ten çevirdiği habere göre, raporu yayınlayan Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi, Afganistan'daki meth'in çoğunlukla yasal olarak bulunan maddelerden yapıldığını veya doğada yetişen efedra bitkisinden elde edildiğini söyledi.
Raporda Afganistan'daki meth üretimi, sentetik uyuşturucu pazarını bozabileceği ve bağımlılığı körükleyebileceği için ulusal ve bölgesel sağlık ve güvenlik için büyüyen bir tehdit olarak nitelendirildi. Raporda, Afganistan'dan geldiğinden şüphelenilen meth ele geçirmelerinin Avrupa Birliği ve Doğu Afrika'dan rapor edildiği belirtildi.
Raporda, ülke içinde ele geçirilen yıllık metamfetamin miktarının 2019'da 100 kilogramdan (220 pound) azken 2021'de yaklaşık 2.700 kilograma (6.000 pound) yükseldiği ve bunun da üretimin arttığına işaret ettiği belirtildi. Ancak ellerinde veri olmadığı için ülkenin metamfetamin arzına, üretilen miktarlara ya da ülke içi kullanımına ilişkin bir değer veremedi.
UNODC Araştırma ve Trend Analizi Şubesi Şefi Angela Me, Associated Press'e yaptığı açıklamada, özellikle Afganistan'da meth üretmenin eroin ya da kokain üretimine kıyasla çeşitli avantajları olduğunu söyledi.
Me, "Bir şeyin büyümesini beklemenize gerek yok," dedi. "Toprağa ihtiyacınız yok. Sadece aşçılara ve know-how'a ihtiyacınız var. Metamfetamin laboratuarları hareketlidir, gizlidir. Afganistan'da en büyük meth üreticisi ülkelerde bulunmayan efedra bitkisi de var: Myanmar ve Meksika. Afganistan'da yasal ve her yerde yetişiyor. Ama çok miktarda gerekiyor."
Me, Taliban'ın uyuşturucuyla mücadelesinin meth tedariki üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu değerlendirmek için henüz erken olduğunu söyledi.
İçişleri Bakanlığı sözcüsü Abdul Mateen Qani AP'ye yaptığı açıklamada Taliban yönetimindeki hükümetin Afganistan'da tüm sarhoş edici ve uyuşturucu maddelerin ekimini, üretimini, satışını ve kullanımını yasakladığını söyledi.
Yetkililerin 644 fabrikayı ve yasaklanmış uyuşturucuların yetiştirildiği, işlendiği veya üretildiği yaklaşık 12.000 dönümlük araziyi imha ettiğini söyledi. Yapılan 5,000'den fazla baskında 6,000 kişi tutuklanmıştır.
"Bu işin %100 bittiğini iddia edemeyiz çünkü insanlar hala bu faaliyetleri gizlice yapabiliyor. Bu kadar kısa sürede sıfıra indirmek mümkün değil," dedi Qani. "Ancak genel olarak narkotik ve özel olarak meth'in bitirileceğine dair dört yıllık bir stratejik planımız var."
Kasım ayında yayınlanan bir BM raporunda, Taliban'ın yönetimi ele geçirmesinden bu yana afyon ekiminin bir önceki yıla göre %32 oranında arttığı ve yetkililerin Nisan 2022'de ekim yasağı ilan etmesinin ardından afyon fiyatlarının yükseldiği belirtildi. Çiftçilerin afyon satışlarından elde ettiği gelir 2021'de 425 milyon dolar iken 2022'de üç kat artarak 1,4 milyar dolara ulaştı.
2022 raporunda ayrıca, Afganistan ekonomisi keskin bir şekilde daralırken yasadışı uyuşturucu pazarının geliştiği ve insanların hayatta kalmak için yasadışı ekim ve kaçakçılığa açık hale geldiği belirtildi.
Afganlar kuraklık, ciddi ekonomik sıkıntılar ve onlarca yıl süren savaş ve doğal afetlerin devam eden sonuçlarıyla uğraşıyor.
Batı destekli eski hükümetin ekonomisini destekleyen uluslararası finansmanın durmasıyla birlikte yaşanan gerileme, insanları yoksulluğa, açlığa ve bağımlılığa sürüklüyor.
Medyaya konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir Afgan sağlık yetkilisi, çoğu kristal meth olmak üzere yaklaşık 20.000 kişinin uyuşturucu bağımlılığı nedeniyle hastanelerde olduğunu söyledi. Bu hastaların 350'si kadın. Yetkili, çocukların da tedavi gördüğünü söyledi ancak sayılarını ve yaşlarını vermedi.