Rusya, İran ve Azerbaycan liderleri başkent Baki’deki zirvede bir araya geldi. Haydar Aliyev Kongre Merkezi’nde düzenlenen Üçlü Zirve’de, liderler enerji ve ulaştırma projelerini, ekonomik ilişkileri, güvenlik ve terörle mücadele konularını ele aldı.
Görüşmelerde Kuzey-Güney Enerji Koridoru, Kuzey-Güney demiryolu projeleri, Suriye ve Dağlık Karabağ sorunu ele alındı. Zirvede konuşma yapan İlham Aliyev, “Bugün tarihte ilk kez üçlü zirve yapılıyor. Zirveye katıldıkları için İran ve Rusya Devlet Başkanlarına teşekkür ediyorum. Bu günkü görüşme yeni işbirliğine teşvik edecektir. Ülkelerimizi sıkı dostluk ilişkileri bağlıyor, ülkelerimiz çeşitli uluslararası örgütlerde birbirlerini destekliyor. Komşularımızla dostluk ilişkileri ulusal çıkarlarımıza uygundur. Her iki ülke Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü destekliyor. Uzun yıllardır, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü bozulmuştur, topraklarımız işgal altında, ülkemizde 1 milyondan fazla mülteci ve göçmen var. BM’nin 4 kararında Ermeni silahlı kuvvetlerinin kayıtsız şartsız Azerbaycan topraklarından çıkarılması yer bulsa da, bu kararlar, ne acıdır ki, 20 yıldır uygulanmıyor.
Biz uluslararası terörizmle birlikte mücadelede etmeliyiz. Tüm dünya terörle birlikte mücadele etmeli. Teröre karşı ancak böyle galip gelebiliriz. Azerbaycan'ın terörle mücadelede konumu değişmez kalıyor. 2012-2013 yıllarında BM Güvenlik Konseyi üyesi olarak Azerbaycan uluslararası barış ve güvenlikle ilgili önemli konuları masaya yatırarak, uluslararası terörizme karşı mücadele alanında işbirliğinin güçlendirilmesi teşebbüsünü ileri sürdü. 2012 yılının Mayıs ayında Güvenlik Konseyi'nde Azerbaycan'ın başkanlığında terör eylemlerinin uluslararası barış ve güvenliğe oluşturduğu tehditler konusunda düzenlenen üst düzey oturumu özellikle belirtmek istiyorum. Oturum sonucunda bildiri onaylandı, terörün tüm biçimleri ve tezahürleri bir daha kınandı” ifadelerini kullandı.
“AZERBAYCAN VE İRAN RUSYA İÇİN ÖNEMLİ BİR ORTAK”
Putin ise,”Bizim verimli bir işbirliğimiz var. Biz bugün, ilişkilerimizde yeni bir sayfa açıyoruz ve üçlü formatta işbirliğine start veriyoruz” dedi.
Putin, istikrarsızlık bölgelerde, “DAEŞ” ve diğer terör örgütleri yüzünden artan terör tehlikesi gibi sorunların çözüm yollarının bulunması için daha yoğun işbirliğinin yapılmasının önemli olduğunu kaydetti. Uluslararası terör örgütlerinin faaliyetleri hakkında bilgi alışverişinin artmasının isabetli olduğunu kaydeden Putin,”Bu, ülkelerimizin topraklarını kullanarak teröristlerin, silah ve uyuşturucu naklinin engellemesinin verimli olması için önemlidir. Ayrıca bu format Hazar'ın hukuki statüsü ile ilgili sözleşmenin imzalanması açısından önemlidir. Sözleşmenin imzalanması bütün 5 ülkenin çıkarlarına hizmet ediyor. Bu formatın “Kuzey-Güney” ulaşım koridorunun oluşturulması, enerji, petrol, gaz yataklarının işletilmesi açısından da önemli olduğunu ifade etmeliyim. Kültür, turizm, gençlik ve eğitim alanlarında işbirliğine de büyük dikkat ayırmak gerekir. Bu format gelecekte de karşılıklı yararlı nitelik taşıyacak ve ülkelerimizi çıkarlarına hizmet ediyor. Bu formatta işbirliği Hazar bölgesinin dinamik gelişimine katkıda bulunacak” dedi.
Aliyev’e bu zirveyi düzenlediği için minnettarlığını bildiren İran Cumhurbaşkanı Ruhani de, ”İran komşuları ile işbirliğinin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi için sunulan tüm fikirleri destekliyor. İran ve Azerbaycan arasında işbirliği son yıllarda yapıcı bir şekilde gelişmiştir. Biz ülkelerimiz arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkilerin daha fazla geliştirilmesi için çalışıyoruz” diye konuştu.
İran Cumhurbaşkanı iki ülke arasında özellikle gümrük, enerji ve ulaştırma alanlarında ikili işbirliğine ilişkin bir dizi anlaşmalar yapıldığını da vurguladı.
Azerbaycan, İran ve Rusya Cumhurbaşkanları Üçlü Zirvesi’nin sonunda nihai deklarasyonu imzalandılar. Bir sonraki zirvenin, Ruhani’nin davetiyle İran’da yapılması planlanıyor.