Hürriyet
Rusya'nın, AB ile yaşadığı her gerginlikte doğalgazı stratejik baskı unsuru olarak kullanmayı gelenek haline getirmesi birliği alternatiflere yöneltiyor. Kaynak çeşitliliğini büyütme çabalarını arttıran Brüksel'in tedarik için yeni hedefi Azerbaycan.
Doğalgaz rezervlerinde normalden hızlı düşüş yaşayan Avrupa Birliği (AB), Azerbaycan'ı acil durum planlamasında önemli unsurlardan biri olarak görüyor. AB'nin hedefi, Azerbaycan'dan Türkiye üzerinden Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) aracılığıyla Avrupa'ya gönderilen doğalgazın mümkün olduğu kadar artırılması.
Ukrayna krizinde diplomasinin başarısız olması ihtimalini dikkate alan ve Rusya'nın doğalgaz akışını daha da kısmasından endişe eden AB, dayanıklılığını artırmak için aralarında ABD, Katar ve Azerbaycan'ın olduğu ortaklarla daha yakın çalışmayı planlıyor. Bu konuda Avrupalı müttefiklerine tam destek veren ABD ve doğalgaz akışının aksaması halinde LNG tedarikini artırma konusunda AB'yle çalışmaya hazır olduğu mesajı veren Katar'ın yanı sıra Azerbaycan da işbirliğine hazır. Konu geçen cuma günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de sekizincisi düzenlenen, bakanlar düzeyindeki Güney Gaz Koridoru (SGC) toplantısı bağlamında da gündeme geldi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le de bir araya gelen AB Komisyonu'nun Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, hedeflerinin Azerbaycan'dan Avrupa'ya yönelik doğalgaz ihracatının artırılması olduğunu söyledi. Bu çerçevede Trans Adriyatik Boru Hattı'ndan (TAP) yıllık 10 milyar metreküp (bcm) doğalgaz geçişi hedefleniyor. Azerbaycan, geçen yıl 8.5 milyar metreküpü Türkiye'ye; gerisi İtalya, Yunanistan, Bulgaristan ve Gürcistan'a olmak üzere toplam 19 bcm doğalgaz ihraç etti. TAP aracılığıyla taşınan doğalgaz oranı ise 6.8 milyar metreküpü İtalya üzerinden olmak üzere toplamda 8.1 bcm oldu. TAP yetkilileri yıllık kapasitesinin 20 bcm seviyesine yükseltilebileceği görüşünde. Kapasite artırımı olması halinde Azeri doğalgazından yararlanan ülke sayısının da artırılması planlanıyor.
Simson, "Bu proje, yaşanan eksikler ve enerji piyasasındaki yükselen fiyatlar bağlamında önemli" dedi. Aliyev de Avrupa enerji pazarlarının 2022'de SGC aracılığıyla daha fazla Azeri gazının aktığını göreceğini ifade etti. Simson ile Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov'un toplantı sonrası yayımladıkları ortak bildiride AB ile Azerbaycan arasındaki stratejik enerji ortaklığı bir kez daha teyit edildi. Acil durumlarda Azerbaycan doğalgazı önemli olsa da hacim açısından Rus doğalgazıyla kıyaslanabilecek düzeyde değil. Rusya, Avrupa doğalgaz ihtiyacının yüzde 40'ından fazlasını karşılıyor. Resmi verilere göre Azerbaycan'ın doğalgaz rezervleri 2.6 trilyon bcm düzeyinde.
Avrupa Birliği ülkelerinin doğalgaz alanında yaşadığı rezerv sorunu rakamlara da net şekilde yansıyor. Avrupa Gaz Altyapısı (GIE) verilerine göre Ocak 2021'de yüzde 52 seviyesinde olan doğalgaz rezervleri geçen ay yüzde 37.5'e geriledi. Bu ayın başında ise yüzde 37'nin altına düşüldü. Bu doğal bir süreç ancak asıl dikkat çeken bu düşüşün hızı. Rezervlerde yüzde 50'nin altına düşülmesi ilk kez bu kadar erken oluyor.
Rus doğalgazındaki azalma karşısında zorda kalan AB'ye yardımcı olmak için LNG rezervlerini seferber eden ABD, başka ülkelerin de destek olmasını sağlama amaçlı çabalarını sürdürüyor. LNG'sinin yüzde 70'ini Avrupa'ya yönlendiren ABD, Katar'ın ardından Uzakdoğu ülkelerini de devreye sokma çabasında.