Aşırı sağ alarmı

AP seçimleri tamamlandı. Fransa, İtalya ve Belçika’da aşırı sağ güç kazanırken Avrupa genelinde merkez sağ ve sol geriledi. 4 Avrupa Parlamentosu'nda sandalye sayısını artıran aşırı sağ, AB'nin geleceği için tehlike çanlarının çalmasına neden oldu.

Avrupa Birliği’nin yasama organı Avrupa Parlamentosu (AP) için 28 üye ülkede geçen hafta sonu gerçekleşen seçimlerin sonuçları geldi. Seçim-lerde en büyük kaybı kıta çapında merkez sağ ve merkez sol partiler yaşarken, liberaller, yeşiller ve aşırı sağcılar ise sandalye sayılarını artırdı. Özellik-le Fransa, İtalya ve Belçika’da aşırı sağ zafer kazandı. Ancak korkulduğu gibi AP genelinde AB karşıtları çoğunluğu ele geçiremedi.

Belçika’da da seçimlere aşırı sağcılar damga vurdu. Ayrılıkçı ve sağ görüşlü Yeni Flaman İttifakı (N-VA) oy kaybetse de yüzde 17 ile seçimden birinci çıkmayı başardı. Irkçı Flaman Menfaati (VB) ise, yüzde 12,5’lik oy oranıyla ikinci oldu. Göçmen karşıtı ve aşırı sağ politikalar izleyen VB, bir önceki seçime göre oylarını üçe katladı.

Avrupa Birliği’nin en güçlü ülkesi Almanya’da ise, Başbakan Angela Merkel’in merkez sağ partisi seçimi birinci bitirmeyi başarsa da beş sandalye kaybetti. Hıristiyan Demokratlar artık AP’de 29 vekille temsil edilecek. Merkez sol sahip olduğu 27 sandalyeden 12’sini kaybederek üçüncü sıraya gerilerken, 9 yeni sandalye kazanan Yeşiller ikinciliği aldı. Neo-Nazi Almanya için Alternatif (AfD) ise beklediği sonuca ulaşamadı, yüzde 10’la dördüncü parti oldu.

İspanya’da zafer sosyalistlerin. Pedro Sanchez liderliğindeki Sosyalist Parti AP seçimlerinde oyların yaklaşık yüzde 33’ünü aldı. Merkez sağ Halk Partisi (PP) ise yüzde 20’de kaldı.

Komşu Yunanistan’da ise seçim sonuçları depreme yol açtı. Muhalefetin AP zaferi sonrasında Başbakan Aleksis Çipras erken seçime gidileceğini duyurdu. Ülkede ekim ayında sandıkların kurulması bekleniyor. AP seçimlerinde ana muhalefet merkez sağ Yeni Demokrasi (ND) partisi yüzde 33’ten fazla oy aldı. İktidardaki SYRIZA ise rakibinin dokuz puan gerisinde, yüzde 24 oy oranına sahip.

Bulgaristan’da seçimlerin merkez sağ partisi GERB ve ülkenin sosyalist koalisyon partisi arasında geçmesi bekleniyordu. Muhafazakârlar yüzde 30 ile yarışın galibi oldu. Sosyalist Parti yüzde 24’te kaldı.

11 TÜRK AVRUPA PARLAMENTOSU'NA GİRDİ

Almanya'dan üç Türk kökenli milletvekili AP’ye girdi. Daha önce iki dönem AP’de milletvekili olan İsmail Ertuğ, SPD’den bir kez daha, Özgür Seçmenler (Freie Waehler) partisinden Engin Eroğlu ve Sol Parti’den Özlem Alev Demirel ise ilk kez milletvekili seçildiler. Belçika’dan Türk kökenli 7 aday parlamentolara girmeye hak kazandı. Başkent Brüksel’in Saint-Josse Belediye Başkanı Emir Kır, Valon  Sosyalistler (PS) adına katıldığı yarışta ikinci kez federal parlamentoya seçilme başarısı gösterdi. Valon Sosyalistlerinin Hainaut listesinin altıncı sırasındaki Özlem Özen, Federal Parlamento'ya seçilen diğer Türk kökenli aday oldu. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden de Türk bir isim AP’ye seçildi.

İTALYA

Aşırı sağın zafere ulaştığı bir başka ülke, İtalya. Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini’nin liderliğindeki aşırı sağ Lig Partisi, İtal-ya’da ilk kez seçim kazandı. Sosyal Demokrat Demokratik Parti ve koalisyonun diğer ortağı Beş Yıldız Hareketi ise yüzde 20 civarında oy aldı. Göçmen ve İslam karşıtlığıyla bilinen Matteo Salvini, zafer konuşmasına elinde haçla çıktı. Seçim sonuçları koalisyon hükümetinin çatırdamasına yol açabilir. İtalya, Avrupa Parlamentosu’ndaki 751 sandalyenin 73’üne sahip.

FRANSA

Fransa’da merkez sağ ve merkez sol partiler neredeyse silindi, Marine Le Pen’in aşırı sağcı partisi Ulusal Cephe sandıktan ilk sırada çıktı. Ulusal Cephe’nin kazandığı sandalye 22. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un liberal partisi En Marche, 21 sandalye ile ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sırada ise 12 sandalye ile Yeşiller var. AP’de 74 sandalyeye sahip olan Fransa’yı merkez sağ EPP ve merkez sol SD gruplarında toplam 12 vekil temsil edecek. Büyük bir zafer kazanan Marine Le Pen, Macron’dan erken seçime gitmesini istedi.

İNGİLTERE

Avrupa Birliği’nden ayrılma sürecini (Brexit) tamamlayamadığı için AP seçimlerine katılmak zorunda kalan İngiltere’de, iktidardaki Muhafazakâr Parti ve ana muhalefetteki İşçi Partisi tepetaklak oldu. İlk iki sırayı yeni kurulan ve ilk defa seçime giren Brexit Partisi ile Liberal Demokratlar aldı. Bu iki parti sırasıyla yüzde 31,7 ve yüzde 20,7 oy aldı. Muhafazakar Parti’nin oyu yüzde 9,2’ye, İşçi Partisi’nin oyu ise yüzde 13,8’e geriledi. BBC Politika Editörü Laura Kuenssberg, Muhafazakar Parti’nin 1832 yılından beri seçimlerde en düşük oyu aldığını aktarıyor. Brexit Partisi AB’den ayrılmayı, Liberal Demokratlar ise AB’de kalmayı savunuyor.

AB’de kalma ve İskoçya’nın bağımsızlığından yana olan İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı Nicolas Sturgeon, İskoç Ulusal Partisi’nin oyunun AP seçimlerindeki en yüksek seviyeye ulaşmak üzere olduğunu, bunun da İskoç halkının AB’de kalma isteğini gösterdiğini söyledi.